Sprawdzamy wypowiedzi polityków i osób publicznych pojawiające się w przestrzeni medialnej i internetowej. Wybieramy wypowiedzi istotne dla debaty publicznej, weryfikujemy zawarte w nich informacje i przydzielamy jedną z pięciu kategorii ocen.
Młodzi zdemobilizowani przez PiS? Datę wyborów wskazał Tusk
Młodzi zdemobilizowani przez PiS? Datę wyborów wskazał Tusk
Uważam, że za jakąś część tych wyników odpowiada PiS, ale w inny sposób, niż o tym myślimy. Mówię tutaj o wyznaczeniu daty tych wyborów. Ja sobie zdałam z tego sprawę wczoraj, gdy szłam na wybory z moim synem i wypytywałam go o jego znajomych, jego kolegów. […] Młodzi ludzie, zameldowani z rodzicami bardzo często, […] nie przyjechali dlatego, że tydzień wcześniej byli u swoich rodziców na świętach.
- W 2022 roku Sejm głosami posłów PiS wydłużył kadencję organów samorządu do dnia 30 kwietnia 2024 roku. Jako przyczynę wydłużenia kadencji wskazano nałożenie się terminu wyborów samorządowych i parlamentarnych.
- Zgodnie z art. 371 Kodeksu wyborczego premier wyznacza datę wyborów samorządowych na dzień wolny od pracy przypadający nie wcześniej niż na 30 dni i nie później niż na 7 dni przed upływem kadencji.
- Możliwymi terminami na przeprowadzenie wyborów samorządowych zatem były: 7 kwietnia, 14 kwietnia i 21 kwietnia 2024 roku. Premier Donald Tusk zdecydował, że będzie to pierwsza możliwa data.
- To rząd Donalda Tuska, a nie Mateusza Morawieckiego, był odpowiedzialny za wyznaczenie daty wyborów samorządowych. W związku z tym wypowiedź Joanna Muchy oceniamy jako fałsz.
Mała frekwencja wśród młodych wyborców
Zgodnie z sondażem exit poll, przeprowadzonym przez Ipsos, większą frekwencję w wyborach samorządowych odnotowano wśród starszych wyborców. Było to odpowiednio:
- 51,4 proc. w grupie osób powyżej 60. roku życia,
- 62,4 proc. w grupie osób między 50. a 59. rokiem życia,
- 55,1 proc. w grupie osób między 40. a 49. rokiem życia.
W przypadku wyborców w najmłodszej grupie wiekowej między 18. a 29. rokiem życia głosowało jedynie 38,6 proc. wyborców.
Sondaż Ipsos pokazał również, że najmłodsi wyborcy głosowali w większości na ugrupowania wchodzące w skład rządu Donalda Tuska. Koalicja Obywatelska uzyskała 24,2 proc., Trzecia Droga 16,9 proc. a Lewica 12,7 proc. Na PiS zagłosowało 21,6 proc. młodych osób, a Konfederację i Bezpartyjnych 15,4 proc.
Mucha obwinia PiS. To przez partię Kaczyńskiego młodzi mieli nie pójść na wybory
Zdaniem Joanny Muchy w pewnym stopniu za małą frekwencję wśród młodych osób winę ponosi Prawo i Sprawiedliwość. Wiceministra edukacji podkreśliła, że PiS tak wyznaczył datę wyborów samorządowych, aby zdemobilizować najmłodszy elektorat.
„Absolutnie tak, stawiam taką tezę [że Prawo i Sprawiedliwość celowo wybrało taki termin, który zdemobilizuje młody elektorat – przyp. Demagog]” – stwierdziła Mucha w odpowiedzi na pytanie Beaty Lubeckiej.
PiS wydłużył kadencję samorządów
W 2022 roku Sejm przyjął ustawę o wydłużeniu kadencji organów jednostek samorządu terytorialnego. Na mocy ustawy kadencja organów władz samorządowych została przedłużona do dnia 30 kwietnia 2024 roku (art. 1).
Powodem wydłużenia kadencji przez większość parlamentarną z PiS był potencjalny zbieg terminów wyborów parlamentarnych i samorządowych. Gdyby nie dokonano zmiany, na jesieni w 2023 roku wybory – w krótkim odstępie czasu – odbyłyby się dwukrotnie.
Wskutek wydłużenia kadencji organów władz samorządowych data wyborów powinna zostać wyznaczona między 31 marca a 23 kwietnia 2024 roku. O dokładnym terminie nie decydował jednak już PiS, a koalicja KO, Trzeciej Drogi i Lewicy.
Tusk decydował o dacie wyborów. Nie musiał wybrać 7 kwietnia
Zgodnie z art. 371 Kodeksu wyborczego datę wyborów do organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego wyznacza się na dzień wolny od pracy przypadający nie wcześniej niż na 30 dni i nie później niż na 7 dni przed upływem kadencji rad.
Zatem wybory samorządowe mogły odbyć się w terminach: 7 kwietnia, 14 kwietnia i 21 kwietnia. Wybory więc nie musiały odbywać się od razu podczas weekendu po świętach wielkanocnych.
Termin wyborów wyznacza premier po zasięgnięciu opinii Państwowej Komisji Wyborczej w drodze rozporządzenia (art. 371 par. 2). 29 stycznia 2024 roku Donald Tusk wydał rozporządzenie, które ustaliło termin wyborów samorządowych na pierwszy możliwy termin, czyli na 7 kwietnia.
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter