Wypowiedź Jarosława Kaczyńskiego oceniamy jako manipulację. Stwierdził on bowiem, że koalicja PO-PSL działała w ten sam sposób, w jaki postąpił PiS, wybierając na sędziego Trybunału Konstytucyjnego Bartłomieja Sochańskiego, którego kandydatura została zaproponowana przez członków KP Prawo i Sprawiedliwość.

Rzeczywiście, zarówno PiS, jak i wcześniej PO-PSL, wybierali na sędziów osoby, których kandydatury sami wysunęli. Istotna różnica polega na tym, że Bartłomiej Sochański należał do PiS. Sejm VI i VII kadencji nie wybrał do TK żadnej osoby, o której wiadomo byłoby, że była członkiem partii rządzącej, a tylko o dwóch sędziach, Andrzeju Rzeplińskim i Leonie Kieresie, można powiedzieć, że byli zaangażowani politycznie. W przypadku wcześniejszych kadencji sejmu niektórzy z wybranych sędziów byli związani z polityką w różnym stopniu. Z pewnością jednak nie wszyscy wybierani sędziowie byli członkami partii rządzących, a to może sugerować wypowiedź Jarosława Kaczyńskiego.

Wypowiedź

W czasie posiedzenia sejmowego 6 kwietnia br. odbyło się głosowanie Sejmu nad wyborem Bartłomieja Sochańskiego na sędziego Trybunału Konstytucyjnego. Kandydatura została zgłoszona przez grupę posłów Klubu PiS. W trakcie debaty poprzedzającej głosowanie posłowie opozycji zwrócili uwagę, że Sochański był członkiem PiS. Komentując ten zarzut, Jarosław Kaczyński stwierdził, że postępowanie rządu poprzednich kadencji, szczególnie rządów koalicji PO-PSL, było takie samo i że wybierali oni do Trybunału osoby, które sami zaproponowali.

Bartłomiej Sochański

Kandydował na prezydenta Szczecina z ramienia PiS w wyborach samorządowych w 2018 roku, jednak przegrał w drugiej turze uzyskując niecałe 22 proc. głosów. PKW potwierdza także, że był wtedy członkiem PiS.

Trybunał Konstytucyjny

Zasady funkcjonowania Trybunału konstytucyjnego określa Konstytucja RP w artykułach 188-197. Składa się on z 15 sędziów, którzy wybierani są przez sejm na jednorazową, dziewięcioletnią kadencję.

Sędziowie wybrani przez koalicję PO-PSL

Sędziowie TK, którzy zostali wybrani przez Sejm Vi i VII kadencji, to:

• Roman Hauser, wybrany 8 października 2015 roku, zgłoszony przez Prezydium Sejmu (tworzą go marszałek i wicemarszałkowie sejmu),
• Krzysztof Ślebzak, wybrany 8 października 2015 roku, zgłoszony przez Prezydium Sejmu,
• Bronisław Sitek, wybrany 8 października 2015 roku, zgłoszony przez Prezydium Sejmu,
• Andrzej Sokala, wybrany 8 października 2015 roku, zgłoszony przez Prezydium Sejmu,
• Andrzej Jakubecki, wybrany 8 października 2015 roku, zgłoszony przez Prezydium Sejmu,
• Leon Kieres, wybrany 13 lipca 2012 roku, zgłoszony przez PO, SLD i PSL,
• Andrzej Wróbel, wybrany 27 maja 2011 roku, zgłoszony przez m.in. SLD i PO,
• Małgorzata Pyziak-Szafnicka, wybrana 5 stycznia 2011 roku, zgłoszona przez PO,
• Stanisław Rymar, wybrany 26 listopada 2011 roku, zgłoszony przez PO,
• Piotr Tuleja, wybrany 26 listopada 2011 roku, zgłoszony przez PO,
• Marek Zubik, wybrany 26 listopada 2010 roku, zgłoszony przez PO, PSL oraz posła niezrzeszonego,
• Sławomira Wronkowska-Jaśkiewicz, wybrana 6 maja 2010 roku, zgłoszona przez PO,
• Stanisław Biernat, wybrany 13 czerwca 2008 roku, zgłoszony przez PO,
• Andrzej Rzepliński, wybrany 18 grudnia 2007 roku, zgłoszony przez PO.

Ukierunkowanie polityczne

Jeśli chodzi o wspomniane osoby, w przypadku dwóch można wskazać na wykonywaną przez nich działalność polityczną lub inne znaki z ich strony, które mogą świadczyć o ukierunkowaniu politycznym

Leon Kieres w wyborach samorządowych w 2006 roku dostał się do Sejmiku Województwa Dolnośląskiego z listy PO. Następnie wybrany został w 2007 roku do Senatu także z listy PO. Do niższej izby parlamentu startował również w 2011 roku, jednak bezskutecznie. PKW podaje, że Kieres nie należy już do partii. Był także senatorem IV kadencji, zgłoszony przez swój własny komitet.

