Andrzej Szejna o wydanych wizach. Polityk PiS odpowiada

O tzw. aferze wizowej rozmawiali goście programu Radia ZET „7. Dzień Tygodnia”, wśród których byli m.in. Andrzej Szejna, wiceminister w Ministerstwie Spraw Zagranicznych, a także Błażej Poboży z PiS. Wiceminister przywołał dane, według których do Polski wpuszczono ponad 6 mln osób bez późniejszego sprawdzenia, czy rzeczywiście próbowali podjąć lub podjęli pracę. 

Prowadzący program Andrzej Stankiewicz odniósł się do tego i zauważył, że jest to ogólna liczba osób, które przyjechały, a nie liczba wiz wytypowanych jako „podejrzane”. Wiceminister odpowiedział, że teraz MSZ nie jest w stanie sprawdzić, jaka część z tych wiz została przyznana w sposób nieprawidłowy. Szejna poinformował również, że już po wybuchu wojny w Ukrainie wydano rosyjskim obywatelom ok. 2 tys. wiz, co jego zdaniem jest oznaką patologii.

Do tej informacji odniósł się później Błażej Poboży, który stwierdził, że Andrzej Szejna dopuścił się nadużycia i w odpowiedzi podał swoim zdaniem „nokautującą” informację, że w pierwszej połowie 2024 roku do Polski wjechało ponad 60 tys. Rosjan.

Ilu Rosjan wjechało do Polski? Dane Straży Granicznej

Według danych Straży Granicznej w pierwszym półroczu 2024 roku do Polski wjechały dokładnie 60 994 osoby z rosyjskim obywatelstwem (spoza strefy Schengen). Ponad dwie trzecie tych osób przekroczyło granicę Polski z terytorium Federacji Rosyjskiej (dokładnie 42 805 Rosjan).

Przed pandemią, w latach 2018-2019, do Polski wjeżdżało znacznie więcej osób z rosyjskimi obywatelstwem – łącznie w obydwu latach 1,4 mln osób. W 2020 roku odnotowano znaczny spadek, który utrzymywał się już do 2023 roku.

Ostatecznie w latach 2018-2023 średnia liczba osób z rosyjskim obywatelstwem przyjeżdżająca do Polski była równa 612 653.

Ile polskich wiz otrzymywali obywatele Rosji w ostatnich latach?

MSZ na platformie X 11 października poinformowało, że w 2024 roku rosyjscy obywatele otrzymali dokładnie 1 821 wiz, z czego:

• 961 w związku z posiadaną Kartą Polaka,
• 452 dla osób prześladowanych i członków grup opozycyjnych,
• 175 dla repatriantów.

W ubiegłym roku natomiast wydano łącznie 4 294 wizy rosyjskim obywatelom. A jeszcze wcześniej, w 2022 roku, w którym doszło do ataku Rosji na Ukrainę, wydano takich wiz ponad dwukrotnie więcej, bo 10 974. 

Jak więc widzimy, wiz jest zdecydowanie mniej niż wjazdów Rosjan do Polski. Warto zaznaczyć, że do Polski mogą wjeżdżać tylko określone grupy Rosjan, m.in. osoby z Kartą Polaka czy będące w związku małżeńskim z obywatelem Polski. Osoby, które nie spełniają przynajmniej jednego z warunków wymienionych w rozporządzeniu ministra spraw wewnętrznych i administracji (par. 3 ust. 2), nie mogą wjechać na teren naszego kraju.

Były minister spraw zagranicznych z negatywną oceną NIK. Chodzi o wizy 

W czwartek, 10 października, odbyła się konferencja Najwyższej Izby Kontroli (NIK), podczas której poinformowano o negatywnej ocenie wystawionej nadzorowi byłego ministra spraw zagranicznych nad działalnością konsularną. Polska w analizowanym okresie wydała łącznie ponad 6 mln wiz, w tym 3,8 mln wiz pracowniczych. 

Jak informuje NIK, w MSZ funkcjonował nietransparentny i korupcjogenny mechanizm (przynajmniej od 21 listopada 2022 roku do  4 maja 2023 roku) wpływania na niektórych konsulów RP, by wydawali jak najwięcej wiz. Jednocześnie nie ustalono priorytetów dotyczących tego, jakie grupy zawodowe mają dostawać wizy w pierwszej kolejności i jakie wykształcenie powinny mieć osoby ubiegające się o wizy, by zyskać pierwszeństwo w procesie przyznawania dokumentu.

Raport NIK

Śledztwo w sprawie afery wizowej. Co wiemy?

Tzw. afera wizowa dotyczyła nieprawidłowości przy wydawaniu wiz cudzoziemcom, a śledztwo w tej sprawie rozpoczęto 7 marca 2023 roku na podstawie materiałów przekazanych przez CBA. Obejmuje ono trzy główne wątki, m.in. pośredniczenie w uzyskaniu wiz, przekraczanie uprawnień w MSZ oraz działania związane z legislacją dotyczącą cudzoziemców.

Zarzuty postawiono łącznie dziewięciu osobom, z czego niektóre, w tym Edgar K., przyznały się do winy. Ustalenia śledztwa wskazują, że Edgar K. powoływał się na swoje wpływy w MSZ i pomagał w przyspieszeniu wydawania wiz, w tym dla co najmniej 358 cudzoziemców, za co przyjął korzyści materialne o wartości ponad 500 tys. zł.

Ile wydano wiz i do kogo najczęściej trafiały? 

W latach 2018-2023 złożono 6 570 649 wniosków, a wydano 6 166 080 wiz (93,8 proc.). Wizy krajowe stanowiły 79,5 proc., a wizy Schengen: 20,5 proc. Najwięcej wiz otrzymali obywatele Ukrainy – było to 3,4 mln wiz (55,5 proc.), a na drugim miejscu znaleźli się obywatele Białorusi z 1,6 mln wiz (26,6 proc.). 

Na trzecim miejscu znalazły się wizy wydawane obywatelom Rosji – było to ponad 357 tys. wiz (5,8 proc.). Natomiast obywatelom 76 państw muzułmańskich i Afryki wydano łącznie 366,5 tys.  wiz (5,9 proc. ogółu).

Wzrost liczby wiz krajowych wydanych w kategorii „inne” z kilkunastu tysięcy w latach 2018-2019 do 66 tys. w 2022 roku i 41 tys. w 2023 roku wynikał z rozszerzenia programu Poland.Business Harbour, który od września 2020 roku przyciągał specjalistów z krajów takich, jak Białoruś i Ukraina. Obecnie program został wstrzymany.