Konfederacja za konstytucyjnym prawem do płacenia gotówką

Sobota upłynęła pod znakiem konwencji i wieców wyborczych. Konfederacja podczas swojego wydarzenia przedstawiła program wyborczy, który został zdominowany przez tematykę gospodarczą. Wśród propozycji Konfederacji znalazły się m.in. obniżki podatków, wprowadzenie ulg dla osób posiadających kredyty czy likwidacja niektórych podatków, np. tzw. podatku Belki.

Krzysztof Bosak w trakcie wystąpienia zapowiedział, że jego ugrupowanie będzie dążyło do wpisania do polskiej konstytucji prawa do płacenia gotówką. Jak podkreślił, nie jest to niemożliwe. Polityk powołał się na Słowację, która niedawno zdecydowała się na taki krok. 

Konfederacja przygotowała projekt ustawy, który miałby wprowadzić podobne rozwiązanie w Polsce.

Słowacja chroni gotówkę

Słowacki rząd już w lutym br. rozpoczął prace legislacyjne nad wpisaniem prawa do gotówki do konstytucji. Projekt ten został złożony przez konserwatywną, prawicową partię „Jesteśmy Rodziną” (Sme Rodina). Ostateczne głosowanie nad projektem odbyło się 15 czerwca. Zmiany poparło 111 ze 150 posłów słowackiej Rady Narodowej, 3 było „przeciw”, a 17 wstrzymało się od głosu.

Podczas przemówienia jeden z pomysłodawców projektu Miloš Svrček mówił, że „Bardzo ważne jest, aby w konstytucji znalazł się zapis, na podstawie którego będziemy mogli w przyszłości bronić się przed wszelkimi nakazami z zewnątrz, mówiącymi, że może istnieć tylko cyfrowe euro, a nie żadne inne formy płatności”.

Zapis będzie obowiązywał od 1 lipca. Nowy artykuł 39a brzmi następująco:

Podsumowując, zgodnie z nowym prawem gotówka została wpisana do konstytucji Słowacji. Jednocześnie przepisy stanowią, że odmowa przyjęcia płatności gotówkowej będzie możliwa w szczególnych przypadkach.

Co z innymi państwami w Europie?

W 2021 roku Komisja Europejska rozważała wprowadzenie limitu płatności gotówkowej do 10 tys. euro, w celu przeciwdziałania praniu pieniędzy. Wywołało to sprzeciw wśród niektórych grup społecznych. W Austrii powstał nawet ruch promujący płatności gotówkowe. 

W ramach inicjatywy obywatelskiej w 2022 roku zebrano ponad pół miliona podpisów pod inicjatywą ludową, która opowiadała się za nieograniczonymi płatnościami gotówkowymi. Wniosek został jednak odrzucony przez parlament. W 2023 roku powstała podobna inicjatywa, która zdobyła ponad 120 tys. głosów poparcia, obecnie trwają nad nią prace parlamentarne.

Innym państwem, którego rząd zapowiedział rozwiązanie kwestii płatności gotówką, jest Szwajcaria. Pomimo że państwo to nie należy do strefy euro, to władze zapowiedziały referendum, w którym obywatele wypowiedzą się, czy chcą, aby gotówka była zagwarantowana przez konstytucję.

Nieco inaczej wygląda sytuacja w Niderlandach. Tam również zostały podjęte kroki chroniące gotówkę, nie została ona jednak wpisana do konstytucji. Najważniejsze instytucje finansowe podpisały w kwietniu 2022 roku porozumienie na 5 lat, w którym zagwarantowano prawidłowe funkcjonowanie gotówki. 

Plany wprowadzenia cyfrowego euro

Europejski Bank Centralny (EBC) 2 października 2020 roku ogłosił, że planuje rozpocząć prace nad utworzeniem cyfrowego euro (CBDC). Tego samego dnia jeden z członków zarządu EBC – Fabio Panetta – zaznaczył, że strefa euro musi być gotowa na wdrożenie cyfrowej waluty. Dodał jednak, że nowy środek płatności ma posłużyć jako uzupełnienie tradycyjnej waluty, a nie zastępować tradycyjne euro. 

28 czerwca 2023 roku Komisja Europejska złożyła propozycję prawną dotyczącą wprowadzenia cyfrowego euro. Z kolei EBC zapowiedział, że fazę badań nad projektem i dystrybucją cyfrowej waluty zakończy jesienią tego roku. Wtedy też zdecyduje, czy należy rozpocząć testy nowej waluty cyfrowej.