Echa wypowiedzi Trumpa

Wypowiedź Donalda Trumpa wygłoszona podczas wiecu wyborczego w Karolinie Południowej wywołała wiele emocji. Trump stwierdził, że nie będzie bronił państw NATO, które nie wypełniają zobowiązań finansowych wobec Sojuszu. 

Trump jest jednym z faworytów, jeśli chodzi o wybór kandydata startującego w wyborach prezydenckich w USA z ramienia Republikanów. Jego wystąpienie było szeroko komentowane, ponieważ istnieje prawdopodobieństwo, że polityk ponownie zasiądzie w Białym Domu.

Bartosz Kownacki, nawiązując w programie „Kawa na ławę” do wypowiedzi Donalda Trumpa, stwierdził, że miała ona na celu zmobilizowanie bogatych państw do większych nakładów na obronność. Poseł dodał, że nieprzestrzeganie przez nie progu 2 proc. PKB na zbrojenia jest nieuczciwe. 

W dalszej części wypowiedzi Kownacki podkreślił, że należy być ostrożnym w stawianiu na „europejską solidarność” jako alternatywę, bo budżet na obronność państw europejskich zrzeszonych w NATO jest ponad dwukrotnie niższy niż ten amerykański.

Europa w tyle za USA

Według regularnie publikowanego raportu NATO „Defence Expenditure of NATO Countries” łączne wydatki na obronność Paktu Północnoatlantyckiego rosną stale od 2018 roku. Od lat najwięcej na obronność w Sojuszu przeznaczają Stany Zjednoczone.

Dane za 2022 i 2023 rok mają charakter szacunkowy. Między tymi latami przewidywany jest największy wzrost od przełomu lat 2018 i 2019 – wydatki mają wzrosnąć o 48 mld dolarów, z czego ok. 20 mld to inwestycje USA, a ok. 27 mld to wydatki pozostałych państw.

Między 2018 a 2019 rokiem Stany Zjednoczone zwiększyły wydatki na obronność o 59 mld dolarów, a pozostałe państwa (nie licząc Kanady) o 11 mld dolarów.

Polska w czołówce NATO

Według danych szacunkowych za 2023 rok Polska przeznaczyła na obronność ok. 29,1 mld dolarów. Tym samym jej wydatki na zbrojenia w ubiegłym roku sięgnęły ok. 3,9 proc. w stosunku do PKB, co plasuje nasz kraj na pierwszym miejscu w Sojuszu. 

Spośród państw NATO jedynie trzy kraje przeznaczyły na obronność ponad 3 proc. PKB w 2023 roku; inaczej mówiąc, jest to co dziesiąte państwo zrzeszone w NATO. Oprócz Polski są to Stany Zjednoczone (3,49 proc.) i Grecja (3,01 proc.). 

Ile państw przeznacza 2 proc. PKB na obronność?

W 2006 roku państwa NATO zgodziły się na przeznaczanie rocznie 2 proc. krajowego PKB na rzecz obronności. 

Według szacunkowych danych za 2023 rok 11 spośród 31 krajów spełnia ten wymóg. Są to kolejno: Estonia (2,73 proc.), Litwa (2,54 proc.), Finlandia (2,45 proc.), Rumunia (2,44 proc.), Węgry (2,43 proc.), Łotwa (2,27 proc.), Wielka Brytania (2,07 proc.) i Słowacja (2,03 proc.). 

Jeszcze przed wybuchem wojny w Ukrainie jedynie sześć państw NATO przeznaczało na obronność powyżej 2 proc. PKB rocznie, wśród nich Polska.