Wypowiedź Darii Gosek-Popiołek uznajemy za manipulację, ponieważ wyliczenia posłanki odnośnie do powierzchni przypadającej na jedno dziecko w żłobku bądź klubie dziecięcym odbiegają od wytycznych. Powierzchnia przypadająca na jedno dziecko jest o ok. 0,3-0,4 m² większa, niż zostało to podane. Należy także zauważyć, że metraż przypadający na jedno dziecko w placówce, w której dzieci spędzają mniej niż 5 godzin dziennie, nie może być mniejszy niż 2 m², a zatem podane przez Gosek-Popiołek 1,87 m² jest – zgodnie z prawem – sytuacją niemożliwą.

Na końcu należy zaznaczyć, że regulacje obowiązujące od 2018 roku nie zmniejszyły minimalnego metrażu przypadającego na jedno dziecko, a jedynie zwiększyły z 15 do 25 limit dzieci przebywających w placówce, która nie spełnia określonych wytycznych technicznych i przeciwpożarowych. Z drugiej strony posłanka ma rację mówiąc, że od 2018 roku żłobek może składać się minimalnie z jednego pomieszczenia (wcześniej nie mogło być ich mniej niż dwa), oraz że polskie prawo przewiduje minimum 3 m² powierzchni dla każdego więźnia.

Wypowiedź

W czasie posiedzenia Sejmu 28 maja br. Barbara Socha, która w imieniu Rady Ministrów przedstawiała sprawozdanie z realizacji w 2018 roku ustawy z dnia 4 lutego 2011 roki o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3, poinformowała, że rośnie liczba żłobków i oferowanych w nich miejsc dla dzieci. Posłanka Lewicy Daria Gosek-Popiołek stwierdziła natomiast, że wzrost liczby miejsc w żłobkach i klubach dziecięcych jest rezultatem poluzowania wymogów nałożonych na te instytucje. Od 2018 roku na jedno dziecko ma przypadać minimum 2,25 m² lub 1,87 m² – jeśli dzieci spędzają w tym miejscu mniej niż 5 godzin w ciągu dnia. Daria Gosek-Popiołek porównała to z sytuacją w więzieniach, gdzie jeden skazany ma mieć do dyspozycji minimum 3 m².

Liczba pomieszczeń w żłobkach

Ustawa z 4 lutego 2011 roku o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 zobowiązuje Radę Ministrów do złożenia każdego roku, do 30 września, sprawozdania z realizacji ustawy. Regulowane w niej są przede wszystkim zasady prowadzenia żłobków i klubów dziecięcych.

W żłobkach mogą przebywać dzieci od ukończenia 20. tygodnia życia, a w klubach dziecięcych dzieci roczne i starsze. W pierwotnym brzmieniu ustawa przewidywała, że klub dziecięcy może składać się z najmniej jednego pomieszczenia, a żłobek z dwóch, z czego jedno pomieszczenie przeznaczone miało być na odpoczynek dzieci. Zmianę tych wytycznych wprowadziła ustawa z 7 lipca 2017 roku. Na jej podstawie zarówno żłobek, jak i klub dziecięcy, od 1 stycznia 2018 roku także mogą składać się tylko z jednego pomieszczenia, jednak mają gwarantować przestrzeń przeznaczoną na odpoczynek dzieci.

Liczba miejsc i metraż przypadający na jedno dziecko w klubach dziecięcych

Wspomniana ustawa z 7 lipca 2017 roku określa także, że maksymalna liczba dzieci w klubie dziecięcym to 30 (wcześniej takiego limitu nie było). Maksymalną liczbę dzieci w konkretnym żłobku i klubie może określić – w celu zachowania odpowiednich wymagań sanitarnych – wójt, burmistrz lub prezydent miasta. Szczegółowe wytyczne dotyczące lokalu przeznaczonego na żłobek lub klub dziecięcy ma z kolei przedstawić minister ds. rodziny.

Aktualne rozporządzenie Elżbiety Rafalskiej obowiązuje od 1 stycznia 2018 roku i stwierdza, że – w przypadku gdy lokal nie spełnia specjalnych wytycznych technicznych i przeciwpożarowych – maksymalna liczba dzieci w żłobku i w klubie dziecięcym wynosi 25. Przestrzeń wymagana to 16 m² dla 3-5 dzieci oraz:

• dodatkowe 2 m² na każde dziecko począwszy od szóstego wychowanka – gdy dzieci spędzają w żłobku lub klubie nie więcej niż 5 godzin w ciągu dnia,
• dodatkowe 2,5 m² na każde dziecko dziecko począwszy od szóstego wychowanka – gdy dzieci spędzają w żłobku lub klubie więcej niż 5 godzin w ciągu dnia.

Oznacza to, że w przypadku maksymalnej liczby dzieci dozwolonej w klubie dziecięcym (30 – zgodnie z ustawą) na jedno dziecko przypada 2,2 m² lub 2,6 m² – w zależności od liczby godzin spędzanych w klubie:

Wyliczenie I: 16 m² (tyle jest konieczne dla 5 dzieci) + 2 m² * 25 (pozostałe 25 dzieci pomnożone przez 2 m², które są wymagane na jedno dziecko) = 66 m²; 66 m²/30 dzieci = 2,2 m² przypadające na jedno dziecko.