Andrzej Rzepliński był członkiem PZPR od grudnia 1969 roku, a w styczniu 1982 roku został z niej wydalony. Przystąpił także do NSZZ „Solidarność”.

Niektórzy z sędziów TK pełnili funkcję Rzecznika Praw Obywatelskich lub byli doradcami w Radzie Legislacyjnej przy Kancelarii Premiera. Są to organy w założeniu apolityczne, a zatem nie zostały uwzględnione przy ocenie zaangażowania politycznego poszczególnych sędziów.

Aktualny skład Trybunału:

Sędziowie wchodzący obecnie w skład Trybunału Konstytucyjnego to:

• Julia Przyłębska – prezes, wybrana 2 grudnia 2015 roku, zgłoszona przez PiS,
• Mariusz Muszyński – wiceprezes, wybrany 2 grudnia 2015 roku, zgłoszony przez PiS,
• Zbigniew Jędrzejewski, wybrany 14 kwietnia 2016 roku, zgłoszony przez PiS,
• Krystyna Pawłowicz, wybrana 21 listopada 2019 roku, zgłoszona przez PiS,
• Stanisław Piotrowicz, wybrany 21 listopada 2019 roku, zgłoszony przez PiS,
• Justyn Piskorski, wybrany 15 września 2017 roku, zgłoszony przez PiS,
• Piotr Pszczółkowski, wybrany 2 grudnia 2015 roku, zgłoszony przez PiS,
• Jakub Stelina, wybrany 21 listopada 2019 roku, zgłoszony przez PiS,
• Wojciech Sych, wybrany 26 kwietnia 2019 roku, zgłoszony przez PiS,
• Michał Warciński, wybrany 15 grudnia 2016 roku, zgłoszony przez członków Klubu PiS,
• Rafał Wojciechowski, wybrany 20 grudnia 2019 roku, zgłoszony przez PiS,
• Jarosław Wyrembak, wybrany 26 stycznia 2018 roku, zgłoszony przez PiS,
• Andrzej Zielonacki, wybrany 8 czerwca 2017 roku, zgłoszony przez PiS,
• Leon Kieres (już omówiony),
• Bartłomej Sochański (już omówiony).

Sędziowie wybrani przez Sejm VIII kadencji, którzy zmarli:

• Grzegorz Jędrejek, wybrany 24 lutego 2017 roku, zgłoszony przez PiS,
• Henryk Cioch, wybrany 2 grudnia 2015 roku, zgłoszony przez PiS,
• Lech Morawski – wybrany 2 grudnia 2015 roku, zgłoszony przez PiS.

Ukierunkowanie polityczne

Spośród sędziów wybranych przez PiS działalność polityczną lub inne znaki, świadczące o preferencjach politycznych, możemy znaleźć u sześciu osób, omówionych poniżej.

Krystyna Pawłowicz kandydowała z sukcesem do sejmu w latach 2011 i 2015. W obu przypadkach z listy PiS. PKW informuje, że nie była członkiem partii politycznej, jednak należała do prezydium Klubu Parlamentarnego PiS.

Stanisław Piotrowicz dostał się dwukrotnie do Senatu z listy PiS: w 2005 i 2007 roku do senatu, a następnie w 2011 i 2015 do sejmu. PKW informuje, że nie był wtedy członkiem partii politycznej. Starał się bezskutecznie o mandat do sejmu także w 2019 roku, kiedy to do PiS.

Piotr Pszczółkowski w 2015 roku został posłem z listy PiS. PKW podaje, że nie był członkiem partii politycznej.

Jarosław Wyrembak, jak podaje druk sejmowy nr 19, w którym przedstawiona jest jego kandydatura na członka Trybunału Stanu, był członkiem PiS od 2010 roku.

Andrzej Zielonacki oficjalnie poparł Jarosława Kaczyńskiego w czasie kampanii prezydenckiej w 2010 roku.

Henryk Cioch dostał się w 2011 roku do senatu, startując z listy PiS. Bezskutecznie starał się o reelekcję w 2015 roku. PKW podaje, że był bezpartyjny.

Pozostali sędziowie TK po 1989 roku

Poniżej przedstawiamy informacje o preferencjach politycznych sędziów Trybunału Konstytucyjnego, którzy zostali wybrani przez X kadencję Sejmu (PRL) i kadencje I-V Sejmu III RP.

X kadencja Sejmu PRL

Antoni Filcek, zaproponowany przez OKP-ZSL-SD i wybrany 16 listopada 1989 roku – miał przystąpić do ZSL w końcu lat 60.

Janina Zakrzewska, zaproponowana przez OKP-ZSL-SD i wybrana 16 listopada 1989 roku – pełniła funkcję doradczą Obywatelskiego Klubu Parlamentarnego.

Mieczysław Tyczka, zaproponowany przez OKP-ZSL-SD i wybrany 16 listopada 1989 roku – działał w Stronnictwie Demokratycznym oraz brał udział w pracach Centrum Obywatelskich Inicjatyw Ustawodawczych „Solidarności”.

