Niemcy kupują polskie ziemie. Czy za PiS kupują więcej?

Tusk: PiS sprzedaje Polskę obcokrajowcom

Przewodniczący Platformy Obywatelskiej ruszył w Polskę z serią wyjazdowych posiedzeń klubu parlamentarnego KO. W trakcie spotkania w Poznaniu były premier odniósł się do zarzutów, jakoby to za jego rządów wyprzedawano polskie ziemie.

Tusk podkreślił, że to obecnie Niemcy częściej kupują polskie grunty. Zauważył, że w ubiegłym roku sprzedano jej 9 razy więcej, niż gdy on był premierem. Dodał również, że rząd PiS pozwala na wyprzedawanie polskich lasów Chinom.

Sprzedaż ziemi tylko za pozwoleniem

Ponad 100 lat temu weszła w życie obowiązująca do dziś ustawa o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców. Na podstawie art. 1 nabywanie nieruchomości przez cudzoziemca wymaga zezwolenia wydawanego przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych.

Zezwolenie jest wydawane w sytuacji, gdy „nabycie nieruchomości nie spowoduje zagrożenia obronności, bezpieczeństwa państwa lub porządku publicznego, a także nie sprzeciwiają się temu względy polityki społecznej i zdrowia społeczeństwa” (art. 1a).

Dodatkowo cudzoziemiec musi wykazać więzi z Rzeczpospolitą, np.:

• posiadanie polskiej narodowości lub polskiego pochodzenia,
• zawarcie związku małżeńskiego z obywatelem Polski,
• posiadanie zezwolenia na pobyt (czasowy, stały, rezydenta UE),
• członkostwo w organie zarządzającym przedsiębiorców,
• wykonywanie na terytorium Polski działalności gospodarczej lub rolniczej, zgodnie z przepisami prawa polskiego.

W 2014 roku sprzedano prawie 800 ha gruntu Niemcom

Na podstawie art. 4 ustawy o nabywaniu nieruchomości przez cudzoziemców minister odpowiedzialny za sprawy wewnętrzne jest zobowiązany corocznie do końca marca przedstawić Sejmowi sprawozdanie z realizacji ustawy w roku poprzednim.

Donald Tusk obejmował urząd premiera do września 2014 roku, w związku z czym na potrzeby analizy skorzystamy ze sprawozdania za ten właśnie rok.

W 2014 roku na podstawie zezwolenia (jak i bez konieczności ubiegania się o nie) cudzoziemcy nabyli 4 076,88 ha nieruchomości gruntowych (s. 42). Wśród osób fizycznych kupujących polskie grunty dominowali Niemcy (125,29 ha). Na drugim miejscu znaleźli się Holendrzy (45,50 ha), na trzecim Ukraińcy (22,97 ha).

W przypadku osób prawnych najwięcej nieruchomości zakupiły podmioty z przewagą kapitału holenderskiego (1 170,01 ha). Podmioty niemieckie nabyły 612,06 ha polskich gruntów (s. 42).

Oznacza to, że w 2014 roku Niemcy zakupili łącznie 737,34 ha gruntów ziemnych w Polsce. Ok. 18 proc. sprzedanej ziemi stanowiły nieruchomości rolne i leśne o łącznie powierzchni 134,45 ha.

Rekordowy rok 2022

Donald Tusk odwołuje się do „zeszłego roku”, czyli 2022 roku. Sprawozdanie za ten rok ukazało się dopiero w połowie kwietnia br. Wynika z niego, że cudzoziemcom sprzedano 12 823,95 ha nieruchomości gruntowych (s. 24), a w tym 5 119,87 ha nieruchomości rolnych i leśnych (s. 25). 

Poprzedni rok był rekordowy. Odnotowano dwukrotny wzrost w stosunku do nieruchomości sprzedanych rok wcześniej (6 478,45 ha) oraz niemal 3,5-krotny w przypadku ziem rolnych i leśnych (w 2021 roku sprzedano ich 1 519,32 ha).

