Strona główna Wypowiedzi Zwrot wraku tupolewa. Co w tym kierunku zrobił rząd PiS?

Zwrot wraku tupolewa. Co w tym kierunku zrobił rząd PiS?

Zwrot wraku tupolewa. Co w tym kierunku zrobił rząd PiS?

Jan Grabiec

Minister - członek Rady Ministrów, Szef Kancelarii Prezesa Rady Ministrów
Platforma Obywatelska

Nawet pisemka drobnego nie wysłali w tej sprawie [odzyskania wraku tupolewa – przyp. Demagog], nikt z rządu PiS nie ruszył ręką. Dopiero po interpelacjach posła Brejzy […] wysłano jakieś pismo na odczepnego.

Sedno Sprawy, 31.10.2023

Fałsz

Wypowiedź uznajemy za fałsz, gdy:  

  • nie jest zgodna z żadną dostępną publicznie informacją opartą na reprezentatywnym i wiarygodnym źródle,  
  • jej autor przedstawia nieaktualne informacje, którym przeczą nowsze dane, zawiera szczątkowo poprawne dane, ale pomija kluczowe informacje i tym samym fałszywie oddaje stan faktyczny.  

Sprawdź metodologię

Sedno Sprawy, 31.10.2023

Fałsz

Wypowiedź uznajemy za fałsz, gdy:  

  • nie jest zgodna z żadną dostępną publicznie informacją opartą na reprezentatywnym i wiarygodnym źródle,  
  • jej autor przedstawia nieaktualne informacje, którym przeczą nowsze dane, zawiera szczątkowo poprawne dane, ale pomija kluczowe informacje i tym samym fałszywie oddaje stan faktyczny.  

Sprawdź metodologię

  • Za rządów PiS pierwszą notę dyplomatyczną w sprawie zwrotu wraku samolotu Tu-154M wysłano 10 kwietnia 2018 roku.
  • Notę wysłano jeszcze zatem przed zapytaniem, jakie w maju 2019 roku wystosował poseł Brejza do MSZ. W związku z tym wypowiedź Jana Grabca uznajemy za fałszywą.
  • odpowiedzi MSZ udzielonej posłowi Brejzie wynika, że w okresie od 11 kwietnia 2010 do 13 maja 2019 roku wysłano do rosyjskich władz 12 not w sprawie zwrotu wraku: jedenaście za rządów PO-PSL i jedną za rządów PiS (10 kwietnia 2018 roku).
  • Rok później MSZ informowało, że w trakcie rządów PiS wystosowano co najmniej trzy noty dyplomatyczne w sprawie wraku: w październiku 2018 roku, w grudniu 2019 roku oraz w kwietniu 2020 roku.
  • Zarówno za rządów PO-PSL, jak i PiS dochodziło do spotkań na szczeblu dyplomatycznym, podczas których zabiegano o zwrot wraku. Za rządów PO-PSL było ich co najmniej 11, a za rządów PiS – co najmniej 20.
  • O zwrot wraku we wrześniu 2022 roku upomniała się podkomisja smoleńska. Polska wezwała Rosjan do zwrotu tupolewa również na forum Rady Bezpieczeństwa ONZ w kwietniu 2023 roku.

Rozmowy koalicyjne w toku

Wciąż trwają rozmowy Koalicji Obywatelskiej, Trzeciej Drogi i Nowej Lewicy, których rezultatem ma być zawarcie umowy koalicyjnej. Trzy ugrupowania będą dysponować 248 mandatami w Sejmie X kadencji, przez co mają realną szansę na stworzenie rządu.

Dziennikarze pytają polityków opozycji o obsadę najważniejszych stanowisk państwowych, ale też o kwestie programowe. Jednym z poruszonych tematów na antenie Radia Plus była polityka zagraniczna i relacje Polski z Niemcami.

Grabiec zarzuca bierność rządowi PiS

Zdaniem Jana Grabca nadużyciem byłoby mówienie o kontynuacji przez koalicję starań podjętych przez rząd PiS na rzecz wypłaty reparacji wojennych przez Niemcy. Poseł PO uważa, że raport z 2022 roku o stratach poniesionych przez Polskę w wyniku agresji niemieckiej w czasie II wojny światowej przygotowano na użytek polityki wewnętrznej.

W opinii posła Grabca rząd PiS zdawkowo poruszał kwestie reparacji w stosunkach z Niemcami. Analogicznego przypadku można dopatrzyć się w relacjach z Rosją. W przekonaniu posła rząd PiS zainterweniował o zwrot wraku samolotu Tu-154M dopiero po nagłośnieniu przez ówczesnego posła Brezję informacji o bierności ze strony władzy.

Interpelacja posła Brejzy – pierwsze noty PiS

Chodzi o odpowiedź, jaką Ministerstwo Spraw Zagranicznych udzieliło Krzysztofowi Brejzie. W maju 2019 roku MSZ poinformowało, że za rządów PO-PSL wysłano do rosyjskich władz 11 not w sprawie zwrotu wraku. Nie jest jednak prawdą, że rząd PiS wysłał swoją notę dopiero po ujawnieniu odpowiedzi przez MSZ.

W ramach korespondencji dyplomatycznej notę wysłano dokładnie 10 kwietnia 2018 roku, a więc w 8. rocznicę katastrofy smoleńskiej. Rok później MSZ informował o trzech notach, które wysłano 4 października 2018 roku, 17 grudnia 2019 roku oraz 9 kwietnia 2020 roku.

Niewykluczone, że wspomniana w tej informacji nota z 4 października to ta sama, którą wcześniej MSZ datował na 10 kwietnia. Mogło dojść do pomyłki w odczytaniu lub w zapisie daty (10.04.2018 zamieniono na 04.10.2018).

Wysyłanie not nie było jedynym działaniem, jakie podjął rząd PiS na rzecz odzyskania wraku tupolewa.

Nie tylko noty dyplomatyczne

W kwietniu 2019 roku odpowiedź na interpelację Marcina Kierwińskiego udzieliło Ministerstwo Spraw Zagranicznych. Z odpowiedzi wynika, że kwestie zwrotu wraku samolotu Tu-154M poruszono co najmniej podczas 20 spotkań na różnym szczeblu dyplomatycznym (w tym ministerialnym), gdy u władzy był PiS.

Z kolei za rządów PO-PSL kwestia zwrotu wraku pojawiła się w trakcie 11 spotkań dyplomatycznych.

Ponadto o zwrot wraku upomniała się Podkomisja ds. Ponownego Zbadania Wypadku Lotniczego (tzw. podkomisja smoleńska), której przewodniczył Antoni Macierewicz. We wrześniu 2022 roku, w piśmie wystosowanym do strony rosyjskiej, wezwano do „zwrotu państwu polskiemu, prawowitemu właścicielowi, a jednocześnie państwa rejestracji, wszystkich szczątków samolotu wraz z rejestratorami pokładowymi oraz wszystkimi przejętymi przez Federację Rosyjską materiałami dowodowymi”.

Umiędzynarodowienie kwestii zwrotu wraku

W roku 2018 polskie placówki dyplomatyczne podjęły wysiłki w celu zdobycia międzynarodowego poparcia w sprawie odzyskania wraku. Stanowisko Polski znalazło odzwierciedlenie w rezolucji 2246 Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy z października 2018 roku.

W rezolucji uznano, że przedłużające się przetrzymywanie wraku na terytorium Rosji jest nadużyciem prawa. Władze w Moskwie wezwano do niezwłocznego przekazania wraku Warszawie, co do tej pory nie nastąpiło.

Z kolei na forum Rady Bezpieczeństwa ONZ w kwietniu 2023 roku Krzysztof Szczerski apelował (s. 22-23): – Wzywam Rosję do wydania brakującego dowodu, zwrócenia wraku samolotu należącego na mocy prawa międzynarodowego do Polski i do pełnej współpracy z polskimi śledczymi w celu wyjaśnienia okoliczności tragedii.

Rosyjski ambasador prowadzący spotkanie Rady zbył temat, informując, że odpowiedź na wezwanie Polski zostanie udzielona przy innej okazji.

*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter

Pomóż nam sprawdzać, czy politycy mówią prawdę.

Nie moglibyśmy kontrolować polityków, gdyby nie Twoje wsparcie.

Wpłać

Dowiedz się, jak radzić sobie z dezinformacją w sieci

Poznaj przydatne narzędzia na naszej platformie edukacyjnej

Sprawdź!