Edukacja 
Ekologia 
Energetyka 
Fact-checking 
Klimat 
Rosja 
UE 
Ukraina 
Wybory 
Skopiuj link
Drukuj
Udostępnij
6 min czytania
Sprawdzamy wypowiedzi polityków i osób publicznych pojawiające się w przestrzeni medialnej i internetowej. Wybieramy wypowiedzi istotne dla debaty publicznej, weryfikujemy zawarte w nich informacje i przydzielamy jedną z pięciu kategorii ocen.
6 min czytania
Polacy wracają z emigracji? Sprawdzamy statystyki z ostatnich lat
Polacy wracają z emigracji? Sprawdzamy statystyki z ostatnich lat
Dziś można zauważyć, pewne pozytywne tendencje, np. to, że w końcu, po wielu latach, większa liczba Polaków wraca do naszej ojczyzny niż z niej wyjeżdża.
Nieweryfikowalne
Wypowiedź uznajemy za nieweryfikowalną, gdy:
- jest niemożliwa do weryfikacji w żadnym dostępnym źródle,
- odnosi się do źródeł przestarzałych, na podstawie których nie można stawiać osądów dotyczących teraźniejszości,
- dotyczy danych szacunkowych, obarczonych dużą dozą niepewności, zawiera stwierdzenia nieprecyzyjne lub zbyt ogólnikowe,
- z innych obiektywnych przyczyn jest niemożliwa do weryfikacji.
Nieweryfikowalne
Wypowiedź uznajemy za nieweryfikowalną, gdy:
- jest niemożliwa do weryfikacji w żadnym dostępnym źródle,
- odnosi się do źródeł przestarzałych, na podstawie których nie można stawiać osądów dotyczących teraźniejszości,
- dotyczy danych szacunkowych, obarczonych dużą dozą niepewności, zawiera stwierdzenia nieprecyzyjne lub zbyt ogólnikowe,
- z innych obiektywnych przyczyn jest niemożliwa do weryfikacji.
- Zgodnie z danymi Głównego Urzędu Statystycznego pod koniec 2020 roku poza granicami Polski przebywało czasowo o 176 tys. mniej osób niż w 2019 roku.
- Tendencja spadkowa trwa od 2017 roku. Wcześniej liczba polskich emigrantów z roku na rok się zwiększała.
- GUS wskazuje jednak, że szacunków tych nie należy traktować jako „twardych danych”. Jednym z powodów tego stanu rzeczy jest brak jednolitej metody opracowywania statystyk dotyczących migracji, stosowanej przez różne państwa. Nie wiemy też, na ile zmiany wynikają z powrotów do Polski, a na ile z – na przykład – innego salda przyrostu naturalnego.
- Według innej publikacji GUS w 2020 roku do Polski na pobyt stały przyjechało 13,2 tys. osób – o prawie 4,5 tys. więcej niż emigrantów. Nie wiadomo jednak, jaki odsetek tej grupy stanowią sami Polacy.
- Ponieważ dostępne dane nie pozwalają wyciągnąć jednoznacznych wniosków na temat skali powrotów Polaków z emigracji, oceniamy wypowiedź jako nieweryfikowalną.
Premier na Kongresie Demograficznym
27 stycznia rozpoczęły się obrady III Kongresu Demograficznego. Pierwszego dnia konferencji zostały przedstawione pierwsze wyniki ubiegłorocznego Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań.
Wyniki spisu skomentował m.in. premier Mateusz Morawiecki. Szef rządu wskazał, że Polska nadal mierzy się z „pułapkami demograficznymi”, wśród których wymienił starzenie się społeczeństwa i coraz mniejszą liczbę rodzących się dzieci.
Premier zauważył jednak, że polską demografię dotykają też pozytywne zjawiska, jak dodatni bilans migracyjny, a także większa liczba Polaków wracająca do ojczyzny niż z niej wyjeżdżająca. Ta sama informacja została powtórzona również na profilu Morawieckiego na Facebooku.
GUS o emigracji Polaków
Według Głównego Urzędu Statystycznego w 2020 roku poza granicami Polski przebywało czasowo około 2 mln 239 tys. stałych mieszkańców naszego kraju. W stosunku do roku 2019 ich liczba spadła o 176 tys. (7,3 proc.).
Rok 2020 był trzecim rokiem z rzędu, kiedy zmniejszyła się liczba Polaków przebywających za granicą. Wcześniej, od 2004 roku, mieliśmy do czynienia z sytuacją odwrotną. Ostatni wzrost został odnotowany pomiędzy 2016 a 2017 rokiem. Wówczas za granicą przybyło 25 tys. polskich emigrantów.
Źródło: GUS
W 2020 roku najwięcej Polaków przebywało w Europie – około 1 mln 973 tys. osób (o 161 tys. mniej niż w 2019 roku). Większość z nich – około 1 mln 339 tys. – wybrała kraje członkowskie UE, zwłaszcza Niemcy (706 tys.), Niderlandy (135 tys.) oraz Irlandię (114 tys.).
Oprócz tego popularnym kierunkiem cały czas pozostaje Wielka Brytania, gdzie wedle szacunków przebywa 514 tys. Polaków.
