Sprawdzamy wypowiedzi polityków i osób publicznych pojawiające się w przestrzeni medialnej i internetowej. Wybieramy wypowiedzi istotne dla debaty publicznej, weryfikujemy zawarte w nich informacje i przydzielamy jedną z pięciu kategorii ocen.
W ilu polskich gminach znajdziemy żłobek?
W ilu polskich gminach znajdziemy żłobek?
W tej chwili tylko 1⁄3 gmin ma w ogóle jakikolwiek żłobek.
- W 2021 roku w Polsce funkcjonowało 5 tys. placówek opieki nad dziećmi poniżej 3. roku życia, a w tym 4,2 tys. żłobków.
- Według danych, które otrzymaliśmy w ubiegłym roku od Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej, w ok. 51 proc. gmin mogliśmy znaleźć co najmniej jeden żłobek lub klub dziecięcy. Natomiast z opublikowanego przez Główny Urząd Statystyczny raportu „Pomoc społeczna i opieka nad dzieckiem i rodziną w 2021 roku” wynika, że takich gmin było 50,4 proc.
- Dane GUS pokazują łączny udział żłobków i klubów dziecięcych w gminach bez wyszczególnienia, ile gmin ma dostęp do samych żłobków (do których są przyjmowane dzieci młodsze niż te przyjmowane do klubów dziecięcych).
- Z odpowiedzi otrzymanej od MRiPS wynika, że co najmniej jeden żłobek znajdziemy w 1 132 gminach w Polsce, czyli 45,7 proc. wszystkich gmin.
- Na tej podstawie oceniamy wypowiedź jako fałsz.
Ubyło prawie 500 tys. mieszkańców Polski
W latach 2011–2021 liczba mieszkańców Polski zmniejszyła się o 1,2 proc., co równa się 476 tys. osób, jak wynika z danych opublikowanych przez GUS w ramach Narodowego Spisu Powszechnego.
Wyniki spisu skomentowała w programie „Graffiti” Magdalena Biejat. Jej zdaniem sytuacja demograficzna w Polsce nie ulegnie poprawie, dopóki Polki nie będą miały zapewnionych takich rzeczy jak tanie mieszkania czy dostęp do rozbudowanej sieci żłobków. Posłanka podkreśliła, że aby Polki zachodziły w ciąże, konieczne jest prowadzenie lepszej polityki dbającej o zdrowie reprodukcyjne kobiet, np. poprzez ułatwienie dostępu do badań ginekologicznych i legalnej aborcji.
4,2 tys. żłobków w Polsce
Według raportu „Żłobki i kluby dziecięce w 2021 roku” w Polsce działa co najmniej 5 tys. placówek opieki nad dziećmi do lat 3. Wśród nich znalazło się 4,2 tys. żłobków (ok. 84 proc.). W porównaniu do roku wcześniej liczba placówek wzrosła o 10,4 proc.
Jedynie co czwarta placówka jest prowadzona przez sektor publiczny, a za 75 proc. z nich odpowiada sektor prywatny. Placówki publiczne oferowały w 2021 roku 75,2 tys. miejsc, natomiast prywatne ok. 116,4 tys.
Połowa gmin z dostępem do placówki dla najmłodszych
W połowie 2021 roku, według danych, które wówczas otrzymaliśmy od Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej, wśród 2 477 gmin w Polsce co najmniej jeden żłobek lub klub dziecięcy można było znaleźć w 1 266 jednostkach. Oznacza to, że dostęp do placówki opiekuńczej dla dzieci poniżej 3 roku życia miało ok. 51 proc. gmin.
Według raportu Głównego Urzędu Statystycznego „Pomoc społeczna i opieka nad dzieckiem i rodziną w 2021 roku” do końca 2021 roku jakąkolwiek placówkę opieki nad dziećmi do lat 3 odnotowano w 50,4 proc. gmin (s.46). Dotyczy to jednak zarówno żłobków, jak i klubów dziecięcych. GUS nie udostępnił danych dotyczących samych żłobków.
Co istotne, w ostatnich latach obserwujemy duży trend wzrostowy w kwestii gmin z dostępem do żłobka lub klubu dziecięcego:
- w 2015 roku: 25,6 proc.,
- w 2016 roku: 31 proc.,
- w 2017 roku: 32,2 proc.,
- w 2018 roku: 36 proc.,
- w 2019 roku: 40,9 proc.,
- w 2020 roku: 45,2 proc.
Żłobek w prawie połowie gmin
Powyższe dane dotyczą gmin, w których zlokalizowany jest żłobek lub klub dziecięcy, natomiast wypowiedź Magdaleny Biejat dotyczyła jedynie żłobków, do których mogą być przyjmowane dzieci młodsze niż te uczęszczające do klubów (s.87). Zwróciliśmy się do Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej z wnioskiem o udostępnienie danych.
Z odpowiedzi wynika, że według stanu na wrzesień 2022 roku, spośród 2 477 gmin w Polsce, co najmniej jeden żłobek znajdziemy w 1 132 z nich. Oznacza to, że ok. 45,7 proc. gmin w Polsce ma dostęp do żłobka.
Ponadto z odpowiedzi od Ministerstwa wynika, że co najmniej jednym klubem dziecięcym dysponuje 461 gmin w Polsce, czyli ok. 18,66 proc.
Tylko co czwarta gmina na Podlasiu ma żłobek lub klub dziecięcy
Według danych GUS (s.46) największym odsetkiem gmin, w których znajdował się przynajmniej jeden żłobek bądź klub dziecięcy, charakteryzował się region warszawski stołeczny (84,3 proc.). Na kolejnych miejscach znajdziemy województwa: opolskie (66,2 proc.), wielkopolskie (65,9 proc.) i dolnośląskie (65,1 proc.).
Z drugiej strony, do województw o najniższym udziale gmin z jakąkolwiek placówką opieki nad dziećmi do lat 3 należały województwa lubelskie (28,2 proc.) i podlaskie (28,0 proc.).
Co piątek dziecko pod opieką instytucjonalną
Według wyliczeń GUS (s.49) 19,9 proc. dzieci poniżej 3. roku życia było objętych różnymi formami zorganizowanej opieki (takich jak: żłobek, klub dziecięcy, dzienny opiekun lub niania).
Przy założeniu, że do pierwszego roku życia dzieckiem opiekują się rodzice w ramach urlopu rodzicielskiego, wskaźnik objęcia opieką instytucjonalną wzrasta już do 28,8 proc. Oznacza to wzrost o 3,2 punkty proc. w porównaniu do 2020 roku.
Żłobki oraz kluby dziecięce – czym tak naprawdę się różnią?
W Polsce wyróżniamy dwa główne rodzaje instytucji zajmujących się opieką nad dziećmi do lat 3 (s. 87). Placówki mogą mieć formę żłobka (albo oddziału żłobkowego) oraz klubu dziecięcego.
Do żłobka mogą trafić dzieci, które ukończyły 20. tydzień życia. W zależności od gminy wójt, prezydent albo prezydent miasta zobowiązany jest prowadzić rejestr żłobków i klubów dziecięcych, do których musi być wpisany każdy żłobek. Do klubu dziecięcego mogą trafić podopieczni, którzy ukończyli 1. rok życia. Kluby również muszą być zarejestrowane i wpisane do rejestru prowadzonego w gminie.
Wspieraj niezależność!
Wpłać darowiznę i pomóż nam walczyć z dezinformacją, rosyjską propagandą i fake newsami.
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter