Onet ujawnia kulisy „Narodowej Rezerwy Amunicyjnej”

19 sierpnia 2024 roku na stronie Onetu ukazał się artykuł o dziennikarskim śledztwie na temat rządowego programu „Narodowa Rezerwa Amunicyjna”. Ustanowiony za poprzedniego premiera plan zakładał wzmocnienie polskiej produkcji amunicji oraz uzupełnienie jej rezerw.

Z ustaleń Onetu wynika, że do realizacji programu została wyznaczona spółka, utworzona m.in. przez trzy podmioty prywatne, które nie miały doświadczenia w produkcji amunicji. Tuż przed oddaniem władzy w 2023 roku Mateusz Morawiecki miał podpisać tajną uchwałę, w której zamówił u tej firmy pociski warte nawet 12 mld zł.

W reakcji na śledztwo – zaczepki premierów na X

Do tych doniesień na swoim profilu na portalu X odniósł się Donald Tusk. Obecny szef rządu zarzucił Mateuszowi Morawieckiemu „robienie interesów” na amunicji. W odpowiedzi były premier napisał, że na jego miejscu szef Platformy Obywatelskiej – zamiast inwestować w polską amunicję – „czekałby na dostawę niemieckich hełmów”. 

Panie Donaldzie, gdybyś wtedy rządził – czekałbyś na dostawę niemieckich hełmów, a nie budował fabrykę polskiej amunicji.

— Mateusz Morawiecki (@MorawieckiM) August 19, 2024

Do dyskusji włączył się Marcin Kierwiński, europoseł Platformy Obywatelskiej. Polityk stwierdził, że jedynym sukcesem, jaki miał odnieść rząd Mateusza Morawieckiego w kontekście hełmów, była renowacja starych egzemplarzy z lat 60.

Inni użytkownicy portalu X, w tym m.in. Andrzej Śliwka, poseł Prawa i Sprawiedliwości, zarzucili Marcinowi Kierwińskiemu kłamstwo. Dlatego sprawdziliśmy, czy rzeczywiście poprzedni rząd jedynie odnawiał stare hełmy, a nie kupował nowych.

Za rządów PiS odnowiono dziesiątki tysięcy starych hełmów

Poseł Kierwiński mógł nawiązać do doniesień dziennika „Rzeczpospolita”. Z informacji, które uzyskali dziennikarze od Inspektoratu Wsparcia Sił Zbrojnych, wynika, że tylko w 2018 roku wojsko planowało odnowić 14 tys. hełmów produkowanych według wzoru z lat 60.

Jak wyjaśnił Inspektorat, wyremontowany sprzęt miał służyć do celów szkoleniowych. Rzeczywiście, w 2017 roku podczas ćwiczeń Dragon-17 żołnierzy wyposażono w hełmy starego typu, co „Gazeta Wyborcza” podsumowała tekstem o „armii oberwańców”. Z kolei generał Rajmund Andrzejczak skomentował wtedy, że wyposażenie rezerwistów w stary sprzęt było „nieeleganckie i nieuczciwe”.

Rząd wyciągnął wnioski i zamówił nowe hełmy

Tuż po zakończeniu ćwiczeń, w listopadzie 2017 roku, ówczesny minister obrony narodowej Antoni Macierewicz podjął decyzję o pilnym zamówieniu 100 tys. kompletów letnich i zimowych mundurów oraz 20 tys. nowych hełmów.

Obydwa nowe wzory hełmów, jak deklaruje producent, są wykonane z „nowoczesnych materiałów balistycznych”. Na lata 2023–2024 zamówiono kolejne 52 tys. hełmów wz. 2005 oraz ok. 32. tys. hełmów HP-05. Przedstawione wtedy zamówienie opcjonalne objęło dostawę do 2025 roku 27 tys. szt. sprzętu pierwszego typu i ok. 36 tys. szt. drugiego typu.

Transformacja wojska trwa – nowy sprzęt wciąż jest potrzebny

Podsumowując przedstawione wyżej liczby, łącznie w latach 2017–2024 wojsko zamówiło przynajmniej 200 tys. nowoczesnych hełmów. Mimo to jeszcze w 2023 roku można było zobaczyć żołnierzy w starym uzbrojeniu ochronnym pilnujących polsko-białoruskiej granicy. 

Zwrócili na ten fakt uwagę m.in. użytkownicy serwisu X i portale informacyjne. Interpelację w sprawie umundurowania wojska na granicy złożyli wtedy posłowie Platformy Obywatelskiej. W odpowiedzi Ministerstwo Obrony Narodowej zapewniało, że wciąż kupuje nowe hełmy „w związku z transformacją Sił Zbrojnych RP i sukcesywnym zwiększaniem stanów osobowych”.

A co z nową amunicją, o której pisze Onet? Jak czytamy, Ministerstwo Obrony Narodowej – ze względu na ujawnione w wyniku dziennikarskiego śledztwa niejasności – postuluje wstrzymanie programu i powiadomienie prokuratury.

Na tekst Onetu odpowiedział Piotr Małecki, właściciel portalu Defence24. Jak pisze, podmiot, u którego poprzedni premier zamówił nowy sprzęt, był jedynym spełniającym bardzo rygorystyczne wymagania. Jego zdaniem, zamiast „siania dezinformacji i czarnego PRu”, należy pilnie rozwijać w Polsce produkcję amunicji.