Co roku Zakład Ubezpieczeń Społecznych publikuje raport z wypłaconych świadczeń po waloryzacji, która odbywa się w marcu. Waloryzacja to zwiększenie kwoty świadczenia pieniężnego w taki sposób, aby utrzymać jego realną wartość. Najnowsze dane pochodzą z 2022 roku (s. 22). Wynika z nich, że przeciętna emerytura wypłacana w tym okresie wynosiła 3 483,61 zł w przypadku mężczyzn i 2 341,79 zł – w przypadku kobiety. 

Różnica w wysokości przeciętnej emerytury mężczyzny a tego samego świadczenia pobieranego przez kobietę wyniosła w marcu 2022 roku 1 141,82 zł. Jest to niemal ⅓ świadczenia pobieranego przez mężczyzn.

Emerytura niższa dla kobiet

W poprzednich latach było podobnie. W 2021 roku (s. 21) średnia emerytura wypłacana mężczyznom wyniosła 3 184,20 zł, a kobietom –  2 127,81 zł. Różnica więc przekracza 1 tys. zł.  I nie inaczej było w 2020 roku (s. 21) – wtedy mężczyźni otrzymywali średnio o 989,47 zł wyższe świadczenie od kobiet. W przypadku tych pierwszych przeciętna emerytura wyniosła 2 992,13 zł, a kobiet – 2 002,66 zł.

Skąd różnice w wysokości emerytur kobiet i mężczyzn?

Według danych Głównego Urzędu Statystycznego w 2021 roku (s. 48) emeryturę pobrało niecałe 2,5 mln mężczyzn oraz ponad 3,5 mln kobiet. Tych drugich więc jest zdecydowanie więcej i to ta większość otrzymuje niższe emerytury. Skąd te dysproporcje w pobieranych świadczeniach? 

Wpływ na to ma wiele czynników, które się nawarstwiają. Kobiety z reguły pracują odpłatnie krócej od mężczyzn i wcześniej przechodzą na emeryturę (krótszy okres składkowy). Ponadto zarobki kobiet są niższe od mężczyzn, na co wpływa m.in. częstsze wykonywanie nieodpłatnej pracy przez kobiety (wychowanie dzieci i opieka nad gospodarstwem domowym), niższe oczekiwania płacowe czy awersja do ryzyka.

Pomysły na to, jak wspomóc emerytów

Trwa dyskusja na temat większego wsparcia emerytów, w przypadku gdy stracą oni współmałżonka lub współmałżonkę. Lewica zaproponowała, aby w takiej sytuacji seniorzy mogli zachować własne świadczenie z dodatkiem 50 proc. świadczenia zmarłego lub otrzymać 85 proc. świadczenia zmarłego z dodatkiem 50 proc. swojego świadczenia.

Pod koniec 2022 roku do Senatu wpłynęła także petycja, w której anonimowa autorka wnioskuje o wprowadzenie dodatkowego świadczenia pieniężnego w wysokości 300 zł z tytułu długoletniego pożycia małżeńskiego, przysługującego wdowie lub wdowcowi po stracie współmałżonka. Pieniądze te miałyby być wypłacane co miesiąc dożywotnio. Warunek? Przynajmniej 45-letni staż małżeństwa.