Rekompensata za wybory, których nie było

Podmioty zaangażowane w organizację wyborów prezydenckich zarządzonych na 10 maja ubiegłego roku otrzymały możliwość ubiegania się o zwrot kosztów na mocy ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu zapewnienia funkcjonowania ochrony zdrowia w związku z epidemią COVID-19 oraz po jej ustaniu z 14 sierpnia 2020 roku. Nowelizacja wprowadziła do ustawy z 16 kwietnia 2020 r. o szczególnych instrumentach wsparcia w związku z rozprzestrzenianiem się wirusa SARS-CoV-2 następujący zapis:

Podmioty starające się o zwrot kosztów musiały zawrzeć z szefem KBW specjalną umowę, która określała wysokość rekompensaty i termin jej wypłaty. Umowa musiała następnie zostać oceniona pod kątem merytorycznym przez prezesa Urzędu Komunikacji Elektronicznej oraz pod kątem prawnym przez Prokuratorię Generalną (urząd, który zajmuje się reprezentowaniem interesów Skarbu Państwa). Do rekompensaty nie są zaliczane wydatki poniesione na tzw. środki trwałe, które można wykorzystać w bieżącej działalności przedsiębiorstwa.

Jak poinformowało w komunikacie KBW, z tego uprawnienia skorzystały dwa podmioty, tj.: Polska Wytwórnia Papierów Wartościowych S.A. oraz Poczta Polska S.A., które w dniu 9 października 2020 roku złożyły wnioski o przyznanie rekompensaty.

Kontrowersje wokół wyborów kopertowych

Pierwotna data ubiegłorocznych wyborów prezydenckich została ustalona na 10 maja. Pomimo wybuchu pandemii COVID-19 rząd z początku nie zdecydował się na jej przesunięcie, zamiast tego 29 marca wprowadził zmiany do Kodeksu karnego zakładające m.in. rozszerzenie możliwości głosowania korespondencyjnego na osoby powyżej 60. roku życia oraz przebywające w kwarantannie, izolacji lub izolacji domowej, a także możliwość wyboru przez osoby ponad 60-letnie głosowania korespondencyjnego albo przez pełnomocnika. Z kolei 6 kwietnia Sejm uchwalił ustawę przewidującą, że wybory prezydenckie zarządzone na maj zostaną przeprowadzone wyłącznie w drodze głosowania korespondencyjnego.

Wiosną 2020 roku, w odpowiedzi na pismo Rzecznika Praw Obywatelskich, szef kancelarii premiera Michał Dworczyk poinformował, że premier Mateusz Morawiecki 16 kwietnia wydał decyzje polecające Poczcie Polskiej S.A. oraz Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych S.A. realizację działań w zakresie przeciwdziałania COVID-19 na podstawie przepisów ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (tzw. ustawy covidowej)

– informował Dworczyk.

Ostatecznie jednak wybory prezydenckie przeprowadzono 28 czerwca (I tura) i 12 lipca (II tura), w zdecydowanej większości w sposób tradycyjny. We wrześniu Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie orzekł o nieważności kwietniowej decyzji premiera zobowiązującej Pocztę Polską do przygotowania w maju 2020 roku wyborów prezydenckich w trybie korespondencyjnym. Sąd uznał, że decyzja ta rażąco naruszyła prawo. Autorem skargi był Rzecznik Praw Obywatelskich. Pod koniec października premier Mateusz Morawiecki oraz Poczta Polska złożyli skargi kasacyjne do Naczelnego Sądu Administracyjnego.

26 maja dziennikarze portalu tvn24.pl ujawnili, że Poczta Polska na organizację wyborów 10 maja, w tym na druk kart do głosowania, wydała ok. 70 mln zł. Z kolei 27 listopada KBW opublikowało oficjalne dane dotyczące kwoty, jaka została przeznaczona na ubiegłoroczne wybory prezydenckie – zarówno niedoszłe głosowanie korespondencyjne z 10 maja, jak i wybory, które ostatecznie odbyły się 28 czerwca i 12 lipca.

W komunikacie nie wyszczególniono, jaka część tej kwoty dotyczy organizacji majowego głosowania.