Kontekst wypowiedzi

Gośćmi programu „Woronicza 17” w dniu 11 lipca byli Paulina Matysiak (Lewica), Marek Suski (PiS), Zbigniew Konwiński (PO), Jan Kanthak (Solidarna Polska), Paweł Bejda (PSL) i Paweł Szrot (Kancelaria Prezydenta). W pewnym momencie Paweł Bejda odniósł się do informacji rozpowszechnianej w 2015 roku, m.in. przez Prawo i Sprawiedliwość, jakoby rząd Platformy Obywatelskiej planował sprywatyzować lasy państwowe. Istnieniu takich planów w sierpniu 2015 roku zaprzeczyła premier Ewa Kopacz.

Poseł PSL zauważył, że  obecnie podobne plany wysuwają aktualne władze. Rzeczywiście, rząd przyjął projekt, który ma ułatwić pozyskiwanie gruntów leśnych m.in. pod inwestycje energetyczne lub związane z elektromobilnością. Jeśli przepisy wejdą w życie, będą umożliwiać zamianę terenów należących do Lasów Państwowych na inne grunty. Krytycy projektu zauważają, że inwestycje prowadzone na terenach obecnych lasów będą szkodliwe dla środowiska.

Paulina Matysiak również skrytykowała projekt rządu, odwołując się przy okazji do stanu polskich parków narodowych. Według posłanki władze od 20 lat zaniedbują politykę dotyczącą tworzenia tego typu kompleksów leśnych, przez co nasz kraj zdecydowanie odbiega od standardów unijnych.

Parki narodowe w Polsce

Zgodnie z definicją Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody (IUCN) parki narodowe to duże obszary w stanie naturalnym lub bliskim naturalnemu, powołane do ochrony wielkoskalowych procesów ekologicznych, złożoności gatunkowej i ekosystemów charakterystycznych dla danego terenu, które także stanowią podstawę dla środowiskowo i kulturowo zgodnych z nią aktywności duchowej, naukowej, edukacyjnej, rekreacyjnej i turystycznej. Najważniejszym celem funkcjonowania parku jest ochrona przyrody.

Jak czytamy na stronie Ministerstwa Środowiska, aktualnie w Polsce istnieją 23 parki narodowe, które zajmują powierzchnię 317 386 ha, co stanowi ok. 1 proc. powierzchni kraju. Najmniejszy jest Ojcowski Park Narodowy – 2 146 ha, a największy to Biebrzański Park Narodowy – 59 223 ha.

Polska na tle Europy

Zadania, polegającego na obliczeniu powierzchni parków narodowych we wszystkich państwa europejskich, podjęła się w roku 2019 fundacja WWF. Jak czytamy w raporcie „2050 Polska dla Pokoleń. Wybieramy przyszłość”, w Europie parki narodowe zajmują średnio 3,4 proc. powierzchni państwa – ponad trzy razy więcej niż w Polsce. Na 34 kraje Polska zajmuje pod tym względem 9. miejsce od końca.

W stosunku do powierzchni państwa największy obszar zajmują parki narodowe w Norwegii – 18,3 proc. Wynik powyżej 10 proc. odnotowała jeszcze Islandia – 14,5 proc. Wśród państw Unii Europejskiej największy udział powierzchni parków narodowych w stosunku do powierzchni kraju notuje Słowacja – 6,1 proc. Ranking zamyka Dania, gdzie ochronie w formie parku narodowego podlega zaledwie 0,3 proc. powierzchni całego państwa.

Nowe parki narodowe w Polsce

Z badań przeprowadzonych przez Kantar Millward Brown na zlecenie WWF Polska w 2018 roku wynika, że 80 proc. Polaków popiera tworzenie nowych parków narodowych i innych obszarów ochrony przyrody. Aprobata dla tej idei jest duża wśród wyborców z obu stron sceny politycznej. Za powstawaniem parków narodowych jest 74 proc. wyborców PiS i 88 proc. wyborców PO.

Najbliższy utworzenia jest Turnicki Park Narodowy na Pogórzu Przemyskim. W 2018 roku, podczas akcji Godzina dla Ziemi, fundacja WWF zebrała ponad 142 tys. podpisów pod petycją o objęcie tego obszaru ochroną. Dokumentacja projektowa parku, który miałby objąć obszar o powierzchni ok. 20 tys. ha, powstała jeszcze w 1993 roku. Mimo starań aktywistów i organizacji pozarządowych park jednak na razie nie powstał.