Sprawdzamy wypowiedzi polityków i osób publicznych pojawiające się w przestrzeni medialnej i internetowej. Wybieramy wypowiedzi istotne dla debaty publicznej, weryfikujemy zawarte w nich informacje i przydzielamy jedną z pięciu kategorii ocen.
Zalewanie torfowisk nowym obowiązkiem dla rolników? Fałsz
Zalewanie torfowisk nowym obowiązkiem dla rolników? Fałsz
To wszystko może zostać zalane, jeśli rozporządzenie o przywracaniu zasobów naturalnych wejdzie w życie. Rozporządzenie, które nakłada na państwa członkowskie, a w konsekwencji na rolników, obowiązek zalania osuszonych torfowisk.
- Parlament Europejski przyjął rozporządzenie o odbudowie zasobów przyrodniczych. Na jego mocy państwa członkowskie są zobligowane do odbudowy osuszonych torfowisk wykorzystywanych rolniczo (art. 11).
- Rolnicy i prywatni właściciele gruntów zachowują swobodę decyzji w kwestii nawadniania. Oznacza to, że będą mieć wybór, czy chcą zdecydować się na taki ruch.
- Państwa członkowskie mogą zachęcać rolników do nawodnienia osuszonych torfowisk (np. poprzez wsparcie finansowe). Jednak nie mogą ich do tego zmusić. Na tej podstawie wypowiedź Anny Bryłki oceniamy jako fałsz.
Konfederacja: Unia chce utopić polskiego rolnika
Konfederacja wystartowała z programem Studio Wolna Europa, w którym będą nagłaśniane „absurdalne polityki Unii Europejskiej”. Pierwszy odcinek został już opublikowany na platformie YouTube. Z kolei jego skrócona wersja znalazła się na TikToku.
Anna Bryłka – dyrektor ds. europejskich w Konfederacji – ostrzega w nagraniu przed negatywnymi konsekwencjami unijnego rozporządzenia o przywracaniu zasobów naturalnych. Według niej nowe prawo nałoży na rolników obowiązek osuszania torfowisk.
Wskazując na łąkę, alarmowała: – Właśnie dzisiaj z tego rolnicy, z tych traw, pastwisk, łąk, czerpią pasze dla swojego bydła […]. To wszystko może zniknąć [czas nagrania: 0:30].
PE przyjął rozporządzenie o odbudowie zasobów przyrodniczych
Kandydatka Konfederacji w wyborach europarlamentarnych odwołuje się do rozporządzenia o odbudowie zasobów przyrodniczych [czas nagrania: 0:15]. Parlament Europejski przyjął je pod koniec lutego 2024 roku.
Akt prawny uchwalono w PE z myślą o zwiększaniu bioróżnorodności i ograniczeniu emisji gazów cieplarnianych. To między innymi z osuszonych torfowisk do atmosfery jest emitowany dwutlenek węgla. Ich ponowne nawodnienie mogłoby przyczynić się do ograniczenia emisji CO2.
Obowiązek odbudowy torfowisk. Kogo dotyczy?
Zgodnie z rozporządzeniem (art. 11) państwa powinny odbudować 30 proc. osuszonych torfowisk wykorzystywanych rolniczo, z czego ¼ musi zostać ponownie nawodniona. Cel na 2040 rok wynosi 40 proc. a na 2050 rok – 50 proc., przy czym do 2040 i do 2050 roku nawodnieniu trzeba poddać nie ¼, a ⅓ odbudowywanych terenów.
Co istotne, w rozporządzeniu (art. 11) przewidziano możliwość ograniczenia ponownego nawadniania torfowisk. Będzie to możliwe, jeżeli ponowne nawadnianie nie może mieć miejsca na gruntach innych niż grunty rolne. Powodem może być także negatywny wpływ na infrastrukturę i budynki, przystosowanie do zmiany klimatu lub inne interesy publiczne.
Taki zapis jest pewnego rodzaju kompromisem i odpowiedzią na kontrowersje, które pojawiły się w toku prac nad rozporządzeniem. Jak wyjaśnia Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, w trakcie prac legislacyjnych ścierały się dwa nurty: zwolenników, którzy podkreślali konieczność walki ze zmianą klimatu, oraz przeciwników, którzy zaznaczali, że zapisy rozporządzenia doprowadzą do ograniczenia terenów uprawnych.
Rolnicy z obowiązkiem nawodnienia torfowisk? To nieprawda
Za odbudowę rolniczych torfowisk odpowiedzialność będą ponosić państwa. Rolnicy i prywatni właściciele gruntów nie mogą zostać zmuszeni na mocy rozporządzenia do nawadniania tych terenów. To od ich decyzji będzie zależeć, na jaki ruch się zdecydują. W rozporządzeniu czytamy:
„Spoczywający na państwach członkowskich obowiązek osiągnięcia celów dotyczących ponownego nawadniania określonych w akapicie pierwszym lit. a), b) i c) nie oznacza dla rolników i prywatnych właścicieli gruntów obowiązku ponownego nawadniania swoich gruntów; ponowne nawadnianie na gruntach rolnych pozostaje dla nich dobrowolne, bez uszczerbku dla obowiązków wynikających z prawa krajowego”.
Państwa będą mogły jednak zachęcać rolników do nawadniania torfowisk, m.in. poprzez wsparcie finansowe. Wobec tego słowa Anny Bryłki dotyczące obowiązkowego nawadniania torfowisk przez rolników nie są prawdą. Poza tym los rozporządzenia nie został jeszcze przesądzony.
Aby przepisy weszły w życie, rozporządzenie musi zostać zatwierdzone przez Radę UE. Obecnie nie ma w niej wymaganej większości. 25 marca w Radzie nie odbyło się głosowanie, ponieważ prezydencja belgijska chciała uniknąć odrzucenia rozporządzenia. Wśród państw wyrażających sprzeciw jest Polska.
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter