Sprawdzamy wypowiedzi polityków i osób publicznych pojawiające się w przestrzeni medialnej i internetowej. Wybieramy wypowiedzi istotne dla debaty publicznej, weryfikujemy zawarte w nich informacje i przydzielamy jedną z pięciu kategorii ocen.
Wydatki państw NATO na obronność. Europa daleko w tyle za USA
Wydatki państw NATO na obronność. Europa daleko w tyle za USA
Otóż budżet wszystkich państw europejskich, Unii Europejskiej, na obronność jest, nawet nie sięga połowy budżetu Stanów Zjednoczonych przeznaczonych na obronność.
- Według raportu NATO w 2021 roku Stany Zjednoczone wydały na obronność 714 mld dolarów (s. 4).
- W tym samym czasie europejskie państwa NATO przeznaczyły na zbrojenia łącznie ponad 300 mld dolarów (s. 7). To kwota odpowiadająca 42 proc. wydatków USA.
- Dostępne są dane szacunkowe dotyczące lat 2022–2023. W obydwu przypadkach wydatki na obronność państw europejskich zrzeszonych w NATO są niższe niż połowa wydatków na obronność Stanów Zjednoczonych.
- Wypowiedź Bartosza Kownackiego oceniamy jako prawdziwą.
Echa wypowiedzi Trumpa
Wypowiedź Donalda Trumpa wygłoszona podczas wiecu wyborczego w Karolinie Południowej wywołała wiele emocji. Trump stwierdził, że nie będzie bronił państw NATO, które nie wypełniają zobowiązań finansowych wobec Sojuszu.
Trump jest jednym z faworytów, jeśli chodzi o wybór kandydata startującego w wyborach prezydenckich w USA z ramienia Republikanów. Jego wystąpienie było szeroko komentowane, ponieważ istnieje prawdopodobieństwo, że polityk ponownie zasiądzie w Białym Domu.
Bartosz Kownacki, nawiązując w programie „Kawa na ławę” do wypowiedzi Donalda Trumpa, stwierdził, że miała ona na celu zmobilizowanie bogatych państw do większych nakładów na obronność. Poseł dodał, że nieprzestrzeganie przez nie progu 2 proc. PKB na zbrojenia jest nieuczciwe.
W dalszej części wypowiedzi Kownacki podkreślił, że należy być ostrożnym w stawianiu na „europejską solidarność” jako alternatywę, bo budżet na obronność państw europejskich zrzeszonych w NATO jest ponad dwukrotnie niższy niż ten amerykański.
Europa w tyle za USA
Według regularnie publikowanego raportu NATO „Defence Expenditure of NATO Countries” łączne wydatki na obronność Paktu Północnoatlantyckiego rosną stale od 2018 roku. Od lat najwięcej na obronność w Sojuszu przeznaczają Stany Zjednoczone.
Zgodnie z danymi za 2021 rok europejskie państwa należące do NATO wydały na obronność 300 mld dolarów, a jeśli doliczyć Kanadę – 322 mld dolarów (s. 7). W tym samym czasie wydatki samych Stanów Zjednoczonych wyniosły 714 mld dolarów (s. 4). Zatem USA przeznaczyło na ten cel ponad dwukrotnie więcej niż pozostałe kraje członkowskie.
Dane za 2022 i 2023 rok mają charakter szacunkowy. Między tymi latami przewidywany jest największy wzrost od przełomu lat 2018 i 2019 – wydatki mają wzrosnąć o 48 mld dolarów, z czego ok. 20 mld to inwestycje USA, a ok. 27 mld to wydatki pozostałych państw.
Między 2018 a 2019 rokiem Stany Zjednoczone zwiększyły wydatki na obronność o 59 mld dolarów, a pozostałe państwa (nie licząc Kanady) o 11 mld dolarów.
Polska w czołówce NATO
Według danych szacunkowych za 2023 rok Polska przeznaczyła na obronność ok. 29,1 mld dolarów. Tym samym jej wydatki na zbrojenia w ubiegłym roku sięgnęły ok. 3,9 proc. w stosunku do PKB, co plasuje nasz kraj na pierwszym miejscu w Sojuszu.
Spośród państw NATO jedynie trzy kraje przeznaczyły na obronność ponad 3 proc. PKB w 2023 roku; inaczej mówiąc, jest to co dziesiąte państwo zrzeszone w NATO. Oprócz Polski są to Stany Zjednoczone (3,49 proc.) i Grecja (3,01 proc.).
Ile państw przeznacza 2 proc. PKB na obronność?
W 2006 roku państwa NATO zgodziły się na przeznaczanie rocznie 2 proc. krajowego PKB na rzecz obronności.
Według szacunkowych danych za 2023 rok 11 spośród 31 krajów spełnia ten wymóg. Są to kolejno: Estonia (2,73 proc.), Litwa (2,54 proc.), Finlandia (2,45 proc.), Rumunia (2,44 proc.), Węgry (2,43 proc.), Łotwa (2,27 proc.), Wielka Brytania (2,07 proc.) i Słowacja (2,03 proc.).
Jeszcze przed wybuchem wojny w Ukrainie jedynie sześć państw NATO przeznaczało na obronność powyżej 2 proc. PKB rocznie, wśród nich Polska.
Wspieraj niezależność!
Wpłać darowiznę i pomóż nam walczyć z dezinformacją, rosyjską propagandą i fake newsami.
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter