Strona główna Wypowiedzi Ponad połowa kobiet nie chce mieć dzieci? Nie do końca

Ponad połowa kobiet nie chce mieć dzieci? Nie do końca

Ponad połowa kobiet nie chce mieć dzieci? Nie do końca

Izabela Bodnar

Poseł
Polska 2050 Szymona Hołowni

Przez ten strach 68% polskich kobiet deklaruje, że nie chce mieć dzieci, że boi się rodzić dzieci w tym kraju.

Posiedzenie Sejmu, 11.04.2024

Manipulacja

Wypowiedź uznajemy za manipulację, gdy zawiera ona informacje wprowadzające w błąd lub naginające/przeinaczające fakty, w szczególności poprzez:

  • pominięcie ważnego kontekstu,  
  • wykorzystywanie poprawnych danych do przedstawienia fałszywych wniosków,  
  • wybiórcze wykorzystanie danych pasujących do tezy (cherry picking), 
  • używanie danych nieporównywalnych w celu uzyskania efektu podobieństwa lub kontrastu,  
  • wyolbrzymienie swoich dokonań lub umniejszenie roli adwersarza, 
  • pozamerytoryczne sposoby argumentowania.

Sprawdź metodologię

Posiedzenie Sejmu, 11.04.2024

Manipulacja

Wypowiedź uznajemy za manipulację, gdy zawiera ona informacje wprowadzające w błąd lub naginające/przeinaczające fakty, w szczególności poprzez:

  • pominięcie ważnego kontekstu,  
  • wykorzystywanie poprawnych danych do przedstawienia fałszywych wniosków,  
  • wybiórcze wykorzystanie danych pasujących do tezy (cherry picking), 
  • używanie danych nieporównywalnych w celu uzyskania efektu podobieństwa lub kontrastu,  
  • wyolbrzymienie swoich dokonań lub umniejszenie roli adwersarza, 
  • pozamerytoryczne sposoby argumentowania.

Sprawdź metodologię

  • raportu opublikowanego w styczniu 2023 roku przez Centrum Badania Opinii Społecznej wynika (s. 4), że 68 proc. kobiet w wieku 18–45 lat nie planuje dziecka bądź nie wie, czy chce je mieć. Zbiorcze przedstawienie osób niezdecydowanych z tymi, którzy nie chcą mieć dzieci, wprowadza w błąd.
  • wyników sondaży przeprowadzonych przez CBOS w kwietniu i maju 2023 roku dowiadujemy się, że tylko 10 proc. kobiet w wieku od 18 do 40 lat nie chce mieć żadnego dziecka (s. 4). Jeśli chodzi o mężczyzn, ten procent maleje do 6.
  • CBOS sprawdziło, dlaczego Polki i Polacy nie chcą mieć dzieci (s. 7–8). Najczęściej wskazywano na sytuację osobistą (55 proc.), jak np. niechęć do dzieci. Przywoływano też sytuację w kraju (21 proc.), w tym restrykcyjne prawo aborcyjne, a także sytuację materialną (14 proc.). Nie wiadomo, jak wyglądały odpowiedzi samych kobiet.
  • Wypowiedź Izabeli Bodnar oceniamy jako manipulację, ponieważ posłanka wyciągnęła błędne wnioski z poprawnego wyniku badania CBOS. Podała też tylko jedną przyczynę faktu, że część Polek nie chce mieć dzieci. Nie wiemy, czy jest ona dominująca.

Dyskusja o aborcji w Sejmie

11 kwietnia Sejm przystąpił do pierwszego czytania projektów ustaw zmieniających przepisy dotyczące aborcji. Chodzi łącznie o cztery projekty, dwa autorstwa Lewicy (1, 2) i po jednym autorstwa KOTrzeciej Drogi. Jako pierwszy czytany był jeden z projektów Lewicy, który dotyczy nowelizacji Kodeksu karnego i częściowej depenalizacji czynów związanych z terminacją ciąży.

Podczas debaty dotyczącej tego właśnie projektu, głos zabrała (s. 187) m.in. Izabela Bodnar. Posłanka stwierdziła, że przez wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 2020 roku wiele kobiet umarło w szpitalu, a przez strach aż 68 proc. Polek nie chce mieć dzieci. Czy to prawdziwe dane?

CBOS bada postawy prokreacyjne kobiet

W styczniu 2023 roku Centrum Badań Opinii Społecznej opublikowało raport z badania „Postawy prokreacyjne kobiet 2022”. Wynika z niego, że 68 proc. kobiet w wieku 18–45 lat nie planuje dziecka bądź nie wie, czy chce je mieć (s. 3). W taki sposób badane odpowiedziały na pytanie: „Czy planuje pani w przyszłości potomstwo?”.

Z kolei 32 proc. planuje je w dalszej perspektywie (15 proc.) lub w ciągu najbliższych 3–4 lat (17 proc.). Na tej podstawie nie możemy jednak oceniać, ile Polek w kraju nie chce mieć dzieci, ponieważ wiemy jedynie, że 68 proc. nie planowało lub nie wiedziało, czy chce mieć dziecko w chwili przeprowadzania badania.

Sprawdzaliśmy już tę kwestię w osobnej analizie. Wyjaśniliśmy wtedy, że zbiorcze przedstawienie osób nieplanujących dziecka z tymi, które nie wiedzą, czy chcą je mieć w przyszłości, wprowadza w błąd. I teraz to podtrzymujemy.

