Edukacja 
Ekologia 
Energetyka 
Fact-checking 
Klimat 
Rosja 
UE 
Ukraina 
Wybory 
Skopiuj link
Drukuj
Udostępnij
8 min czytania
Sprawdzamy wypowiedzi polityków i osób publicznych pojawiające się w przestrzeni medialnej i internetowej. Wybieramy wypowiedzi istotne dla debaty publicznej, weryfikujemy zawarte w nich informacje i przydzielamy jedną z pięciu kategorii ocen.
8 min czytania
Przemilczany problem samobójstw wśród seniorów. Dane są alarmujące
Przemilczany problem samobójstw wśród seniorów. Dane są alarmujące
Temat tabu: samobójstwa wśród seniorów. Przez ostatnie 3 lata średnio samobójstwo popełniło ok. 1600 osób rocznie w wieku powyżej 60 roku życia.
Prawda
Wypowiedź uznajemy za zgodną z prawdą, gdy:
- istnieją dwa wiarygodne i niezależne źródła (lub jedno, jeśli jest jedynym adekwatnym z punktu widzenia kontekstu wypowiedzi) potwierdzające zawartą w wypowiedzi informację,
- zawiera najbardziej aktualne dane istniejące w chwili wypowiedzi,
- dane użyte są zgodnie ze swoim pierwotnym kontekstem.
Prawda
Wypowiedź uznajemy za zgodną z prawdą, gdy:
- istnieją dwa wiarygodne i niezależne źródła (lub jedno, jeśli jest jedynym adekwatnym z punktu widzenia kontekstu wypowiedzi) potwierdzające zawartą w wypowiedzi informację,
- zawiera najbardziej aktualne dane istniejące w chwili wypowiedzi,
- dane użyte są zgodnie ze swoim pierwotnym kontekstem.
- W latach 2018–2020 średnia liczba zamachów samobójczych zakończonych śmiercią wśród osób powyżej 60. roku życia wyniosła 1 608 rocznie.
- Blisko co trzecie samobójstwo (30 proc.) w tym okresie dotyczyło seniora.
- Wypowiedź Anny Wojciechowskiej oceniamy więc jako prawdziwą.
- Według dostępnych danych Policji liczba samobójstw wśród seniorów w latach 2013–2020 wzrosła z 1 437 do 1 606 rocznie.
- Średnia liczba nieudanych prób samobójczych ogółem w tej grupie wiekowej wyniosła w 2020 roku 2 210. Z roku na rok ich liczba jest coraz większa.
Ukryty problem samobójstw wśród seniorów
Od początku pandemii wiele uwagi poświęca się problemom psychicznym i rosnącej liczbie samobójstw, zwłaszcza wśród nastolatków. Temat ten pojawił się również ostatnio na naszym portalu za sprawą wypowiedzi Agnieszki Dziemianowicz-Bąk, z której analizą zapoznasz się tutaj.
Podczas posiedzenia Sejmu 1 lutego, a później również na Twitterze, posłanka Anna Wojciechowska zauważyła, że problem dotyczy również innych grup wiekowych, w tym seniorów.
Posłanka Koalicji Obywatelskiej przytoczyła statystykę, zgodnie z którą średnia liczba osób po 60. roku życia, które odebrały sobie życie, w ostatnich latach wyniosła 1 600 rocznie. Według Wojciechowskiej powodem samobójstw w tej grupie społecznej jest przede wszystkim ubóstwo.
Jedno samobójstwo na trzy dotyczy seniora
Spójrzmy najpierw na dane z okresu, na który powołała się Anna Wojciechowska. Według statystyk Policji w latach 2018–2020 wśród osób powyżej 60. roku życia miało miejsce kolejno 1 575, 1 643 i 1 606 samobójstw. Średnio 1 608 rocznie.
Łącznie, w ciągu tych trzech lat, doszło do 15 602 prób samobójczych zakończonych zgonem. Te z nich, które zostały dokonane przez osoby w wieku 60 lat i więcej, stanowiły ok. 30 proc.
W samym 2020 roku najwięcej osób odebrało sobie życie w grupie wiekowej 60-64 lata. Liczba takich prób wyniosła 524. Jest to jedyna grupa, w której od 2013 roku liczba samobójstw zakończonych zgonem nigdy nie spada poniżej 500.
