Michał Gramatyka o dostępie dzieci do internetowej pornografii

Michał Gramatyka, wiceminister cyfryzacji, był gościem Roberta Mazurka w radiu RMF FM. Podczas rozmowy polityk wymienił pomysły poprzedniego rządu, kontynuowane przez obecne ministerstwo, wśród których jest walka z dostępem dzieci do pornografii w internecie.  – Czasem ta pornografia pojawia się przez przypadek, np. w reklamach na profilach rodziców – stwierdził. 

Minister zwrócił też uwagę na fakt, że jedyną barierą oddzielającą dziecko od internetowej pornografii jest zadeklarowanie, że ma ono 18 lat. – I wtedy dostawca takich treści zrzuca w ogóle każdą odpowiedzialność z siebie – dodał. Na pytanie prowadzącego o to, jak zwalczać dostęp dzieci do treści pornograficznych w sieci, odpowiedział, że potrzebna jest weryfikacja wieku. 

Uznał, że to dostawca treści pornograficznych powinien decydować o technologii, która będzie w tym celu wykorzystywana. Wśród państw, które wprowadziły takie rozwiązania, wymienił Anglię i Australię. Minister obiecał, że w połowie grudnia zaprezentowany zostanie projekt ustawy dotyczącej przyjęcia takich rozwiązań także w Polsce.

Jak wyglądają technologie używane w Wielkiej Brytanii i w Australii? Czy to dostawcy decydują o tym, którą z nich zastosować? Sprawdzamy.

Kolejne podejście do weryfikacji wieku brytyjskich internautów

Pierwsze podejście brytyjskiego rządu do ograniczenia dostępu dzieci do pornografii w internecie miało miejsce w 2019 roku. Ostatecznie przepisy zezwalające na takie obostrzenia nie zostały wprowadzone w życie. Jednak cztery lata później, w 2023 roku, parlament Wielkiej Brytanii przyjął Online Safety Act, którego celem jest m.in. zapewnienie bezpieczeństwa w internecie.

W ramach tej ustawy podmioty oferujące treści pornograficzne zostały zobowiązane do zapewnienia, że dzieci nie będą w stanie natrafić na taką zawartość w internecie (sec. 81(2)). Nakazano im zastosowanie weryfikacji lub oszacowania wieku internautów (sec. 81(2)). 

Zgodnie z ustawą zastosowane metody muszą zostać użyte w taki sposób, aby być „wysoce skuteczne” (sec. 81(3)). W przepisach nie wymieniono jednak konkretnych rozwiązań. Zobowiązano za to krajowego regulatora medialnego Ofcom do opracowania wytycznych dotyczących stosowania wspomnianych metod (sec. 82). 

Kto decyduje o metodach kontroli wieku?

W opublikowanym przez Ofcom pod koniec 2023 roku projekcie wytycznych zostały opisane zarówno wysoce skuteczne metody kontroli wieku (s. 14-15), jak i te, które uznawane są za niewystarczające (s. 16). Wymieniono także kryteria, które powinny spełniać technologie stosowane do weryfikacji wieku (s. 17).

W dokumencie podkreślono, że aby ograniczyć dostęp dzieci do treści pornograficznych, podmiot zobowiązany jest do wybrania odpowiedniej metody weryfikacji i wprowadzenia jej w sposób, który zapewni efektywność przyjętego rozwiązania (pkt 4.24). Także na stronie internetowej agencji podkreślono, że dostawca może zastosować wybraną przez siebie metodę, jeśli tylko będzie ona efektywna.

Konsultacje wytycznych opracowanych przez Ofcom zakończyły się w marcu br. Następnie ma być opracowany finalny dokument, który w kolejnym kroku zostanie rozpatrzony przez parlament. Wejście przepisów w życie, a co za tym idzie obowiązek kontroli wieku internautów, planowane jest na lato 2025 roku. Zadaniem agencji Ofcom będzie także pociąganie do odpowiedzialności nadawców, którzy nie zastosują się do przepisów.

Czy Australia wprowadziła analogiczne ograniczenia?

Podobne działania zostały podjęte w Australii. Tamtejsza komisarz ds. cyberbezpieczeństwa Julie Inman Grant zaprezentowała rządowi raport dotyczący możliwości wprowadzenia internetowej weryfikacji wieku w celu ograniczenia dostępu dzieci do pornografii. W sformułowanych rekomendacjach zaproponowano australijskim władzom m.in. opracowanie programu pilotażowego dotyczącego technologii, które mogłyby zostać w tym celu wprowadzone w życie (s. 28). 

W raporcie wskazano także, że funkcjonujące obecnie technologie weryfikacji wieku są niedopracowane. Zaznaczono jednak, że ich rynek ciągle się rozwija. Podkreślono, że m.in. z tego powodu zbadanie takich rozwiązań jest konieczne przed decyzją o wprowadzeniu ich w życie (s. 8). W odpowiedzi na wezwanie komisarz Grant australijski rząd zobowiązał się do podjęcia kolejnych działań na rzecz ochrony dzieci przed pornografią w internecie (s. 9).

Australijski program pilotażowy

W maju 2024 roku australijski premier ogłosił początek programu pilotażowego, mającego na celu przebadanie metod weryfikacji wieku użytkowników internetowych. W budżecie na lata 2024–2025 przeznaczono na ten cel 6,5 mln dolarów australijskich (s. 150). 

Przetarg na przeprowadzenie badań i określenie skuteczności poszczególnych metod został rozstrzygnięty w listopadzie. Jego wyniki mają zostać wykorzystane do opracowania w przyszłości przepisów prawnych, które zobowiążą poszczególne platformy do wprowadzenia weryfikacji wieku swoich użytkowników.

Media społecznościowe będą dostępne od 16. roku życia

W tym samym okresie australijski parlament przyjął przepisy ustanawiające 16 lat jako minimalny wiek korzystania z wybranych mediów społecznościowych (sec. 5). Wprowadzenie regulacji w życie zostało jednak odroczone na okres minimum 12 miesięcy (sec. 63E). 

W uzasadnieniu ustawy zapisano, że przy ustalaniu daty rozpoczęcia obowiązywania przepisów zostanie wzięty pod uwagę trwający program pilotażu metod weryfikacji wieku (s. 23). Jego wyniki mają zostać wykorzystanie przez komisarz ds. cyberbezpieczeństwa do utworzenia wytycznych opisujących to, jak dokonywać weryfikacji wieku w internecie (s. 5).

Wspieraj niezależność!

Wpłać darowiznę i pomóż nam walczyć z dezinformacją, rosyjską propagandą i fake newsami.

Wpłacam