Wyliczenie II: 16 m² (tyle jest konieczne dla 5 dzieci) + 2,5 m² * 25 (pozostałe 25 dzieci pomnożone przez 2,5 m², które są wymagane na jedno dziecko) = 78,5 m²; 78,5 m²/30 dzieci = 2,6 m² przypadające na jedno dziecko.

Liczba miejsc i metraż przypadający na jedno dziecko w żłobkach

Sprawa jest nieco bardziej skomplikowana, jeśli chodzi o żłobki. Ustawa nie narzuca maksymalnej liczby dzieci, które mogą w nich przebywać (w stosunku do konkretnego żłobka może tego dokonać wójt, burmistrz lub prezydent miasta), a samo rozporządzenie zakłada jedynie maksymalną liczbę dzieci – 25 – w przypadku gdy lokal nie spełnia specjalnych wymogów. Jeśli przyjąć owe 25 dzieci, to na jedno dziecko przypadłoby 2,24 m² lub 2,64 m² – w zależności od tego, czy dzieci spędzałyby tam mniej, czy więcej niż 5 godzin dziennie:

Wyliczenie I: 16 m² (tyle jest konieczne dla 5 dzieci) + 2 m² * 20 (pozostałe 20 dzieci pomnożone przez 2 m², które są wymagane na jedno dziecko) = 56 m²; 56 m²/25 dzieci = 2,24 m² przypadające na jedno dziecko.

Wyliczenie II: 16 m² (tyle jest konieczne dla 5 dzieci) + 2,5 m² * 20 (pozostałe 20 dzieci pomnożone przez 2,5 m², które są wymagane na jedno dziecko) = 66 m²; 66 m²/25 dzieci = 2,64 m² przypadające na jedno dziecko.

Należy jednak podkreślić, że w przypadku placówek, w których dzieci przebywają mniej niż 5 godzin dziennie, metraż przypadający na jedno dziecko nigdy nie zmaleje poniżej 2 m².

Poprzednie rozporządzenie

Daria Gosek-Popiołek stwierdziła, że ostatnie regulacje zmniejszyły najmniejszy dozwolony metraż przypadający na jedno dziecko. Poprzednie wytyczne określone zostały w rozporządzeniu z 10 lipca 2014 roku. Jeśli chodzi o metraż, jedyną różnicą pomiędzy tym aktem a obecnymi rozwiązaniami było to, że – w przypadku niespełnienia przez lokal specjalnych wytycznych technicznych i przeciwpożarowych maksymalna liczba dzieci w żłobku i w klubie dziecięcym wynosiła 15 (a nie 25). Przyjmiemy do wyliczeń te 15 miejsc, pamiętając, że liczba ta obowiązywała tylko w pewnych przypadkach. A zatem w żłobku na jedno dziecko przypadałoby 2,24 m² lub 2,64 m² – w zależności od tego, czy dzieci spędzałyby tam więcej, czy mniej niż 5 godzin dziennie.

Wyliczenie I: 16 m² (tyle jest konieczne dla 5 dzieci) + 2 m² * 10 (pozostałe 10 dzieci pomnożone przez 2 m², które są wymagane na jedno dziecko) = 36 m²; 36 m²/15 dzieci = 2,4 m² przypadające na jedno dziecko.

Wyliczenie II: 16 m² (tyle jest konieczne dla 5 dzieci) + 2,5 m² * 10 (pozostałe 10 dzieci pomnożone przez 2,5 m², które są wymagane na jedno dziecko) = 41 m²; 41 m²/15 dzieci = 2,73 m² przypadające na jedno dziecko.

Metraż przypadający na jednego więźnia

Art. 110 kodeksu karnego wykonawczego określa, że na jednego skazanego przypada w celi powierzchnia nie mniejsza niż 3 m². Z prośbą o zwiększenie tego limitu do 4 m² wystąpił w maju 2016 roku do ministra Zbigniewa Ziobry Rzecznik Praw Obywatelskich.

Podsumowanie

Prawdą jest, że od 2018 roku również żłobki mogą składać się tylko z jednego pomieszczenia, oraz to, że co najmniej 3 m² przeznaczone są dla każdego więźnia. Wyliczenia powierzchni przypadającej na jedno dziecko podane przez posłankę zostały zaniżone o ok. 0,3-0,4 m². Procentowo stanowi to dużą różnicę. Co więcej, podany metraż w przypadku placówek, w których dzieci przebywają mniej niż 5 godzin dziennie, jest niemożliwy do osiągnięcia, ponieważ nigdy nie zmaleje poniżej 2m² przypadających na jedno dziecko.

Należy także zwrócić uwagę, że wytyczne obowiązujące od 2018 roku nie zmniejszyły minimalnego metrażu przypadającego na jedno dziecko, a jedynie zwiększyły z 15 do 25 limit dzieci przebywających w placówce niespełniającej określonych wymogów technicznych i przeciwpożarowych. Biorąc te wszystkie informacje pod uwagę, analizowaną wypowiedź oceniamy jako manipulację.