Edukacja 
Ekologia 
Energetyka 
Fact-checking 
Klimat 
Rosja 
UE 
Ukraina 
Wybory 
Skopiuj link
Drukuj
Udostępnij
4 min czytania
Sprawdzamy wypowiedzi polityków i osób publicznych pojawiające się w przestrzeni medialnej i internetowej. Wybieramy wypowiedzi istotne dla debaty publicznej, weryfikujemy zawarte w nich informacje i przydzielamy jedną z pięciu kategorii ocen.
4 min czytania
Jak zmieniły się wydatki na obronność między 2015 a 2021 rokiem?
Jak zmieniły się wydatki na obronność między 2015 a 2021 rokiem?
Wydatki na obronę wzrosły z (…) 33 do 57 mld zł, czyli o przeszło 60, właściwie o prawie 70 proc.
Częściowa prawda
Wypowiedź uznajemy za częściową prawdę, gdy:
- zawiera połączenie informacji prawdziwych z fałszywymi. Obecność nieprawdziwej informacji nie powoduje jednak, że teza zawarta w weryfikowanym stwierdzeniu zostaje wypaczona bądź przeinaczona,
- rzeczywiste dane w jeszcze większym stopniu przemawiają na korzyść tezy autora.
Częściowa prawda
Wypowiedź uznajemy za częściową prawdę, gdy:
- zawiera połączenie informacji prawdziwych z fałszywymi. Obecność nieprawdziwej informacji nie powoduje jednak, że teza zawarta w weryfikowanym stwierdzeniu zostaje wypaczona bądź przeinaczona,
- rzeczywiste dane w jeszcze większym stopniu przemawiają na korzyść tezy autora.
- Wydatki na obronność w 2015 roku wyniosły 37,8 mld zł. Natomiast w roku 2021 – 58,1 mld zł. Wzrost w ciągu tych sześciu lat wyniósł 56,6 proc.
- Jarosław Kaczyński podał błędną kwotę wydatków na obronę narodową w 2015 roku, w związku z tym jego wypowiedź oceniamy jako częściową prawdę.
- W 2022 roku zaplanowano przeznaczenie ponad 57 mld zł na obronność, co daje wzrost w stosunku do 2015 roku o ok. 55 proc.
- Należy też pamiętać, że wartość pieniądza na przestrzeni lat mogła ulec zmianie, a sprawozdania z wykonania budżetu nie uwzględniają tej różnicy.
Aktualizacja 18.01.2024
Z początkiem 2024 nazwę oceny „częściowy fałsz” zmieniliśmy na „częściowa prawda”. Z tego powodu nazwę oceny zmieniliśmy także w opublikowanych wcześniej analizach wypowiedzi.
Polska się zbroi
Jarosław Kaczyński podczas konwencji Prawa i Sprawiedliwości poruszył m.in. temat bezpieczeństwa. Zaczął od tego, o ile wzrosły wydatki na obronność w czasie rządów jego partii. Zauważył też, że w przyszłym roku te wydatki mają zostać jeszcze bardziej zwiększone.
Wydatki na obronność w 2015 roku
Zgodnie z informacjami regularnie publikowanymi przez Ministerstwo Obrony Narodowej w 2015 roku, czyli w roku objęcia przez Prawo i Sprawiedliwość władzy, wydatki na obronność miały wynieść ok. 38,1 mld zł. W znowelizowanej ustawie budżetowej na 2015 rok wydatki te określono na poziomie 37,8 mld zł.
Ostatecznie wydatki na obronę narodową wyniosły 37,1 mld zł. Taką informację znajdziemy zarówno w sprawozdaniu budżetowym za 2015 rok, jak i analizie wykonania budżetu państwa w Ministerstwie Obrony Narodowej wykonanej przez Najwyższą Izbę Kontroli.
Kwota zbliżona do tej podanej przez Jarosława Kaczyńskiego pojawia się w jednej z ustaw, które weszły w życie w związku z nowelizacją budżetu na 2015 rok. Wskazano w niej, że na finansowanie potrzeb obronnych w 2015 roku zostanie przekazane ok. 32,8 mld zł. Kwota ta nie objęła jednak wykupu odroczonych płatności, wynikających z realizacji programu wieloletniego „Wyposażenie Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej w samoloty wielozadaniowe”.
Obrona narodowa w 2021 i 2022 roku
Na 2021 rok pierwotnie zaplanowano wydatki na obronę narodową w kwocie ok. 51,8 mld zł.
Jak wynika ze sprawozdania budżetowego za 2021 rok, wydatki na obronę narodową wyniosły przed rokiem 58,1 mld zł. Od 2015 roku możemy więc mówić o wzroście tych wydatków o 56,6 proc.
Zgodnie z ustawą budżetową na rok 2022, z 15 lutego 2022, wydatki na obronność mają wynieść ponad 57 mld zł. Jeśli kwota ta zostanie zrealizowana, nastąpi wzrost o ok. 55 proc. względem wydatków z roku 2015.
Dane NATO
Najnowszy raport NATO poruszający kwestię wydatków na obronność pochodzi z 2021 roku. Dane, które podaje, dotyczą lat od 2014 do 2020 roku oraz zawierają szacunki, ile mogłyby wynosić nakłady w 2021 roku.
Polska według tych danych, w przeliczeniu na obecne ceny w 2015 roku, przeznaczyła na obronność 39,9 mld zł. W 2020 roku było to już 52,1 mld zł.
Zgodnie z przewidywaniami NATO w roku 2021 Polska miała przeznaczyć na obronę narodową ok. 59,4 mld zł. Gdyby zestawić ze sobą nakłady na obronność z roku 2015 i szacunki na rok 2021, dałoby to wzrost o ok. 49 proc.
Natomiast w przeliczeniu na stałe ceny z 2015 roku Polska w 2015 roku przeznaczyła 39,9 mld zł, w 2020 roku było to już 46,9 mld zł, a na 2021 rok przewidziano wydatki w wysokości 51,5 mld zł. Wzrost wydatków pomiędzy 2015 a 2021 rokiem wynosi w tym przypadku 29 proc.
Stosunek wydatków na obronność do PKB
Zgodnie z szacunkami NATO Polska w 2021 roku miała przeznaczyć 2,34 proc. PKB na obronność, co uplasowało ją na 3. miejscu w całym sojuszu. Oszacowano, że miejsce drugie zajmie Grecja (3,57 proc.), a pierwsze Stany Zjednoczone (3,59 proc.).
Warto dodać, że wydatki na obronność na poziomie 2 proc. PKB to ogólnoprzyjęte, zalecane minimum, które państwa członkowskie NATO powinny spełniać.
Rozkład wydatków na obronność w Polsce
Według raportu NATO największą część wydatków na obronność w Polsce jest przeznaczana na personel (42,2 proc.), na drugim miejscu znalazły się prace badawczo-rozwojowe oraz wyposażenie (33 proc.), dalej operacje i utrzymanie oraz inne wydatki (20,9 proc.). Najmniejsza część wydatków jest przeznaczana na infrastrukturę (4 proc.).
Dowiedz się, jak radzić sobie z dezinformacją w sieci
Poznaj przydatne narzędzia na naszej platformie edukacyjnej
Sprawdź!
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter
POLECANE DLA CIEBIE
