Afera wokół funduszy Ministerstwa Edukacji i Nauki

Pod koniec stycznia dziennikarze TVN24 opisali procedurę, w ramach której Ministerstwo Edukacji i Nauki przeznaczyło 40 mln zł na organizacje pozarządowe bliskie obozowi władzy. Środki rozdysponowane w ramach konkursu umożliwiły organizacjom zakup lub remont nieruchomości, w tym drogich willi położonych w atrakcyjnych lokalizacjach w Warszawie.

To na tej podstawie media krytyczne wobec władzy określiły zorganizowany konkurs jako „Willa plus”. Politycy opozycji krytykowali obóz władzy za przebieg konkursu (większość organizacji, które otrzymały środki, zostały zaopiniowane negatywnie). Uwagę przykuła również podstawa prawna utworzenia konkursu, która znalazła się w ustawie poświęconej zmianie sposobu organizacji matur w okresie pandemicznym.

Lista konkursowa nie została opublikowana przez MEiN

Listę organizacji biorących udział w konkursie w ramach kontroli poselskiej ujawniły Katarzyna Lubnauer i Krystyna Szumilas. Wcześniej na taki krok nie zdecydował się resort edukacji i nauki. 

Przedstawiamy z @KLubnauer pełną listę organizacji, które otrzymały dotację w programie #WillaPlus.

Dlaczego min. Czarnek tego nie zrobił, mimo ciążącego na nim obowiązku? pic.twitter.com/825dlGudeF

— KrystynaSzumilas🇵🇱 (@kr_szumilas) February 6, 2023

Zamieszczenie listy organizacji biorących udział w konkursie wraz z podanymi przyczynami odrzucenia ich wniosku mogłoby pozwolić uniknąć zamieszania wokół programu – zastanawiała się redaktor Beata Michniewicz.

Co do takiego rozwiązania nie był przekonany Radosław Fogiel. Jak podkreślił, według jego wiedzy, w żadnym z innych programów dotacyjnych takie listy również nie są publikowane. Okazuje się, że przekonanie posła jest błędne.

W Narodowym Instytucie Wolności jest taki zwyczaj

Narodowy Instytut Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego (NIW) to utworzona w 2017 roku rządowa agencja, której celem jest wspieranie organizacji pozarządowych, rozwoju społeczeństwa obywatelskiego oraz wolontariatu.

Na stronie NIW znajdziemy informację o wielu programach dotacyjnych, w ramach których przyznaje się środki finansowe na projekty realizowane przez trzeci sektor. Wspomniane programy to m.in.:

• Program Rozwoju Organizacji Obywatelskich;
• Fundusz Inicjatyw Obywatelskich NOWEFIO;
• Korpus Solidarności;
• Rozwój Organizacji Harcerskich i Skautowych;
• Uniwersytety Ludowe;
• Międzynarodowe Domy Spotkań;
• Polski Inkubator Rzemiosła;
• Organizacje Poradnicze;
• Fundusz Młodzieżowy.

Listy są publikowane zarówno po etapie oceny formalnej, jak i po ocenie merytorycznej. W przypadku gdy wszystkie wnioski przejdą ocenę formalną, na stronie pojawia się stosowna informacja, a dopiero po ocenie merytorycznej publikowana jest lista ostatecznie nieprzyjętych projektów.

W przypadku niektórych programów publikowana jest również lista ofert rezerwowych, czyli niedofinansowanych z powodu wyczerpania się środków w programie.

Program Rozwoju Organizacji Obywatelskich może posłużyć za przykład

Obecnie NIW rozpatruje wnioski złożone w edycji 2023. Zgłoszone projekty przeszły ocenę formalną, więc na stronie znajdziemy listę wniosków zakwalifikowanych (oraz niezakwalifikowanych) do trwającej obecnie oceny merytorycznej.

Dla edycji z poprzedniego roku znajdziemy już gotowe listy. W edycji 2022 do programu zgłoszono 1 775 wniosków, z czego 13 odrzucono na etapie oceny formalnej. Wnioskodawcom przysługuje prawo do odwołania, w związku z czym znajdziemy także opublikowany dokument z rozstrzygnięciem odwołań.

Projekty rozpatrywano w ramach sześciu obszarów priorytetowych, tym samym dla każdego z nich znajdziemy na stronie opublikowaną listę wniosków zakwalifikowanych do dofinansowania, wniosków rezerwowych oraz wniosków odrzuconych.

Fundusz Medyczny opublikował listę niezakwalifikowanych

Programy dotacyjne Narodowego Instytutu Wolności to nie jedyny taki przypadek, gdzie podaje się listy podmiotów zakwalifikowanych oraz niezakwalifikowanych. W październiku 2022 roku został rozstrzygnięty konkurs ogłoszony w ramach subfunduszu infrastruktury strategicznej Funduszu Medycznego działającego przy Ministerstwie Zdrowia. 

Wnioski zgłosiły 23 ośrodki leczące dzieci, z czego 14 otrzymało dotację. Łączna suma przekazanych pieniędzy wyniosła ponad 3,1 mld zł. Na stronie Ministerstwa została opublikowana lista zawierająca zarówno projekty zakwalifikowane, jak i niezakwalifikowane.