Ucieczka przed wojną

24 lutego rozpoczęła się rosyjska inwazja na Ukrainę. Wojna na terenie naszego wschodniego sąsiada zmusiła do ucieczki już ok. 2,8 mln osób (stan na 13 marca).

Granicę polsko-ukraińską do 14 marca przekroczyło ponad 1,77 mln uchodźców. Ze względu na powszechną mobilizację wojskową w Ukrainie wśród uciekających są głównie kobiety z dziećmi.

O sytuację dzieci, które z powodu wojny uciekły do Polski, został zapytany Tomasz Rzymkowski w programie „Kwadrans polityczny”. Sekretarz stanu w resorcie edukacji podkreślił, że polskie prawo przewiduje możliwość podjęcia edukacji przez cudzoziemców. Tym samym najmłodsi Ukraińcy i Ukrainki nie muszą obawiać się o ciągłość procesu edukacji.

Ukraińcy mogą swobodnie uczyć się w polskich szkołach

Ustawodawca przewidział również rozwiązanie w przypadku, gdy cudzoziemiec nie włada językiem polskim. Zgodnie z art. 165 ust. 7 cudzoziemcy, którzy nie znają języka polskiego albo znają go na poziomie niewystarczającym do korzystania z nauki, mają prawo do jego dodatkowej, bezpłatnej nauki w formie dodatkowych zajęć lekcyjnych. 

Nie są to jednak ich jedyne prawa. Cudzoziemcy, którzy nie opanowali wystarczająco dobrze języka polskiego, mogą:

• realizować naukę w formie oddziału przygotowawczego, w którym proces nauczania jest dostosowany do potrzeb i możliwości edukacyjnych uczniów,
• korzystać z pomocy osoby władającej językiem kraju pochodzenia, zatrudnionej w charakterze pomocy nauczyciela,
• korzystać z dodatkowych zajęć wyrównawczych w zakresie przedmiotów nauczania organizowanych przez organ prowadzący szkołę.

Do szkoły można zgłosić się w każdym momencie

Ministerstwo Edukacji i Nauki zaznacza, że przyjęcie do szkoły uczniów jest możliwe w ciągu całego roku szkolnego. Ustalenie, do której klasy będzie uczęszczał uczeń, jest wypadkową sumy ukończonych lat nauki szkolnej za granicą.

Jak informował 11 marca minister Przemysław Czarnek, do polskich szkół trafiło już 24 tys. dzieci uchodźców. Jednocześnie szef resortu edukacji podkreślił, że do Polski przybyło 650-700 tys. dzieci z Ukrainy. Oznacza to, że do systemu edukacji nie trafiło jeszcze 96 proc. z nich.

Rodzice dzieci z Ukrainy, którzy chcą uzyskać informację, jak zgłosić dziecko do szkoły, mogą wysłać mail na adres: [email protected] lub zadzwonić pod numer telefonu 22 3474708.

Bezpłatne studia dla uciekających przed wojną

12 marca prezydent Andrzej Duda podpisał specustawę, która przewiduje pomoc dla obywateli Ukrainy w związku z toczącą się wojną. 

Co więcej, w przypadku gdy osoby uciekające z Ukrainy (Polacy i Ukraińcy) nie będą dysponować dokumentami potwierdzającymi dotychczasowy etap studiów, uczelnie w sposób indywidualny mogą zweryfikować osiągnięte efekty nauczania.

Obowiązek edukacji w Ukrainie

Ukraiński system edukacji jest odmienny od polskiego. Obowiązkowa edukacja rozpoczyna się tam już w wieku 6 lat. Na mocy reformy przeprowadzonej w 2017 roku edukacja trwa 12, a nie 11 lat jak poprzednio. System jest trzystopniowy:

• szkoła początkowa – 4 lata (od września 2018 roku),
• szkoła podstawowa (gimnazja) – 5 lat (od 2022 roku),
• starsza szkoła – pełne wykształcenie średnie (licea, szkoły zawodowe) – 3 lata (od 2027 roku).

Studia studiom nierówne

Jeżeli ukraiński uczeń decyduje się na podjęcie studiów, istnieją dwie ścieżki. Absolwent szkoły średniej może zdecydować się na tzw. studia krótkie, które trwają 3-4 lata (w przypadku ukończenia 9-letniej szkoły) albo 2-3 lata (po ukończeniu 11-letniej pełnej szkoły średniej).

Studia kończą się uzyskaniem dyplomu młodszego specjalisty, który w efekcie wspomnianej reformy edukacji został zastąpiony dyplomem młodszego bakaławra. Oba dokumenty potwierdzają ten sam poziom wykształcenia i nadają te same uprawnienia.

Powyższe dokumenty nie mają swojego odpowiednika w systemie szkolnictwa wyższego w Polsce. Jednakże uzyskanie tytułu młodszego bakaławra/młodszego specjalisty uprawnia do aplikowania w Polsce na studia II stopnia (magisterskie).

Drugą opcją dla osoby, która ukończyła ukraińską szkołę średnią, są studia I stopnia, trwające przeważnie 4 lata. Kończą się one uzyskaniem dyplomu bakaławra, który daje na Ukrainie prawo do aplikowania na studia II stopnia. Te trwają rok lub 2 lata i kończą się uzyskaniem dyplomu magistra.

Jeżeli dyplom ten został uzyskany przed 20 czerwca 2006 roku, to jest równoważny z polskim odpowiednikiem. Jeżeli nie, stwierdzenie równoważności odbywa się w ramach procedury nostryfikacji.