Edukacja 
Ekologia 
Energetyka 
Fact-checking 
Klimat 
Rosja 
UE 
Ukraina 
Wybory 
Skopiuj link
Drukuj
Udostępnij
4 min czytania
Sprawdzamy wypowiedzi polityków i osób publicznych pojawiające się w przestrzeni medialnej i internetowej. Wybieramy wypowiedzi istotne dla debaty publicznej, weryfikujemy zawarte w nich informacje i przydzielamy jedną z pięciu kategorii ocen.
4 min czytania
Ten artykuł ma więcej niż 3 lata. Niektóre dane mogą być nieaktualne. Sprawdź, jak zmieniała się metodologia i artykuły w Demagogu.
O ile wzrosły nakłady na służbę zdrowia za rządów PiS?
Ten artykuł ma więcej niż 3 lata. Niektóre dane mogą być nieaktualne. Sprawdź, jak zmieniała się metodologia i artykuły w Demagogu.
O ile wzrosły nakłady na służbę zdrowia za rządów PiS?
W 2015 roku, ostatnim roku rządów Platformy Obywatelskiej (…) wydatki na służbę zdrowia w Polsce wynosiły 75 mld zł (…). W zeszłym roku te wydatki wyniosły 108 mld zł.
Manipulacja
Wypowiedź uznajemy za manipulację, gdy zawiera ona informacje wprowadzające w błąd lub naginające/przeinaczające fakty, w szczególności poprzez:
- pominięcie ważnego kontekstu,
- wykorzystywanie poprawnych danych do przedstawienia fałszywych wniosków,
- wybiórcze wykorzystanie danych pasujących do tezy (cherry picking),
- używanie danych nieporównywalnych w celu uzyskania efektu podobieństwa lub kontrastu,
- wyolbrzymienie swoich dokonań lub umniejszenie roli adwersarza,
- pozamerytoryczne sposoby argumentowania.
Manipulacja
Wypowiedź uznajemy za manipulację, gdy zawiera ona informacje wprowadzające w błąd lub naginające/przeinaczające fakty, w szczególności poprzez:
- pominięcie ważnego kontekstu,
- wykorzystywanie poprawnych danych do przedstawienia fałszywych wniosków,
- wybiórcze wykorzystanie danych pasujących do tezy (cherry picking),
- używanie danych nieporównywalnych w celu uzyskania efektu podobieństwa lub kontrastu,
- wyolbrzymienie swoich dokonań lub umniejszenie roli adwersarza,
- pozamerytoryczne sposoby argumentowania.
- Według danych Głównego Urzędu Statystycznego w 2015 roku na ochronę zdrowia ze środków publicznych przewidziano 74,7 mld zł. Ostateczne nakłady wyniosły jednak więcej – 77,2 mld zł.
- Niecałe 108 mld zł na ochronę zdrowia to środki, które zostały zaplanowane w ustawie budżetowej na 2020 rok. W ciągu roku zwiększono je do wysokości 123,6 mld zł.
- Jak wynika ze wstępnych szacunków Głównego Urzędu Statystycznego z raportu opublikowanego pod koniec sierpnia, publiczne nakłady na ochronę zdrowia w 2020 roku mogły wynieść ostatecznie 116,3 mld zł. Kwota ta stanowiła 5,5 proc. PKB.
- Adam Bielan przytacza prawidłowe dane w kontekście 2015 roku i prawidłowo zauważa trend odnośnie do wzrostu, rok do roku, nakładów na służbę zdrowia, jednak mówiąc o roku 2020, przytacza on dane pochodzące z pierwotnej ustawy budżetowej, zapominając o tym, że nakłady zostały podwyższone (m.in. poprzez Fundusz Przeciwdziałania COVID-19 przekazany NFZ), a ostateczne wykonanie budżetu jest wyższe niż 108 mld zł. Na tej podstawie oceniamy wypowiedź jako manipulację.
Kontekst wypowiedzi
W ostatnich dniach jednym z głównych tematów debaty publicznej jest protest pracowników ochrony zdrowia. Domagają się oni przede wszystkim podwyżek wynagrodzeń, ale też zwiększenia liczby pracowników pracujących w ochronie zdrowia i wzrostu nakładów na system opieki zdrowotnej. Na temat protestu rozmawiali również goście programu „Kawa na ławę”. Wśród nich znalazł się Adam Bielan, który zarzucał opozycji brak zrozumienia i zainteresowania problemami ochrony zdrowia. Jako przykład przypomniał, że podczas niedawnego Campusu Polska Tomasz Grodzki postulował zmniejszenie liczby szpitali na wzór duński.
Przy okazji tamtej wypowiedzi marszałka Senatu porównaliśmy liczbę placówek medycznych w Polsce i w Danii. Z naszą analizą można zapoznać się tutaj.
Nakłady publiczne na ochronę zdrowia
Dane dotyczące wydatków na ochronę zdrowia w ostatnich latach znajdziemy w materiałach Głównego Urzędu Statystycznego. Od 2015 roku możemy zaobserwować stały wzrost nakładów na ochronę zdrowia – zarówno jeśli chodzi o plany, jak i ich wykonanie. Jak podaje GUS w raporcie na temat lat 2018–2020 (ale podsumowującym również sytuację od 2014 roku), w ostatnim roku rządów Platformy Obywatelskiej w ustawie budżetowej przewidziano środki na ten cel w wysokości 74,7 mld zł, natomiast wykonanie ustawy wyniosło 77,2 mld zł.
Jak podaje GUS w raporcie opublikowanym pod koniec sierpnia, zgodnie z ustawą budżetową oraz pierwotnym planem Narodowego Funduszu Zdrowia na rok 2020 zaplanowano przekazać na system opieki zdrowotnej kwotę w wysokości 107,8 mld zł – czyli w przybliżeniu 108 mld zł.
W ciągu roku środki te zostały jednak zwiększone do wysokości 123,6 mld zł, a ich wykonanie wyniosło 116,3 mld zł (w tym 6,8 mld z Funduszu Przeciwdziałania COVID-19 przekazanych NFZ), co stanowiło 5,5 proc. PKB.
Aż 86,7 proc. tej kwoty (100,8 mld zł) w 2020 roku stanowiły koszty Narodowego Funduszu Zdrowia. Wydatki budżetowe w części budżetu państwa, której dysponentem jest minister zdrowia, odpowiadały za 5,3 proc. (6,1 mld zł) nakładów na ochronę zdrowia.
Pomiędzy rokiem 2015 a 2020 nakłady na ochronę zdrowia, według planu w ustawie budżetowej, wzrosły o 44 proc. (jeśli w 2020 roku weźmiemy pod uwagę kwotę 107,8 mld zł) lub o 65 proc. (biorąc w 2020 roku pod uwagę podwyższoną kwotę 123,6 mld zł). Natomiast według wykonania nakłady zwiększyły się o 59 proc.
Z roku na rok mamy do czynienia z sytuacją, w której wykonanie budżetu okazuje się wyższe niż w zaplanowanym budżecie. Nakłady na ochronę zdrowia w latach 2014–2020 prezentuje poniższy wykres:
Źródło: GUS
Artykuł powstał w ramach projektu „Fakty w debacie publicznej”, realizowanego z dotacji programu „Aktywni Obywatele – Fundusz Krajowy”, finansowanego z Funduszy EOG.
Dowiedz się, jak radzić sobie z dezinformacją w sieci
Poznaj przydatne narzędzia na naszej platformie edukacyjnej
Sprawdź!
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter
POLECANE DLA CIEBIE