Próżno szukać twardych danych o emigracji Polaków
Sam GUS wskazuje jednak, że zebrane dane to jedynie szacunki dotyczące trendów i kierunków migracji Polaków, a nie „twarde dane”. Urząd wskazuje, że opracowanie szczegółowych danych na ten temat jest utrudnione ze względu na różne systemy ewidencjonowania przepływów migracyjnych funkcjonujące w poszczególnych krajach oraz różną dostępność danych o migracjach.
Statystyki krajów przyjmujących obejmują również te osoby, które wyemigrowały z Polski na stałe i nie są objęte powyższym szacunkiem. Poza tym poszczególne kraje przy opracowywaniu danych dotyczących migracji często uwzględniają różne okresy przebywania jako kryterium zaliczania osoby do imigrantów.
Analizę utrudnia również fakt, że część Polaków ma podwójne obywatelstwo. W takiej sytuacji osoba, która ma obywatelstwo polskie i kraju przyjmującego, nie jest traktowana w tym kraju jako obywatel Polski.
Pewnym utrudnieniem przy szacowaniu danych dla poszczególnych krajów jest też dość częsta sytuacja „migracji ciągłych”, w której osoby po opuszczeniu Polski zmieniają kraj przebywania, wyjeżdżając np. z Wielkiej Brytanii do Norwegii, po czym do Danii lub innego kraju.
Nie ma możliwości monitorowania, kto wyjeżdża, a kto wraca do kraju
W rozmowie z OKO.press Agnieszka Kulesa, ekonomistka CASE (Center of Social and Economic Reserach), wskazuje:
„Nie mamy systemu zbierania danych, który pozwoliłby stwierdzić, że obecnie do kraju wraca więcej Polek i Polaków, niż wyjeżdża, bo nie mamy w Polsce instrumentów, które pozwalałby na bieżąco monitorować kto wyjeżdża z Polski, a kto wraca”.
Według GUS Polska od 2016 roku ma dodatnie saldo migracji. Oznacza to, że więcej osób melduje się tu na pobyt stały, niż z takiego pobytu rezygnuje.
W 2020 roku z Polski wyemigrowało 8 780 osób, natomiast przyjechało 13 263 (saldo dodatnie: 4 483). Nie wiadomo jednak, jaki odsetek tej grupy stanowią sami Polacy.
Wyższe zarobki główną motywacją do wyjazdu
Jak wskazuje GUS, od lat głównym powodem wyjazdów Polaków za granicę jest chęć podjęcia tam pracy. W 2019 roku Narodowy Bank Polski opublikował wyniki badań ankietowych emigrantów z Polski w Wielkiej Brytanii, Niemczech, Holandii i Norwegii. Jak czytamy w raporcie, w 2018 roku mediana nominalnych płac polskich emigrantów w wymienionych krajach była dwukrotnie wyższa niż mediana płac w Polsce. Z kolei dominanta płac stanowiła, zależnie od kraju, 2,0-3,6 więcej od najczęstszego wynagrodzenia w Polsce.
Z danych Eurostatu wynika, że średni roczny dochód netto w Polsce w 2020 roku wynosił 8 022 euro. W Unii Europejskiej gorsze wskaźniki odnotowały tylko cztery kraje (Chorwacja, Węgry, Bułgaria i Rumunia).
Wśród państw UE na najwyższe zarobki można liczyć w Luksemburgu (37 844 euro rocznie), Danii (30 681 euro) i Austrii (26 555 euro). Jeszcze większe pensje przyznawane są w Szwajcarii (43 051 euro) i Norwegii (40 241 euro).
Więcej o powrotach Polaków dowiemy się z wyników NSP
Skalę i powody powrotów Polaków z emigracji badano w Narodowym Spisie Powszechnym z 2011 roku, można więc przypuszczać, że wraz z opublikowaniem pełnych wyników ubiegłorocznego spisu dowiemy się więcej na ten temat. Według harmonogramu NSP 2021 szczegółowe dane zostaną opublikowane pomiędzy wrześniem a listopadem 2022 roku.
Przed 11 laty liczba osób, które kiedykolwiek w życiu przebywały za granicą i wróciły do Polski, wyniosła ponad 730 tys.
Jak czytamy: „Powroty następowały po pobycie trwającym kilka, a często i kilkanaście lat, ale najliczniejsze były powroty po dwóch latach pobytu za granicą (prawie 27% ogółu powrotów) i niewiele mniej liczne po roku pobytu”.
GUS zidentyfikował również najczęstsze przyczyny powrotów Polaków po co najmniej rocznym pobycie za granicą. Możesz się z nimi zapoznać na poniższym wykresie.
Źródło: GUS
W pierwszej dekadzie XXI wieku decyzja o powrocie do Polski najczęściej była związana z życiem rodzinnym (tęsknota za rodziną lub towarzyszenie rodzinie) oraz z trudnościami w życiu zawodowym za granicą (np. zakończenie kontraktu, utrata pracy, problemy ze znalezieniem kolejnej).
Dowiedz się, jak radzić sobie z dezinformacją w sieci
Poznaj przydatne narzędzia na naszej platformie edukacyjnej
Sprawdź!
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter
POLECANE DLA CIEBIE