Przed 2018 rokiem życie odebrało sobie:
- w 2017 roku: 1 517 osób po 60. roku życia,
- w 2016 roku: 1 543 osoby,
- w 2015 roku: 1 517 osób,
- w 2014 roku: 1 580 osób,
- w 2013 roku: 1 437 osób.
Rośnie liczba prób samobójczych
O ile liczba prób samobójczych zakończonych zgonem w 2020 roku nieznacznie spadła, to tego samego nie można powiedzieć o ogólnej liczbie zamachów samobójczych wśród seniorów. Z roku na rok (z wyjątkiem roku 2015) takich wydarzeń przybywa.
Dane z ostatnich lat prezentują się następująco:
- 2020: 2 284 prób samobójczych,
- 2019: 2 279,
- 2018: 2 067,
- 2017: 2 036,
- 2016: 1 947,
- 2015: 1 863,
- 2014: 1 908,
- 2013: 1 618.
Średnia dla lat 2018–2020 wynosi 2 210. Łączna liczba prób samobójczych w tym czasie wyniosła 35 141. Próby samobójcze dokonane przez seniorów stanowiły niecałe 19 proc. tej liczby – znacząco mniej niż w przypadku prób samobójczych zakończonych zgonem.
Oznacza to, że osoby po 60. roku częściej skutecznie odbierają sobie życie niż inne grupy wiekowe.
Powodem samobójstw nie tylko zła sytuacja ekonomiczna
Dr Iwona Koszewska wskazuje, że czynników ryzyka zachowań samobójczych wśród osób starszych jest wiele. Jak wyjaśnia:
„Od dawna wiadomo, że najbardziej zagrożone samobójstwem są osoby starsze, które są: przewlekle chore, samotne, mają poczucie bycia obciążeniem dla innych, mają kłopoty ze snem, zmagają się z depresją. Warto od razu dodać, że depresja występuje w tej grupie wiekowej szczególnie często, jako że jej istotą jest poczucie utraty: np. utraty zdrowia, pozycji społecznej, bliskiej osoby, bezpieczeństwa finansowego, sprawności, wzroku, słuchu, pamięci etc.”.
Na samotność, jako główny powód odbierania sobie życia przez seniorów, wskazuje również dr Halszka Witkowska z Polskiego Towarzystwa Suicydologicznego. Według specjalistki nie bez znaczenia jest tutaj sytuacja pandemiczna, która wymogła na nas przejście na kontaktowanie się za pośrednictwem nowych technologii.
Dla wielu seniorów trudność stanowi nie tylko obsługa nowoczesnych urządzeń, ale również brak realnego kontaktu z najbliższymi.
Samotni seniorzy gorzej zapatrują się na swoją sytuację materialną
Zła sytuacja finansowa i brak wsparcia także może być powodem pogorszenia kondycji psychicznej osoby starszej.
Jak wynika z opublikowanej właśnie „Informacji o sytuacji osób starszych w Polsce za 2020 r.”, przed dwoma laty stosunkowo duży odsetek gospodarstw domowych, w których mieszka senior, ocenił swoją sytuację materialną jako bardzo dobrą i raczej dobrą.
Jednak o ile w przypadku gospodarstw domowych składających się i z osób młodszych, i starszych odsetek ten wyniósł 59,5 proc., tak w gospodarstwach złożonych wyłącznie z osób starszych taka ocena pojawiła się już tylko w 39,9 proc. (choć i tak nastąpił tu wzrost w porównaniu z 2019 rokiem – 37,4 proc.).
Ubóstwo wśród seniorów zmniejsza się, ale nie znika
Według Głównego Urzędu Statystycznego zasięg ubóstwa wśród Polaków po 65. roku życia w 2020 roku wynosił:
- ubóstwo ustawowe: 6 proc.,
- ubóstwo relatywne: 10 proc.,
- ubóstwo skrajne: 4,4 proc.
Różnice między poszczególnymi typami ubóstwa znajdziesz w wielu naszych analizach, np. tutaj.
Ogólna liczba osób w wieku 65 lat lub więcej w 2020 roku wynosiła 7 mln 120 tys. Oznacza to, że ubóstwo ustawowe dotykało ok. 427,2 tys. osób, a ubóstwo relatywne dotyczyło ok. 712 tys. seniorów.
