Zmiany w podatkach wprowadzone przez PiS

Prawo i Sprawiedliwość obiecywało obniżki podatków już w swoim programie z 2014 roku. Jedną z zapowiedzi było obniżenie podatku VAT ze stawek 23 i 8 proc. do tych sprzed 2010: 22 i 7 proc. Do końca I kadencji Zjednoczonej Prawicy obietnica ta pozostała niezrealizowana.

Obniżki stawek podatku VAT nastąpiły dopiero w ramach Tarczy Antyinflacyjnej stworzonej pod koniec 2021 roku. Niektóre towary i usługi do 30 czerwca 2023 są objęte stawkami: 0 i 8 proc.

Obniżenie podatku CIT dla małych firm z 19 do 15 proc. to kolejna z obietnic wyborczych z 2014 roku, zrealizowana jeszcze w czasie, gdy premierem była Beata Szydło. Od 2019 roku mikroprzedsiębiorców obowiązuje stawka 9 proc.

Inną obietnicą PiS, zrealizowaną w 2019 roku, był zerowy PIT dla osób do 26. roku życia. Dla wysokości wpływów z podatku dochodowego znaczące jest też zwiększenie kwoty wolnej od podatku: z 3,1 tys. zł w 2015 roku do 30 tys. zł od roku 2022. To element programu „Polski Ład”. Ponadto od października 2019 roku zaczęła obowiązywać nowa stawka PIT: 17 proc. (zamiast 18 proc.), która od lipca 2022 roku wynosi 12 proc.

Mimo wspomnianych zmian rządowe informacje dotyczące wpływów z tych podatków oraz szacunki wpływów za ostatni rok pokazują, że podatnicy oddają do budżetu coraz więcej pieniędzy.

Czy po obniżeniu VAT wzrosły wpływy do budżetu?

Z końcem 2021 roku zaczęła obowiązywać Rządowa Tarcza Antyinflacyjna. Zakładała ona między innymi obniżenie stawki VAT na:

• gaz ziemny – z 23 proc. do 8 proc.,
• energię elektryczną – z 23 proc. na 5 proc.,
• ciepło systemowe – z 23 proc. do 8 proc.

Na początku 2022 roku wprowadzono Rządową Tarczę Antyinflacyjną 2.0. Drugie wydanie tego projektu zakładało rozszerzenie obniżek VAT także na inne towary, w tym wprowadzenie 0 proc. VAT na podstawowe produkty spożywcze.

Według rozporządzenia Ministra Finansów z 2 grudnia 2022 roku Tarcza Antyinflacyjna będzie obowiązywać jeszcze przynajmniej do końca czerwca 2023 roku.

Wpływy budżetowe z podatku VAT kształtowały się w ostatnich latach następująco:

Jak można zauważyć, wpływy z tego podatku do budżetu nie wzrosły o 100 mld zł zaraz po obniżce w 2022 roku, lecz zwiększały się stopniowo od 2015 roku. W II kadencji rządów PiS był to wzrost o ok. 30 mld zł (w 2021 roku). Dane szacunkowe za 2022 rok wskazują, że wpływy z tego tytułu były o 14,7 mld zł wyższe niż w 2021 roku.

Jak kształtowały się wpływy z CIT po jego obniżce?

Do 2017 roku podstawowa stawka CIT wynosiła 19 proc. Następnie zaczęła obowiązywać niższa stawka (15 proc.) dla małych podatników i podatników rozpoczynających działalność.

Od 2019 roku podatek CIT został ponownie obniżony, tym razem dla osób rozpoczynających działalność, a także tych kontynuujących działalność i posiadających jednocześnie status małego podatnika. Podatnicy ci mogą skorzystać z 9 proc. stawki, o ile ich przychody nie przekroczyły w złotówkach równowartości 2 mln euro.

Według danych Ministerstwa Finansów wpływy z podatku CIT w czasie rządów PiS kształtowały się następująco:

Początkowo po obniżce podatku CIT w 2019 roku wpływy do budżetu nie wzrosły znacznie. W 2018 roku wyniosły one ponad 23 mld zł. Był to wynik niższy niż w latach poprzednich. Ministerstwo Finansów szacuje, że wpływy z CIT w 2022 roku wyniosły ponad 80 mld zł.

A co z podatkiem PIT?

Pierwsza obniżka podatku PIT za rządów Prawa i Sprawiedliwości zaczęła obowiązywać od 1 października 2019 roku. Obniżono wówczas jego wysokość z 18 proc. do 17 proc. Następnie od 1 lipca 2022 roku zaczęła obowiązywać stawka 12 proc.

W wyniku wprowadzonych zmian w podatku PIT nie ma znaczących zmian we wpływach z tego tytułu do budżetu. Wpływy te wzrastały od 2015 roku, ale niekoniecznie wynika to z wprowadzonych zmian.

Według szacunków Ministerstwa Finansów w 2022 roku wpływy z PIT zmniejszyły się w porównaniu z rokiem 2021 i mają być niższe o 7,5 proc. (ok. 5,5 mld zł).