Kolejne firmy wycofują się z Rosji

Od 24 lutego, a więc od dnia agresji Rosji na Ukrainę, ponad 400 firm ogłosiło całkowite wycofanie się z rosyjskiego rynku lub zawieszenie działalności w Rosji. Należą do nich przedstawiciele niemal wszystkich branż: od technologicznej (Apple, Samsung, HP), turystycznej (Airbnb, Booking), poprzez odzieżową (Adidas, H&M) czy usługową (Spotify, Netflix, Uber).

Lista wciąż rośnie, a kolejni światowi giganci opowiadają się – mniej lub bardziej stanowczo – za porzuceniem inwestycji i wycofaniem dostaw na rynek rosyjski.

Decyzje musiał podjąć również Pfizer

Jak jednak wygląda sytuacja branż naukowej i farmaceutycznej? Do tego problemu odniósł się 18 marca w swoim tweecie Konrad Berkowicz.

Poseł Konfederacji stwierdził, że Pfizer – jeden z największych światowych koncernów farmaceutycznych i dystrybutor jednej z najskuteczniejszych szczepionek przeciw SARS-CoV-2 – ogłosił pozostanie na rosyjskim rynku. Jak wygląda stan faktyczny?

Ręka na pulsie – aktualizowana lista spółek

Jeffrey Sonnenfeld, starszy prodziekan na Yale School of Management, wraz z zespołem stworzył najbardziej rozbudowaną listę, na której grupowane są światowe spółki względem tego, w jakim stopniu wycofały się z rosyjskiego rynku. Lista jest regularnie aktualizowana i stale się powiększa. Firmy trafiają na niej do jednej z pięciu kategorii:

• WYCOFANIE – firmy całkowicie wstrzymują swoje inwestycje i sprzedaż na terenie Rosji;
• ZAWIESZENIE – firmy tymczasowo ograniczają działalność, jednocześnie pozostawiając otwarte opcje powrotu w przypadku zakończenia agresji;
• REDUKCJA (scaling back) – firmy ograniczają niektóre operacje biznesowe, kontynuując inne;
• GRA NA CZAS – wstrzymanie nowych inwestycji/rozwiązań: firmy odkładają przyszłe planowane inwestycje, kontynuując jednocześnie dotychczasowe;
• W OKOPACH (digging in) – firmy przeciwstawiają się żądaniom wyjścia/ograniczenia działań.

W dniu publikacji tweeta posła Berkowicza, czyli 18 marca, lista dzieliła się jedynie na cztery kategorie: wycofanie, zawieszenie, redukcja i „w okopach”.

Zmiana polityki – czyli firmy w kategoriach 1 i 2

Najczęściej w mediach wspomina się o firmach z pierwszej kategorii, ponieważ zbiera ona zwolenników najbardziej radykalnego podejścia. Całkowite wycofanie się z rynku rosyjskiego ogłosili m.in. Netflix, Spotify, Aldi, BP, czy Shell. Na liście z 18 marca, podobnie jak na tej najbardziej aktualnej, najliczniejszą ogólnie grupę stanowi druga kategoria – a więc zbiór podmiotów, które zawieszają swoją działalność w Rosji, nie wykluczając powrotu w przypadku zakończenia działań wojennych w Ukrainie.

Wśród firm w tej kategorii znalazł się wtedy m.in Mettler Toledo – podmiot dostarczający oprzyrządowanie naukowe (na aktualnej liście dołączył do niego również inny podmiot z tej grupy – Thermo Fischer), jednak brak tam któregokolwiek z większych koncernów farmaceutycznych.

Zegar tyka, koncern nie znika – kategorie 3 i 4

Wśród firm redukujących swoje wpływy w Rosji do 18 marca znalazły się m.in. amerykańskie firmy farmaceutyczne – AbbVie i Abbott Laboratories, niemiecki koncern Bayer, amerykański Johnson & Johnson, czy firma oferująca oprzyrządowanie naukowe – Merck. Na tej liście znalazł się również Pfizer.

Przed kilkoma dniami Abbott Labs, AbbVie i Bayer oświadczyły, że zawieszają tylko te aktywności biznesowe, które nie są kluczowe dla ich działania w Rosji. Pfizer, J&J i Merck również nie podejmowały kroków, by całkowicie wycofać się z rynku, oświadczyły jednak, że nie będą podejmować w Rosji żadnych nowych inwestycji i zawieszą zapisy pacjentów do prowadzonych tam przez siebie badań klinicznych.

W ostatniej kategorii, a więc wśród firm, które nie tylko nie wstrzymają swoich inwestycji i działań na terenie Rosji, ale również, pomimo nacisków, nie planują podjęcia takich aktywności, są m.in. dwie firmy farmaceutyczne – brytyjsko-szwedzka Astra Zeneca i polska Polpharma.

Oświadczenie Pfizera

Amerykański koncern wystosował 14 marca 2022 na swojej stronie internetowej oficjalne oświadczenie. Brzmi ono następująco:

Już 10 marca w podobnych słowach wypowiedział się prezes Pfizera, Albert Bourla. Zaznaczył, że pomimo kroków mających uderzyć w rosyjską ekonomię, niehumanitarnym byłoby pozbawienie rosyjskich pacjentów leków produkowanych przez Pfizera, np. chemioterapeutyków. To podobne stanowisko do zajmowanych przez inne firmy z branży medycznej i farmaceutycznej.

Podsumowując, pomimo tego, że oświadczenie Pfizera pojawiło się dopiero 2 tygodnie od agresji Rosji na Ukrainę, w żaden sposób nie ogłasza ono pozostania na rynku rosyjskim.