I kadencja Sejmu III RP

Ferdynand Rymarz, wybrany 19 lutego 1993 roku – był doradcą ministra sprawiedliwości Zbigniewa Dyki w 1992 roku.

II kadencja Sejmu III RP

Zdzisław Czeszejko-Sochacki, wybrany 17 listopada 1993 roku. Był posłem VIII kadencji Sejmu PRL (PZPR) oraz członkiem Rady Krajowej Patriotycznego Ruchu Odrodzenia Narodowego (PRON). Od marca 1986 roku pełnił funkcję ambasadora w Szwajcarii.

Janusz Trzciński, wybrany 17 listopada 1993 roku – poseł X kadencji Sejmu PRL, członek PZPR w latach 1990-1993.

Jadwiga Skórzewska-Łosiak, wybrana 21 lipca 1995 roku – członkini „Solidarności” w latach 1980-1989, następnie była dyrektorem Biura Prawnego Kancelarii Senatu. Podsekretarz stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości w latach 1990-1995.

III kadencja Sejmu III RP

Teresa Dębowska-Romanowska, zgłoszona przez KP Unia Wolności i wybrana 5 listopada 1997 roku. W latach 1980-1981 działała w tworzących się strukturach NSZZ „Solidarność”.

Marian Zdyb, zgłoszony przez KP Akcja Wyborcza Solidarność, wybrany 5 listopada 1997 roku – członek Zjednoczenia Chrześcijańsko-Narodowego, działał także w strukturach podziemnych „Solidarności”.

Wiesław Johann, zgłoszony przez KP Akcja Wyborcza Solidarność, wybrany 19 listopada 1997 roku – członek Stronnictwa Demokratycznego w latach 1963-1964.

Jerzy Ciemniewski, zgłoszony przez KP Unia Wolności, wybrany 18 grudnia 1998 roku – poseł I, II i III kadencji, podsekretarz stanu w Urzędzie Rady Ministrów i sekretarz Rady Ministrów w latach 1989-1991.

Jerzy Stępień, zgłoszony przez AW Solidarność, wybrany 25 czerwca 1999 roku – senator I i II kadencji, podsekretarz stanu w MSWiA latach 1997-1999, członek Partii Chrześcijańskich Demokratów.

Janusz Niemcewicz, wybrany 2 marca 2001 roku – poseł II kadencji, podsekretarz stanu w ministerstwie sprawiedliwości. Był także członkiem PZPR, Unii Demokratycznej i Unii Wolności.

IV kadencja Sejmu III RP

Marek Mazurkiewicz, zgłoszony przez KP SLD, wybrany 13 listopada 2001 roku – poseł I, II i III kadencji.

Bohdan Zdziennicki, zgłoszony przez KP SLD, wybrany 13 listopada 2001 roku – w 1979 roku został Wicedyrektorem Departamentu Prawnego w ministerstwie sprawiedliwości, a w latach 1994-1997 był tam podsekretarzem stanu.

Adam Jamróz, zgłoszony przez KP SLD, wybrany 10 lipca 2003 roku – senator V kadencji, sekretarz stanu w ministerstwie edukacji narodowej i sportu w latach 2001-2002.

V kadencja Sejmu III RP

Marek Kotlinowski, zgłoszony przez KP LPR oraz KP Samoobrona RP, wybrany 27 października 2006 roku – poseł IV i V kadencji, prezes LPR, wicemarszałek sejmu w latach 2005-2006.

Zbigniew Cieślak, zgłoszony przez KP PiS, wybrany 17 listopada 2006 roku – podsekretarz stanu w Urzędzie Rady Ministrów 1992-1993, następnie w latach 1997–1998 podsekretarz stanu w MSWiA.

Teresa Liszcz, zgłoszona przez KP PiS, wybrana 8 listopada 2006 roku – sekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta RP w 1991 roku, posłanka na Sejm X, I i III kadencji, senator V kadencji. Członkini ZSL w latach 1977–1989. Założycielka i członkini Porozumienia Centrum, a następnie Porozumienia Polskich Chrześcijańskich Demokratów.

Ocena

Analizując powyższe postacie, pojawia się istotna różnica, której Jarosław Kaczyński nie zaznaczył. Bartłomiej Sochański był członkiem PiS, podobnie jak jeszcze dwóch sędziów wybranych przez tę partię do TK. Kilku innych startowało do Parlamentu z list PiS, nie należąc do partii. Wśród sędziów przegłosowanych przez koalicję PO-PSL jedynie o Leonie Kieresie i Andrzeju Rzeplińskim można powiedzieć, że byli zaangażowany politycznie w większym stopniu. Jednocześnie należy zaznaczyć, że niektórzy sędziowie wybrani przez poprzednie kadencje Sejmu byli w różnym stopniu powiązani ze światem polityki. Nie jest natomiast tak, jak może sugerować wypowiedź Jarosława Kaczyńskiego, że każdy sędzia TK był członkiem partii rządzącej. W związku z powyższymi uwagami, analizowaną wypowiedź oceniamy jako manipulację.