Rachunek zysków i strat z obecności w UE

5 czerwca na antenie TVP mogliśmy zobaczyć debatę polityków reprezentujących komitety wyborcze, które wystawiły kandydatów i kandydatki do Parlamentu Europejskiego. 

Redakcja Demagoga słuchała jej na żywo i sprawdzała weryfikowalne wypowiedzi. Efekty naszej pracy możesz zobaczyć w serwisie X. 

Wśród osób biorących udział w programie był obecny Michał Kobosko z partii Polska 2050. Jedno z pytań dotyczyło przyszłości Unii Europejskiej. Polityk odniósł się do dwudziestolecia naszej obecności we wspólnocie. Podkreślił, że zdecydowana większość Polaków, co potwierdzają rzekomo najnowsze sondaże, widzi więcej korzyści niż strat z członkostwa Polski w UE. Sprawdziliśmy, czy to prawda.

CBOS: Ponad połowa Polaków i Polek widzi korzyści dla Polski

W kwietniu tego roku ukazał się raport Centrum Badania Opinii Społecznej (CBOS) pt. „20 lat członkostwa Polski w UE”. Z badania wynika, że zdaniem 59 proc. respondentów przynależność do UE przynosi Polsce więcej korzyści niż strat. Kolejne 15 proc. uznało, że korzyści i strat jest tyle samo (s. 4).

CBOS regularnie sprawdza opinie na ten temat. Na przedstawionym w raporcie wykresie widzimy (s. 5), że w badaniach od kwietnia 2007 roku najczęstszy wynik wynosił nieco ponad 60 proc. 

Tylko raz wynik zbliżył się do 80 proc. – taki odsetek odnotowano w marcu 2019 roku. W przeprowadzonym wówczas badaniu 78 proc. ankietowanych oceniło, że korzyści dla Polski z członkostwa w UE jest więcej niż strat (s. 3).

CBOS: A co z korzyściami osobistymi?

Oprócz pytania dotyczącego korzyści i strat dla Polski z obecności w Unii CBOS zadał respondentom również pytanie o to, czy osobiście odczuwają więcej korzyści, czy strat z tej przynależności. 

W tym przypadku tylko połowa Polaków i Polek (50 proc.) udzieliła odpowiedzi twierdzącej (s. 4), a co czwarta osoba stwierdziła, że korzyści i straty się równoważą.

Na wykresie udostępnionym przez CBOS widzimy, że w latach 2007-2014 odsetek osób odczuwających osobiste korzyści wynosił nieco ponad 40 proc. (s. 5). Dopiero w 2019 roku wzrósł on do 57 proc. (s. 5), a pięć lat później spadł do 50 proc.

Opinia24 dla Fundacji Wolności Gospodarczej: Nie wszyscy widzą korzyści

W czerwcu 2024 roku na stronie Fundacji Wolności Gospodarczej opublikowano wyniki sondażu dotyczącego korzyści i strat wynikających z członkostwa Polski w UE. Badanie przeprowadziła Opinia24 na ogólnopolskiej próbie 1 005 osób w wieku 18 lat i więcej, reprezentatywnej pod względem kluczowych zmiennych demograficznych.

Okazuje się, że 71 proc. respondentów opowiedziało się za członkostwem Polski w UE. Jednocześnie tylko 47 proc. Polek i Polaków przyznało, że przynależność Polski do Unii Europejskiej przynosi polskiej gospodarce więcej korzyści niż strat.

Interpretacja wyników tego badania skłoniła Fundację do wniosku, że 82 proc. osób nie wie, jak dużą rolę w rozwoju gospodarczym Polski odgrywa dostęp do jednolitego rynku Unii Europejskiej. Tylko 18 proc. respondentów wie o tym, że ten dostęp przynosi więcej korzyści finansowych niż fundusze europejskie.

Eurobarometr: Polska skorzystała na członkostwie

W lutym, czyli jeszcze przed publikacją wyników sondaży przedstawionych powyżej, przeprowadzono ogólnoeuropejskie badanie opinii społecznej Eurobarometr. W Polsce w wywiadach wzięło udział 1 020 osób. 

W badaniu (Country sheets → Polska – PL) zapytano: „Biorąc wszystko pod uwagę, czy powiedział(a)by Pan(i), że nasz kraj skorzystał czy też nie skorzystał na członkostwie w UE?”.  Nie zapytano o rachunek zysków i strat, lecz o to, czy w ogóle osiągnęliśmy korzyść z obecności w Unii. Jedyne opcje odpowiedzi brzmiały: „skorzystał” i „nie skorzystał” – nie było opcji: „korzyści i strat było tyle samo”.

Łącznie 81 proc. respondentów stwierdziło, że Polska skorzystała na członkostwie w UE. Jednocześnie 78 proc. osób przyznało, że działania UE mają wpływ na ich codzienne życie.

Więcej sondaży dotyczących opinii Polaków na temat Unii Europejskiej przeanalizowaliśmy przy okazji weryfikacji wypowiedzi Bartłomieja Pejo. Zapoznasz się z nią pod tym linkiem.