Sprawdzamy wypowiedzi polityków i osób publicznych pojawiające się w przestrzeni medialnej i internetowej. Wybieramy wypowiedzi istotne dla debaty publicznej, weryfikujemy zawarte w nich informacje i przydzielamy jedną z pięciu kategorii ocen.
Rząd Tuska wygasza Elektrownię Bełchatów? Zaczęło się za rządu PiS
Rząd Tuska wygasza Elektrownię Bełchatów? Zaczęło się za rządu PiS
Minister klimatu i środowiska Paulina Hennig-Kloska przekazała do Komisji Europejskiej projekt wygaszania polskiej elektrowni PGE Bełchatów. (…) Mieliśmy dobry rząd na trudne czasy, a teraz mamy… i kamieni milowych kupę.
- Rząd PiS zgłosił województwo łódzkie do unijnego Funduszu Sprawiedliwej Transformacji. Środki z tego funduszu są przeznaczane na transformację regionów bazujących na wydobyciu węgla. Jednym z takich obszarów w województwie łódzkim jest podregion piotrkowski, w którym znajduje się Elektrownia Bełchatów.
- W grudniu 2022 roku Komisja Europejska zaakceptowała Terytorialny Plan Sprawiedliwej Transformacji Województwa Łódzkiego, który przewiduje stopniowe wygaszanie Elektrowni Bełchatów. Zarząd Województwa Łódzkiego zatwierdził TPST w uchwale z kwietnia 2023 roku.
- Zatwierdzony TPST przewidywał, że do końca stycznia 2024 roku polskie władze przedstawią szczegółowe etapy dotyczące wygaszania Elektrowni Bełchatów (s. 4). Stosowny dokument PGE i Ministerstwo Aktywów Państwowych przekazało Komisji Europejskiej.
- Plan wygaszania Elektrowni Bełchatów powstał jeszcze za rządów PiS i został zaakceptowany przez KE w 2022 roku. Komisja otrzymała od rządu Donalda Tuska dokument, który precyzował wcześniejsze założenia. Na tej podstawie wypowiedź Dawida Jankowskiego oceniamy jako manipulację.
KO likwiduje elektrownię w Bełchatowie?
„Hennig-Kloska chce zlikwidować elektrownię PGE Bełchatów” – napisał na TikToku Dawid Jankowski. Lokalny polityk w krótkim nagraniu skrytykował obecną minister klimatu i środowiska, która miała przekazać do Komisji Europejskiej dokument w sprawie wygaszania Elektrowni Bełchatów.
Jednocześnie Jankowski, który startował w wyborach samorządowych z listy Prawa i Sprawiedliwości, wypowiedział się pochlebnie o rządzie Mateusza Morawieckiego: „Mieliśmy dobry rząd na trudne czasy” – stwierdził. Radny z Oleśnicy pomija jednak fakt, że Polska już w 2022 roku zobowiązała się wobec UE do wygaszenia elektrowni w Bełchatowie. A do tego zobowiązania nie mogłoby dojść, gdyby nie wniosek złożony przez rząd PiS w sprawie Funduszu Sprawiedliwej Transformacji.
Rząd PiS zgłosił województwo łódzkie do FST
Unia Europejska utworzyła Fundusz Sprawiedliwej Transformacji, aby wspierać w latach 2021–2027 transformację regionów, których gospodarki bazują na wydobyciu węgla. Wśród beneficjentów programu jest województwo łódzkie, które zostało zgłoszone do niego przez rząd PiS.
W komunikacie ministerstwa funduszy i polityki regionalnej z lutego 2021 roku podkreślano, że ze środków unijnych skorzysta zwłaszcza podregion piotrkowski, w którym znajduje się Elektrownia Bełchatów (s. 6).
Szczegółowe kwestie ustalane są w ramach Terytorialnych Planów Sprawiedliwej Transformacji (TPST). W nich samorządy w porozumieniu z KE definiują obszary, które otrzymają wsparcie. Dokumenty zawierają opis planowanych działań. Bez ich zatwierdzenia przez KE niemożliwe jest uzyskania finansowania.
Porozumienie z KE w sprawie Elektrowni Bełchatów
Zarząd Województwa Łódzkiego przyjął projekt TPST w czerwcu 2021 roku. Zgodnie z nim wygaszanie Elektrowni Bełchatów będzie następowało między 2030 a 2036 rokiem (s. 4).
„Według obecnych założeń wygaszanie bloków energetycznych w Elektrowni Bełchatów będzie następowało od 2030 r. do 2036 r. Efektywna transformacja regionu, w tym odchodzenie od konwencjonalnej energetyki węglowej, będzie możliwa, dzięki zaangażowaniu wszystkich możliwych podmiotów i środków publicznych i prywatnych oraz przy założeniu, że województwo łódzkie zostanie objęte przez KE wsparciem ze środków FS”.
Następnie treść Terytorialnego Planu Sprawiedliwej Transformacji była przedmiotem negocjacji między władzami województwa łódzkiego a Komisją Europejską. Porozumienie wypracowano w grudniu 2022 roku. KE informowała, że „Polska zobowiązała się, że do 2030 r. w znacznym stopniu ograniczy wydobycie i spalanie węgla brunatnego w tym regionie” [Elektrowni Bełchatów – przyp. Demagog].
Łódzkie zatwierdziło TPST
W kwietniu 2023 roku Zarząd Województwa Łódzkiego przyjął uchwałę, w której zatwierdził Terytorialny Plan Sprawiedliwej Transformacji. W ostatecznej wersji znalazły się kamienie milowe transformacji. Jeden z nich zakłada zakończenie wydobycia w Polu Bełchatów do 2028 roku oraz zgłoszenie do wyłączenia jednego z bloków Elektrowni Bełchatów do 2030 roku (s. 4).
W TPST możemy również przeczytać, że do stycznia 2024 roku polskie władze przedłożą zmieniony plan (s. 4). Nowy dokument miał uwzględnić zmiany w poprzednich latach pod względem emisji CO2 i produkcji energii elektrycznej. Według zapowiedzi nowy dokument miał zawierać także bardziej szczegółowy harmonogram głównych etapów transformacji w 2026 i 2028 roku, jeżeli chodzi o:
- wydobycie węgla brunatnego w Kopalni Węgla Brunatnego w Bełchatowie,
- zużycie węgla brunatnego,
- produkcję energii elektrycznej z węgla brunatnego
- redukcję emisji gazów cieplarnianych w Elektrowni Bełchatów.
Aktualizacja TPST. Dokument trafił do KE
Jak informuje „Gazeta Wyborcza”, pod koniec stycznia aktualizację Terytorialnego Planu Sprawiedliwej Transformacji sporządziło PGE (odpowiedzialne za zarządzanie elektrownią w Bełchatowie) oraz Ministerstwo Aktywów Państwowych. Dokument, który został przekazany Komisji Europejskiej, jest konsekwencją wcześniejszych decyzji – zarówno rządu PiS, jak i Zarządu Województwa Łódzkiego.
Portal Dzień Dobry Bełchatów wskazuje, że zgodnie z przekazanym dokumentem wydobycie węgla ma spaść z 30,1 mln t w 2020 roku do 17,3 mln t w roku 2026 i 14,4 mln t w roku 2028. Natomiast produkcja energii ma zostać ograniczona z 27,4 TWh w 2020 roku do 14,2 TWh w 2026 roku i do 11,8 TWh w 2028 roku.
Docelowo – do roku 2030 – emisja CO2 powinna zostać zredukowana do poziomu 6,9 mln t, z kolei produkcja energii elektrycznej do 6,9 TWh.
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter