Kogo Polacy uważają za winnego drożyzny?

Wybuch wojny w Ukrainie odbił się znacząco na sytuacji gospodarczej w Europie. W wielu państwach, w tym w Polsce, w ostatnich miesiącach szczególnie głośno mówi się o takich problemach jak wysoka inflacja czy wysokie koszty energii.

W dniach 18-21 lipca organizacja YouGov przeprowadziła badanie dla organizacji More in Common Polska. Zbadano w nim m.in., jakie odczucia towarzyszą Polakom w związku z rosnącymi cenami, jakie są najważniejsze kwestie, z którymi mierzy się Polska, w czym Polacy widzą powód rosnących cen.

Wyniki sondażu przedstawiły częściowo „Rzeczpospolita” i Interia, opisując inne części badania. To, że oba artykuły bazują na tym samym badaniu, potwierdził w rozmowie z Demagogiem prezes More in Common Polska, Adam Traczyk.

Niemal 2⁄3 Polaków uważa, że powodem drożyzny jest polityka rządu

W artykule Interii, opisującym badanie przeprowadzone przez YouGov na zlecenie More in Common Polska, czytamy, że Polacy uważają inflację oraz towarzyszącą jej drożyznę za najważniejszy problem w kraju. Takiego zdania jest 72 proc. Polaków.

Według Polaków za wzrost cen najbardziej odpowiedzialny jest polski rząd

Z innej części tego samego badania, opisanej przez „Rzeczpospolitą”, wynika, że 71 proc. ankietowanych uważa, że sprawy w kraju idą w złym kierunku. Przeciwnego zdania jest 16 proc. respondentów.

Do rzadziej wskazywanych powodów należały:

• skutki pandemii koronawirusa – 30 proc.,
• przedsiębiorstwa paliwowe i energetyczne – 27 proc.,
• banki i sektor finansowy – 18 proc.,
• kosztowna polityka proklimatyczna – 14 proc.,
• Ukraina – 14 proc.,
• Unia Europejska – 13 proc.,
• ukryte grupy wpływu – 11 proc.,
• wielkie korporacje – 8 proc.,
• Donald Tusk – 8 proc.,
• „nie wiem” – 4 proc.,
• aktywiści klimatyczni – 4 proc.,
• Stany Zjednoczone – 3 proc.,
• coś innego – 2 proc.,
• „nikt nie jest szczególnie odpowiedzialny” – 1 proc.

Większość Polaków uważa, że rząd robi za mało

Aż 59 proc. badanych uważa, że rząd robi za mało w sprawie zapobiegania brakom w dostawach prądu i ciepła w zimie. Co piąty badany stwierdził, że nie wie, czy działania rządu są odpowiednie, 17 proc. uznało, że działania „są w sam raz”, a 4 proc. oceniło, że rząd robi za dużo.

Większość ankietowanych (67 proc.) oceniła wysiłki rządu jako zbyt małe w przypadku pomocy Polakom w radzeniu sobie z rosnącymi kosztami życia. Pozostali badani dzielili się na tych, którzy ocenili działania jako „w sam raz” (16 proc.), uważali, że rząd robi zbyt wiele w tym celu (4 proc.) lub nie mieli wyrobionego zdania (13 proc.).

Badanie YouGov dla More in Common Polska zostało przeprowadzone metodą CAWI, na reprezentatywnej grupie 1 004 osób, w dniach od 18 do 21 lipca 2022 roku.

CBOS: wojna w Ukrainie przyczyną inflacji

Wcześniej, na przełomie czerwca i lipca, CBOS zadał Polakom pytanie, czy obecny wzrost cen w Polsce jest przede wszystkim efektem polityki polskich władz, czy czynników zewnętrznych. Większość badanych (48 proc.) wybrała pierwszą opcję. Na czynniki zewnętrzne postawiło 37 proc. ankietowanych, a pozostałe 15 proc. nie miało zdania.

Najmniejszy odsetek obwiniający rząd za obecny stan rzeczy jest w elektoracie PiS (10 proc.). Wśród wyborców opozycji winy w działaniach rządu dopatruje się od 61 proc. do 80 proc., w zależności od partii.

Badanych poproszono także o wybór z listy dwóch powodów, które ich zdaniem w największym stopniu przyczyniają się do wzrostu cen. Najwięcej Polaków stwierdziło, że do wzrostu cen w Polsce najmocniej przyczynia się wojna w Ukrainie (56 proc.). Polityka rządu znalazła się na drugim miejscu (45 proc.). W dalszej kolejności wymieniano pandemię COVID-19 (37 proc.).

Badanie CBOS przeprowadzono metodami CAPI, CATI i CAWI, na reprezentatywnej grupie 1 084 osób, w dniach od 27 czerwca do 7 lipca 2022 roku.

Ocena działań rządu w walce z drożyzną w czerwcu

W czerwcu 2022 roku Kantar przeprowadził badanie dla „Faktów” TVN i TVN24, z którego wynika, że 69 proc. Polaków uważa, że rząd „w ogóle się nie zajmuje” drożyzną lub „robi zbyt mało” w przeciwdziałaniu jej.

Przeciwnego zdania było 21 proc. badanych, spośród których 7 proc. oceniło, że Rada Ministrów „robi bardzo dużo” w walce z drożyzną, a pozostałe 14 proc. stwierdziło, że „robi wszystko, co tylko jest możliwe”. Co dziesiąta osoba wybrała opcję „trudno powiedzieć”.

Badanie zostało przeprowadzone metodą wywiadów telefonicznych przez Kantar na ogólnopolskiej, reprezentatywnej próbie 1 003 osób powyżej 18. roku życia, w dniach od 22 do 23 czerwca 2022 roku.