Ceny energii elektrycznej i gazu ciągle rosną

Artur Soboń, poseł Prawa i Sprawiedliwości i sekretarz stanu w Ministerstwie Finansów, był 17 lipca gościem programu „Kawa na ławę”. Dyskusja rozpoczęła się od tematu inflacji. Wiceminister wskazał, że na obecną sytuację gospodarczą w Polsce wpływ mają ceny energii elektrycznej i ceny gazu. Soboń przedstawił przy tym informacje o zmianie tych cen w okresie ostatniego roku.

O jakich cenach mówi Soboń?

Aktualne notowania giełdowe energii elektrycznej i gazu przedstawia Towarowa Giełda Energii (TGE). To jedyna licencjonowana giełda towarowa w Polsce. Prowadzi ona rynek spotowy dla energii elektrycznej i gazu, gdzie rozliczenie transakcji odbywa się natychmiast po jej zawarciu (Rynek Dnia Bieżącego) lub dzień po (Rynek Dnia Następnego).

Na TGE istnieje również możliwość zawierania kontraktów na sprzedaż prądu i gazu z wykonaniem w dalszym terminie, ustalonym na dany tydzień, kwartał, sezon lub rok. Instrumentem bazowym dla kontraktów terminowych, zgodnie z Warunkami obrotu (s. 48), jest cena prądu lub gazu, ustalona na Rynku Dnia Następnego.

Ile wzrosły ceny prądu?

Ostatnim dniem aktywności giełdy sprzed wypowiedzi Artura Sobonia był 15 lipca. W przypadku cen energii wiceminister powiedział o kontraktach rocznych, dlatego tylko te kontrakty ze sobą porównamy.

Na TGE 15 lipca średni kurs rozliczeniowy kontraktów rocznych na energię elektryczną (BASE_Y-23) wynosił 1 597,40 zł/MWh (złotych za megawatogodzinę). Z kolei średni kurs kontraktów rocznych na energię w lipcu 2021 roku (BASE_Y-22) wynosił 351,22 zł/MWh. Nastąpił więc wzrost ceny o ok. 355 proc.

Artur Soboń nie pomylił się zatem, podając ceny rocznych kontraktów na energię elektryczną z lipca roku bieżącego i z lipca roku ubiegłego. Rzeczywiście, w zaokrągleniu, jest to odpowiednio 1 600 zł/MWh i 350 zł/MWh.

Ceny prądu na Rynku Dnia Następnego

Ogromny wzrost w cenach energii elektrycznej widać także, patrząc na instrument bazowy dla kontraktów rocznych, czyli kurs na Rynku Dnia Następnego.

15 lipca 2022 roku za 1 MWh trzeba było zapłacić średnio 707,22 zł. Rok wcześniej było to średnio 378 zł. W tym wariancie porównania widoczny jest wzrost ceny o 87 proc.

Ile wzrosły ceny gazu? Liczby z wypowiedzi Sobonia

Ceny kontraktów na gaz 15 lipca 2022 roku sięgały 899 zł/MWh, czyli 186,81 euro/MWh (według kursu Narodowego Banku Polskiego). Były to kontrakty najdroższe, z wykonaniem w IV kwartale roku 2022 (GAS_BASE_Q-4-22).

W czerwcu 2022 roku średnie kursy najtańszych kontraktów na gaz wynosiły ok. 80 euro/MWh. Przykładowo za kontrakt z wykonaniem w ostatnim tygodniu czerwca (GAS BASE_W-25-22) trzeba było zapłacić średnio 362,45 zł/MWh, czyli 77,71 euro/MWh.

W lipcu 2021 roku najniższą średnią cenę osiągnęły kontrakty na gaz z wykonaniem w 2023 roku (GAS_BASE_Y-23) – 102,12 zł/MWh, czyli 22,31 euro/MWh.

Czy Soboń podał poprawne ceny gazu?

Podane przez wiceministra Sobonia wartości cen gazu (180 euro/MWh obecnie, 80 euro/MWh miesiąc temu i 17-18 euro/MWh rok temu) mieszczą się w granicach błędu.

Warto przy tym zwrócić uwagę na fakt, że poseł PiS porównał ze sobą możliwie najwyższe ceny kontraktów na gaz z możliwie najniższymi cenami w zeszłym miesiącu i w zeszłym roku, przez co wzmocnił wrażenie wzrostu tych cen. W wariancie porównania, które zaproponował Artur Soboń, widoczny jest wzrost w okresie od lipca 2021 do czerwca 2022 roku o ok. 248 proc. i o ok. 140 proc. w okresie od czerwca 2022 roku do lipca 2022 roku. W porównaniu dwóch miesięcy: lipca 2021 roku i lipca 2022 roku nastąpił wzrost o ok. 737 proc.

Ile wzrosły ceny gazu? Inne możliwości porównań

W innych wariantach porównania znaczący wzrost cen jest również widoczny, ale nie jest aż tak wielki. Przykładowo, analizując zmiany cen gazu na rynku, można ze sobą porównać same najtańsze kontrakty. Wzrost cen jest również wtedy wyraźnie widoczny:

• 15 lipca 2022 roku – 510 zł/MWh (105,98 euro/MWh) – kontrakty na rok 2024 (GAS_BASE_Y-24),
• czerwiec 2022 roku – 362,45 zł/MWh (77,71 euro/MWh) – kontrakty na ostatni tydzień czerwca (GAS_BASE_W-25-22),
• lipiec 2021 roku – 102,12 zł/MWh (22,31 euro/MWh) – kontrakty na rok 2023 (GAS_BASE_Y-23).

Gdy porównamy kontrakty najdroższe, wzrost cen również jest widoczny:

• 15 lipca 2022 roku – 899 zł/MWh (186,81 euro/MWh) – kontrakty na 4. kwartał 2022 roku (GAS_BASE_Q-4-22),
• czerwiec 2022 roku – 700 zł/MWh (150,08 euro/MWh) – kontrakty na 2. tydzień lipca 2022 roku (GAS_BASE_W-28-22),
• lipiec 2021 roku – 185,50 zł/MWh (40,53 euro/MWh) – kontrakty na 2. tydzień sierpnia 2021 roku (GAS_BASE_W-32-21).

Nie inaczej jest w przypadku porównania samego instrumentu bazowego dla kontraktów, czyli kursu gazu na Rynku Dnia Następnego:

• 15 lipca 2022 roku – 804,59 zł/MWh (167,19 euro/MWh),
• czerwiec 2022 roku – 477,73 zł/MWh (102,88 euro/MWh),
• lipiec 2021 roku – 172,05 zł/MWh (37,70 euro/MWh).