Tymczasem w 2022 roku osoby fizyczne z obywatelstwem niemieckim kupiły 1 354,44 ha nieruchomości, a osoby prawne (z przewagą kapitału niemieckiego) nabyły 1 755,24 ha. Oznacza to, że Niemcy łącznie kupili 3 109,68 ha ziem w Polsce.

Jeśli chodzi o nieruchomości rolne i leśne, obywatele Niemiec kupili 1 127,39 ha, a osoby prawne z przewagą kapitału niemieckiego weszły w posiadanie kolejnych 789,88 ha. To daje łącznie 1 1917,27 ha ziem sprzedanych Niemcom.

Niemcy kupili 4 razy więcej gruntów oraz 14 razy więcej ziem rolnych i leśnych niż w 2014 roku

Porównaliśmy zeszły rok z ostatnim rokiem, w którym Tusk sprawował urząd premiera. Okazało się, że w 2022 roku Niemcy kupili 4,2 razy więcej nieruchomości gruntowych niż w 2014 roku. 

Natomiast jeśli  chodzi o sprzedaż ziem rolnych i leśnych, odnotowano 14,2-krotny wzrost.

Gdy skorzystamy z dostępnych w dniu wypowiedzi danych ze sprawozdania za 2021 roku, okaże się, że w tamtym roku, względem roku 2014, sprzedaż gruntów Niemcom wzrosła niemal dwukrotnie, a ziem rolnych i leśnych – ok. 4,6-krotnie.

Donald Tusk wspomniał o 9-krotnym wzroście. Jedyne porównanie, w obrębie którego znajdziemy taką zmianę, dotyczy nieruchomości rolnych i leśnych sprzedanych osobom fizycznym z niemieckim obywatelstwem. W tym przypadku faktycznie doszło do wzrostu z poziomu 34,77 ha w 2014 roku do 305,66 ha w 2021 roku.

Za rządów PiS sprzedano dwa razy więcej ziem

W ciągu siedmiu pełnych lat rządów Donalda Tuska (lata 2008–2014) cudzoziemcy nabyli łącznie 23 tys. ha nieruchomości gruntowych w Polsce. Sami Niemcy odpowiadali za kupno 4,5 tys. ha. 

Tymczasem w ciągu pełnych siedmiu lat rządów PiS (lata 2016–2022) sprzedano cudzoziemcom łącznie 42,8 tys. ha ziem. Obywatele Niemiec i osoby prawne z dominującym kapitałem niemieckim kupiły 10,5 tys. ha ziem. To o 2,3 razy więcej ziem sprzedanych Niemcom niż za czasów premiera Tuska.

Informacja dotycząca narodowości osób kupujących nieruchomości rolne i leśne jest udostępniana w corocznych sprawozdaniach MSWiA dopiero od 2014 roku, więc nie możemy przeprowadzić w tym przypadku porównania.

Państwo wstrzymało sprzedaż nieruchomości rolnych

W kwietniu 2016 roku została wprowadzona ustawa o wstrzymaniu sprzedaży nieruchomości Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa oraz o zmianie niektórych ustaw.

Na mocy tej ustawy wstrzymana została sprzedaż polskich gruntów rolnych przez państwo. Nowe przepisy miały na celu ograniczenie wyprzedawania cudzoziemcom polskich ziem. Jak czytamy w art. 1: „W okresie 5 lat od dnia wejścia w życie ustawy wstrzymuje się sprzedaż nieruchomości, ich części oraz udziałów we współwłasności nieruchomości wchodzących w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa”.

Pomimo tego prywatni rolnicy wciąż dysponują możliwością handlowania swoimi nieruchomościami. W 2021 roku przyjęta została nowelizacja tej ustawy. Okres wstrzymania sprzedaży został przedłużony do 10 lat.