Młode kobiety coraz rzadziej myślą o dziecku

W poprzednim badaniu CBOS z 2017 roku udział kobiet planujących dzieci w grupie wiekowej 18–45 wynosił 41 proc. (s. 4). Wówczas 25 proc. respondentek planowało potomstwo w perspektywie 3–4 lat, a 16 proc. planowało je w dalszej przyszłości.

Obecnie najczęściej plany posiadania potomstwa w niedalekiej przyszłości deklarują (s. 4) kobiety w wieku 30–34 lat (31 proc.). Jeszcze w wynikach z 2017 roku przodowała grupa młodszych kobiet, w wieku 25–29 (s. 4). Wtedy w tej grupie 50 proc. kobiet planowało potomstwo w ciągu najbliższych 3–4 lat. W 2022 roku było to już 27 proc.

Jeśli chodzi o dalszą perspektywę, dziecko planują niezmiennie najczęściej młode kobiety w przedziale 18–24 lat. W 2022 roku stanowiły one 55 proc., a w 2022 roku – 49 proc.

CBOS: Polacy chcą mieć dzieci

W kwietniu i maju 2023 roku CBOS przeprowadził sondaże związane z planami prokreacyjnymi Polaków, ale tym razem skupiono się na barierach. Jak pisze sam CBOS (s. 3), chciano znaleźć odpowiedź na pytanie: „czy i dlaczego Polacy mają mniej dzieci, niż chcieliby mieć, a także dlaczego niektórzy w ogóle nie chcą mieć dzieci”.

Blisko połowa respondentów (47 proc.) w wieku 18–40 lat odpowiedziała, że chciałaby mieć dwoje dzieci (s. 3). Zdecydowanie żadnego potomka nie chce 8 proc. respondentów. To mężczyźni – częściej niż kobiety – chcą mieć dzieci. W tej samej grupie wiekowej dwoje dzieci chciało 49 proc. mężczyzn i 46 proc. kobiet (s. 4).

Tylko jedno dziecko chciałoby mieć 10 proc. mężczyzn i 12 proc. kobiet. Z kolei zdecydowanie żadnego dziecka nie będzie miało 10 proc. respondentek i 6 proc. respondentów (s. 4).

Warto zauważyć, że 57 proc. respondentów wskazało, że ma mniej dzieci, niżby chciało (s. 5). Tylko 1 proc. ma ich więcej, niżby chciało, a 30 proc. ma dokładnie tyle, ile chce. Wyniki tych badań wskazują, że Polacy zdecydowanie chcą mieć dzieci, a odsetek tych, którzy w ogóle ich nie planują, jest niewielki.

Dlaczego Polacy nie chcą mieć dzieci?

CBOS przyjrzał się bliżej grupie, która w ogóle nie chce mieć dzieci. W sondażu zadano pytanie otwarte dotyczące powodów takiej decyzji (s. 8). Ponad połowa (55 proc.) ankietowanych wskazała na sytuację osobistą. Chodzi tutaj o sam fakt, że nie lubią i nie chcą dzieci (18 proc.), bądź jest to ich sprawa osobista (10 proc.). Wskazywano także na zbyt dużą odpowiedzialność (10 proc.) i potrzebę niezależności (7 proc.).

21 proc. osób wiązało swoją decyzję z sytuacją w kraju. Argumentowali, że nie pozwala ona na dzieci (11 proc.), odwoływali się także do restrykcyjnego prawa aborcyjnego, obaw przed ciążą i urodzeniem chorego dziecka (11 proc.).

Z kolei 14 proc. respondentów wskazało na sytuację materialną. Wymieniali wysokie koszty utrzymania, inflację i ogólny brak warunków do wychowania dzieci. W końcu 9 proc. ankietowanych nie chce mieć potomstwa z uwagi na sytuację na świecie. Tutaj najczęstszymi argumentami były zmiany klimatyczne, pogarszający się stan środowiska naturalnego, a także wojna.

Wyniki zostały podane zbiorczo. Nie wiemy jednak, jakie powody wskazywali mężczyźni, a jakie kobiety. Tym samym nie możemy potwierdzić, która przyczyna była dominująca w przypadku respondentek. 

Nie ma jednej odpowiedzi

Dlaczego część Polek i Polaków nie planuje potomstwa lub powiększenia rodziny o kolejne dziecko? Na to pytanie próbowali odpowiedzieć eksperci, według których nie ma jednej odpowiedzi. Tak wynika z konferencji zorganizowanej z inicjatywy Instytutu Komunikacji Zdrowotnej. 

Wśród powodów rezygnacji lub odkładania macierzyństwa na później wymieniano brak poczucia stabilności wewnętrznej i zewnętrznej, niepewność ekonomiczną, problemy na rynku mieszkaniowym, trudności ze znalezieniem przez kobietę odpowiedniego partnera czy też jakość opieki okołoporodowej.

Wspieraj niezależność!

Wpłać darowiznę i pomóż nam walczyć z dezinformacją, rosyjską propagandą i fake newsami.

*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter

Masz prawo do prawdy!

Przekaż 1,5% dla Demagoga

Wspieram

Dowiedz się, jak radzić sobie z dezinformacją w sieci

Poznaj przydatne narzędzia na naszej platformie edukacyjnej

Sprawdź!