Natomiast ubóstwo skrajne – czyli takie, które zagraża życiu i zdrowiu człowieka – było w 2020 roku udziałem 313,2 tys. starszych osób w Polsce. To tak, jakby na podstawowe produkty niezbędne w codziennym życiu nie mogli sobie pozwolić prawie wszyscy mieszkańcy Lublina.
Obserwujmy swoich bliskich
Dr Koszewska wskazuje, na jakie sygnały ostrzegawcze należy zwracać uwagę, mając w swoim otoczeniu seniora:
„Poza silnymi czynnikami ryzyka, takimi jak np. utrata współmałżonka, samotność, choroba, trzeba być uważnym na wszystkie inne negatywne zmiany, w których sytuacja osoby starszej uległa znacznemu pogorszeniu. Chodzi tu o obniżenie jakości życia, ograniczenie dotychczasowego sposobu funkcjonowania, nową diagnozę, pogorszenie stanu zdrowia, etc. Na przykład, gdy u starszej osoby pogorszy się swoboda poruszania, pojawią się niesprawność fizyczna czy zaburzenia równowagi, tak że nie może już sama schodzić z IV piętra, w budynku bez windy. To poważna, negatywne zmiana. Nie bez powodu o takich osobach mówi się »więźniowie IV piętra«”.
Ponieważ osoby starsze często nie są chętne do opowiadania o swoich problemach wprost, bliskie im osoby powinny zatem bacznie obserwować ich kondycję psychiczną.
Zachęcamy do przeczytania wywiadów z ekspertkami: dr Iwoną Koszewską i dr Halszką Witkowską, które opowiadają więcej o tym, jak zadbać o zdrowie psychiczne seniora i rozpoznać u niego symptomy myśli samobójczych.
Jeśli podejrzewasz u siebie depresję, nie lekceważ tego! Pomoc znajdziesz w tych miejscach:
Stowarzyszenie Aktywnie Przeciwko Depresji – prowadzące działalność społeczno-edukacyjną w zakresie profilaktyki, wykrywania i leczenia zaburzeń psychicznych, a w szczególności zaburzeń depresyjnych. Kontakt do stowarzyszenia można znaleźć na stronie: www.depresja.org.
Forum Przeciw Depresji – portal społecznościowy prowadzony w ramach ogólnopolskiej kampanii, na którym można znaleźć kompendium wiedzy w zakresie depresji, w tym informacje o tym, gdzie szukać pomocy. Strona obejmuje również forum moderowane przez lekarzy specjalistów, na którym osoby chore oraz ich bliscy mogą uzyskać wsparcie www.forumprzeciwdepresji.pl.
Fundacja Itaka – prowadzi Antydepresyjny Telefon Zaufania (numer: 22 484 88 01) oraz udziela szerokiego wsparcia osobom chorującym na depresję, jak i ich najbliższym. Informacje na temat wsparcia, którego udziela fundacja, można znaleźć na stronie: www.stopdepresji.pl.
Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę – oferuje bezpłatną pomoc telefoniczną i online dla dzieci i młodzieży oraz dla rodziców i nauczycieli poprzez prowadzenie Telefonu Zaufania dla Dzieci i Młodzieży (116 111) oraz Telefonu dla Rodziców i Nauczycieli w sprawie Bezpieczeństwa Dzieci (800 100 100), gdzie młodzi ludzie mają możliwość opowiedzenia o swoich kłopotach, a ich najbliżsi uzyskania informacji i wsparcia w trudnościach wynikających z zaburzeń depresyjnych dostrzeżonych u dzieci. Więcej informacji i kontakt online przez stronę www.116111.pl oraz www.800100100.pl.
W sytuacji zagrożenia życia dzwoń pod numer 112 albo zwróć się o do osoby dorosłej o pomoc w dostaniu się na izbę przyjęć najbliższego szpitala psychiatrycznego.
Wspieraj niezależność!
Wpłać darowiznę i pomóż nam walczyć z dezinformacją, rosyjską propagandą i fake newsami.
Dowiedz się, jak radzić sobie z dezinformacją w sieci
Poznaj przydatne narzędzia na naszej platformie edukacyjnej
Sprawdź!
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter
POLECANE DLA CIEBIE
