Edukacja 
Ekologia 
Energetyka 
Fact-checking 
Klimat 
Rosja 
UE 
Ukraina 
Wybory 
Skopiuj link
Drukuj
Udostępnij
4 min czytania
Sprawdzamy wypowiedzi polityków i osób publicznych pojawiające się w przestrzeni medialnej i internetowej. Wybieramy wypowiedzi istotne dla debaty publicznej, weryfikujemy zawarte w nich informacje i przydzielamy jedną z pięciu kategorii ocen.
4 min czytania
Przez inflację kupujemy mniej kanapek w McDonald’s? Manipulacja
Przez inflację kupujemy mniej kanapek w McDonald’s? Manipulacja
Kto nigdy nie jadł BigMaca niech pierwszy rzuci kamień 😉 W roku 2015 🍀 za najniższą krajową można było kupić aż 175 zestawów, a w 2023 🦆 już tylko 110, co stanowi spadek siły nabywczej o blisko 40%🤦
Manipulacja
Wypowiedź uznajemy za manipulację, gdy zawiera ona informacje wprowadzające w błąd lub naginające/przeinaczające fakty, w szczególności poprzez:
- pominięcie ważnego kontekstu,
- wykorzystywanie poprawnych danych do przedstawienia fałszywych wniosków,
- wybiórcze wykorzystanie danych pasujących do tezy (cherry picking),
- używanie danych nieporównywalnych w celu uzyskania efektu podobieństwa lub kontrastu,
- wyolbrzymienie swoich dokonań lub umniejszenie roli adwersarza,
- pozamerytoryczne sposoby argumentowania.
Manipulacja
Wypowiedź uznajemy za manipulację, gdy zawiera ona informacje wprowadzające w błąd lub naginające/przeinaczające fakty, w szczególności poprzez:
- pominięcie ważnego kontekstu,
- wykorzystywanie poprawnych danych do przedstawienia fałszywych wniosków,
- wybiórcze wykorzystanie danych pasujących do tezy (cherry picking),
- używanie danych nieporównywalnych w celu uzyskania efektu podobieństwa lub kontrastu,
- wyolbrzymienie swoich dokonań lub umniejszenie roli adwersarza,
- pozamerytoryczne sposoby argumentowania.
- W 2023 roku za pensję minimalną netto, w zależności od lokalnych różnic w cenie, można kupić od 96 do 103 McZestawów z kanapką BigMac.
- Nie znamy regularnego cennika McDonald’s z 2015 roku, w związku z czym nie możemy obliczyć, ile McZestawów można było wówczas kupić za minimalną pensję. Zwróciliśmy się z zapytaniem do biura prasowego McDonald’s, jednak nie otrzymaliśmy odpowiedzi.
- Dane przytoczone przez Oszańcę wprowadzają w błąd. Polityk, jak sam pośrednio przyznał, do obliczeń uwzględnił kwotę pensji 1 750 zł brutto, zamiast pensji „na rękę” (ok. 1 370 zł netto), a następnie zestawił ją z ceną pochodzącą z kuponu rabatowego (10 zł zamiast regularnej ceny zestawu BigMac).
- Na tej podstawie oceniamy wypowiedź jako manipulację.
ABC inflacji
Inflacja wciąż pozostaje tematem, który rozgrzewa polityczne dyskusje. Z szybkiego szacunku GUS-u za grudzień 2022 roku wynika, że inflacja wyniosła 16,6 proc. To nieznacznie mniej niż w listopadzie, październiku i wrześniu, gdy wzrost cen szacowano na ponad 17 proc.
Konsekwencją inflacji jest spadek siły nabywczej pieniądza. Oznacza to, że za przysłowiowe 100 zł jesteśmy w stanie kupić mniej dóbr. Hipotetycznie, jeżeli cena paliwa wzrosła nagle z 5 zł do 6,50 zł, to za 100 zł możemy kupić 15 l paliwa, a nie 20 l.
Niemniej jednak inflacji może towarzyszyć równolegle wzrost płac. Jeżeli wynagrodzenia rosną szybciej niż inflacja, wówczas jej skutki są łagodzone.
BigMac miarą inflacji
W dyskusjach o inflacji często przywoływane są wzrosty ceny podstawowych produktów, takich jak wspomniane paliwo czy chleb. Zdarza się jednak, że podawane są przykłady produktów mniej oczywistych, aczkolwiek nadal rozpoznawanych. Jednym z nich jest BigMac – najpopularniejsza kanapka na świecie, która dorobiła się nawet własnego wskaźnika parytetu siły nabywczej.
Obecnie cena BigMaca w Polsce waha się od 17,70 zł do 19,70 zł. Oferowane ceny to: 17,70 zł; 19,20 zł i 19,70 zł. Ceny różnią się między miastami, ale także w ich obrębie. W Warszawie zjemy BigMaca zarówno za 17,70, jak i za 19,70 zł.
Źródło: Aplikacja McDonald’s | Cena BigMac w jednej z krakowskich restauracji
Osoba, która zarabia najniższą krajową, czyli 3 490 zł brutto (ok. 2 710 zł netto), może zakupić w ciągu miesiąca od 137 do 153 hamburgerów:
- przy cenie 17,70 zł: 153 hamburgery BigMac,
- przy cenie 19,20 zł: 144 hamburgery BigMac,
- przy cenie 19,70 zł: 137 hamburgerów BigMac.
Z kolei w styczniu 2015 roku według zestawienia „The Economist” za kanapkę w Polsce trzeba było zapłacić 9,20 zł. Wówczas pensja minimalna wynosiła 1 750 zł brutto, czyli ok. 1 370 zł „na rękę”. Zarobki na poziomie najniższej krajowe pozwalały na zakup 148 szt. flagowego produktu McDonalda.
A co z zestawem?
BigMaca zjemy również w zestawie, najczęściej z frytkami i colą. Obecnie cena takiej przyjemności to 26,20 zł, 27,70 zł lub 28,20 zł. W związku z tym za najniższą krajową kupimy 103, 97, lub 96 kanapek BigMac. To nieznacznie mniej niż sugeruje Marcin Oszańca.
Źródło: Aplikacja McDonald’s | Cena zestawu BigMac w jednej z krakowskich restauracji
A co z ceną z 2015 roku? Aktualnie jej nie znamy, dlatego zwróciliśmy się z zapytaniem do biura prasowego McDonalda. Wiemy jednak, że Marcin Oszańca dopuścił się manipulacji, do czego sam pośrednio przyznał się na Twitterze.
Według polityka w 2015 roku za minimalne wynagrodzenie można było kupić aż 175 McZestawów z kanapką BigMac. Faktycznie wynik taki otrzymamy, jeżeli podzielimy 1 750 zł brutto (kwota z podatkiem) przez 10 zł (cena zestawu w promocji).
Na czym polega manipulacja? Polityk do obliczeń nie uwzględnił kwoty otrzymywanej przez pracownika „na rękę” (ok. 1 370 zł netto), tym samym zawyżając wysokość pensji minimalnej. Ponadto pod uwagę wziął niestandardową cenę zestawu, która obowiązywała tylko w okresie rabatowym.
Dowiedz się, jak radzić sobie z dezinformacją w sieci
Poznaj przydatne narzędzia na naszej platformie edukacyjnej
Sprawdź!
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter
POLECANE DLA CIEBIE
