Sprawdzamy wypowiedzi polityków i osób publicznych pojawiające się w przestrzeni medialnej i internetowej. Wybieramy wypowiedzi istotne dla debaty publicznej, weryfikujemy zawarte w nich informacje i przydzielamy jedną z pięciu kategorii ocen.
Polskie siły rezerwowe: w jakim wieku są nasi rezerwiści?
Polskie siły rezerwowe: w jakim wieku są nasi rezerwiści?
Średnia wieku polskich rezerwistów jest powyżej 50. roku życia.
- Informacje na temat polskich rezerw wojskowych są niejawne. Fundacja Ad Arma za pomocą modelu matematycznego oszacowała, że liczba potencjalnych rezerwistów wynosi 1,7 mln.
- Średni wiek rezerwistów po obliczeniu średniej arytmetycznej dla szeregu rozdzielczego wynosi 49 lat.
- Model szacunkowy fundacji Ad Arma przyjął jednak kilka założeń utrudniających interpretację danych. Przede wszystkim, przyjęto, że wszyscy rezerwiści jedynie starzeją się, ale nie odchodzą z rezerwy z innych powodów (np. śmierć lub niepełnosprawność). Założono także, że w końcowych latach obowiązywania zasadniczej służby wojskowej szkolono poborowych przy takim samym rozkładzie jak w XX wieku. Ponadto nie wzięto pod uwagę emigracji zarobkowej Polaków w XXI wieku.
- Z tych trzech powodów nie wiemy, jaką liczbą żołnierzy rezerwy dysponują polskie Siły Zbrojne ani w jakim wieku jest statystyczny rezerwista.
- Wypowiedź Krzysztofa Bosaka uznajemy za nieweryfikowalną, ponieważ dostępne dane nie pozwalają nam wyciągnąć jasnego wniosku na temat średniego wieku polskich rezerwistów.
- Zwróciliśmy się w tej sprawie do Ministerstwa Obrony Narodowej z wnioskiem o dostęp do informacji publicznej. Ministerstwo odmówiło jednak odpowiedzi, ponieważ wymienione dane nie mogą zostać upublicznione.
Stan polskich sił zbrojnych
Krzysztof Bosak gościł 13 marca w programie „Śniadanie u Rymanowskiego w Polsat News i Interii”. Dyskusja toczyła się na temat wojny rosyjsko-ukraińskiej. Polityk negatywnie ocenił działania podejmowane przez kraje zachodnie – jego zdaniem sankcje i bierne zachowanie nie powstrzymają Putina.
Ponadto poseł Konfederacji zaznaczył, że obecnie Polska nie byłaby w stanie obronić się przed agresją Rosji tak jak dzisiaj Ukraina. Argumentował to tym, że średnia wieku polskich rezerwistów jest powyżej 50. roku życia.
Liczebność Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej
Według raportu, regularnie publikowanego na stronie Ministerstwa Obrony Narodowej, w roku 2022 liczebność żołnierzy wynosiła 163,1 tys. Na tę liczbę składają się następujące grupy:
- żołnierze zawodowi: 115,5 tys. osób,
- terytorialna służba wojskowa: 35 tys. osób,
- kandydaci na żołnierzy zawodowych: 8 tys. osób,
- służba przygotowawcza: 3,6 tys. osób,
- Narodowe Siły Rezerwowe: 1 tys. osób.
W 2021 roku Fundacja Ad Arma przedstawiła raport „Tabele porodówki”, w którym szacuje, że w skład wyszkolonych rezerw wchodzi ok. 1,7 mln potencjalnych żołnierzy rezerwy. Jest to wynik modelu matematycznego opracowanego przez Fundację. Trudno zweryfikować te dane, ponieważ dokładne informacje dotyczące rezerw są niejawne. O liczebności polskiej armii pisaliśmy niedawno w innym artykule – tu możesz zapoznać się z analizą wypowiedzi Marka Suskiego.
Demografia rezerwistów
Spośród oszacowanej grupy 1,7 mln żołnierzy rezerwy najliczniejszą grupą osób są osoby z grupy wiekowej 51-60 lat (ok. 870 tys.). Grupa osób w wieku od 41 do 50 lat liczyła ok. 570 tys., a od 31 do 40 lat to już tylko 270 tys. osób. Grupę wiekową 21-30 lat określono jako zbiór pusty, ponieważ te roczniki nie zostały objęte powszechnym poborem wojskowym. Ostatni dwudziestolatkowie przeszli do starszej grupy w 2018 roku.
Po obliczeniu średniej arytmetycznej dla szeregu rozdzielczego okaże się, że wiek polskich rezerwistów wynosi średnio 49 lat.
Szacunki przeprowadzono dla bardzo optymistycznego scenariusza
Jak zaznaczają sami autorzy raportu, przy tworzeniu modelu przyjęto dość optymistyczne założenia, które pozwoliły ominąć współczynniki niekorzystne dla Sił Zbrojnych.
Przede wszystkim w modelu przyjęto, że zasoby rezerwowe tylko się starzeją i nikt nie wychodzi z systemu wcześniej, np. z powodu niepełnosprawności lub śmierci.
Oprócz tego przy szacunkach założono, że końcowe lata poboru (2007–2010) charakteryzowały się takim samym statystycznym rozkładem wyszkolonych specjalności jak np. rok 1980. Ponadto w modelu w ogóle nie uwzględniono emigracji zarobkowej Polaków z lat 2003–2020, z powodu której nieznana liczba żołnierzy rezerwy żyje i pracuje poza granicami RP (przez co nie są dostępni dla systemu).
Prognozy rezerw w ciągu najbliższych lat
Według modelu stosowanego przez fundację w 2029 roku z systemu wyjdzie ostatnie 24 tys. żołnierzy rezerwy w wieku od 41 do 50 lat. Tym samym zostanie tylko 315 tys. pięćdziesięciolatków i 595 tys. sześćdziesięciolatków. W 2038 roku zostanie już jedynie 315 tys. sześćdziesięciolatków, a w 2048 roku zabraknie nawet ich.
Symulacja wpływu na zasoby rezerw po przywróceniu poboru
Fundacja Ad Arma, na podstawie tego samego modelu matematycznego, dokonała symulacji badającej, jaki wpływ na stan rezerwy mogłoby mieć przywrócenie obowiązkowego poboru na 12 miesięcy dla 20 tys. 19-letnich mężczyzn rocznie. Prognoza wskazuje, że do roku 2034 system zwiększyłby w ten sposób liczbę rezerwistów o 200 tys. W dalszej perspektywie uzupełniłoby to rezerwy do stanu 800 tys. rezerwistów w roku 2064.
MON nie może ujawnić danych
Zwróciliśmy się z wnioskiem o dostęp do informacji publicznych do Ministerstwa Obrony Narodowej, aby zapytać o interesujace nas kwestie związane z polskimi siłami rezerwowymi. Zapytaliśmy m.in. o wielkość polskich sił rezerwowych oraz strukturę wiekową rezerwistów.
Ministerstwo odmówiło jednak odpowiedzi na nasze pytanie i podkreśliło, że takie dane (dotyczące ilości i jakości polskich sił zbrojnych) nie mogą zostać upublicznione.
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter