Strona główna Analizy Broń kasetowa i termobaryczna użyta w Ukrainie. Czym dokładnie jest?

Broń kasetowa i termobaryczna użyta w Ukrainie. Czym dokładnie jest?

Konflikt w Ukrainie obfituje w prawdopodobne zbrodnie wojenne ze strony rosyjsko-białoruskiego agresora. Typy broni wykorzystywane przez najeźdźcę stanowią dowód na zbrodniczą działalność Kremla. Dla lepszego zrozumienia nikczemności działań wojennych w Ukrainie opisujemy dwa rodzaje broni, które sieją największe spustoszenie oraz mogą powodować niepożądane straty wśród ludności cywilnej – amunicję kasetową oraz termobaryczną. 

Broń kasetowa i termobaryczna użyta w Ukrainie. Czym dokładnie jest?

Konflikt w Ukrainie obfituje w prawdopodobne zbrodnie wojenne ze strony rosyjsko-białoruskiego agresora. Typy broni wykorzystywane przez najeźdźcę stanowią dowód na zbrodniczą działalność Kremla. Dla lepszego zrozumienia nikczemności działań wojennych w Ukrainie opisujemy dwa rodzaje broni, które sieją największe spustoszenie oraz mogą powodować niepożądane straty wśród ludności cywilnej – amunicję kasetową oraz termobaryczną. 

Rosja popełnia zbrodnie wojenne

Według Human Rights Watch rosyjska rakieta balistyczna z amunicją kasetową uderzyła tuż przed szpitalem w Wuhłedar. Z informacji przedstawionych przez dziennikarzy śledczych z Bellingcat wynika, że amunicja kasetowa została też wykorzystana w miejscowości Ochtyrka, ok. 200 m od przedszkola. W Ochtyrce na skład ropy naftowej zrzucono również bombę termobaryczną.

Oznacza to, że Rosjanie co najmniej kilka razy dopuścili się czynów wypełniających znamiona zbrodni wojennych. Więcej na ten temat przeczytasz w jednej z naszych analiz.

Amunicja kasetowa 

Zgodnie z Konwencją o zakazie użycia broni kasetowej (Convetion on Cluster Cunitions) za amunicję kasetową uznaje się broń konwencjonalną, która jest przeznaczona do rozpraszania lub uwalniania wybuchowych podpocisków (każdy o masie mniejszej niż 20 kg, może ich być nawet 650 w jednym zasobniku).

Źródło: WP.pl

Pocisk, osiągając odpowiednią wysokość i odległość od celu, „rozpada” się i mniejsze pociski rozrzucane są po terenie. Zgodnie z danymi Amnesty International powierzchnia, na jakiej rozrzucane są pociski, może mierzyć 30 tys. m2.

W związku z tak dużym polem rażenia broń tego typu uważana jest za nieprecyzyjną i mogącą wywołać niepożądane straty nawet po jakimś czasie, ponieważ nie wszystkie pociski wybuchają po kontakcie z podłożem. 

Pierwotnie broń ta została stworzona do rażenia wojsk piechoty oraz parków maszynowych nieprzyjaciela. 

Amunicja kasetowa jest zakazana, ale nie w Rosji

Broń tego typu została zakazana w 100 krajach poprzez podpisanie Konwencji o broni kasetowej. Rosja oraz Ukraina nie są sygnatariuszami tej konwencji. Warto pamiętać, że Polska również nie podpisała tego dokumentu (do 2010 roku nasz kraj był producentem broni kasetowej). 

Rosja aktywnie korzystała z broni kasetowej, wspierając stronę rządową w Syrii oraz w wojnie na wschodzie Ukrainy. O zidentyfikowanych aktach użycia broni kasetowej przez Rosjan na cele cywilne więcej można przeczytać na stronie Bellingcat

Zgodnie z danymi przedstawionymi przez Human Rights Watch Ukraina prawdopodobnie również korzystała z broni kasetowej na swoich wschodnich terenach w 2015 roku. 

Bomba termobaryczna

Ten typ broni bywa określany również bombą paliwowo-powietrzną lub próżniową. Nazwa „termobaryczna” odnosi się stricte do jej działania: nagłego wzrostu ciśnienia oraz temperatury w miejscu eksplozji. 

Zaraz po gwałtownym wzroście ciśnienia mamy do czynienia z nagłym jego spadkiem oraz wypaleniem tlenu atmosferycznego. Pierwszym etapem jest wybuch małego ładunku, który rozpyla w powietrzu materiał wybuchowy, następnie za pomocą zapalnika chmura materiału wybuchowego eksploduje.

Źródło: BBC

Podczas gdy amunicja kasetowa jest zakazana przez konwencję międzynarodową, amunicja termobaryczna nie jest wyraźnie zabroniona do użycia w celach wojskowych. Choć jeśli zostanie ona użyta przeciwko ludności cywilnej na obszarach zaludnionych, można to oczywiście uznać za zbrodnię wojenną.

Bomba termobaryczna była już wykorzystywana

W 2003 roku Amerykanie testowali bombę paliwowo-powietrzną o masie 9 800 kg. Cztery lata później podobną bombę stworzyli Rosjanie. Wybuch tej bomby był porównywalny z eksplozją 44-tonowej bomby konwencjonalnej. Był to tym samym największy wybuch, do jakiego doprowadziła bomba nieatomowa. 

Po wybuchu bomby termobarycznej nie powstaje charakterystyczny krater jak w przypadku konwencjonalnej bomby. Dlatego broń tego typu była często stosowana przez wojska amerykańskie podczas wojny w Wietnamie. Wypalano nimi połacie roślinności, by umożliwić lądowanie helikopterom. 

Broń termobaryczna z powodzeniem była również stosowana w 2001 przez Amerykanów w afgańskich górach Tora Bora do zwalczania sił Al-Kaidy, jak również w walce z tzw. Państwem Islamskim w 2017 roku.

Broń termobaryczna była również wykorzystywana przez Rosjan podczas wojny w Czeczenii w 1999 roku.

Dr Krzysztof Łapsa z Politechniki Poznańskiej wyjaśnia działanie bomby termobarycznej za pomocą eksperymentu:

*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter

Pomóż nam sprawdzać, czy politycy mówią prawdę.

Nie moglibyśmy kontrolować polityków, gdyby nie Twoje wsparcie.

Wpłać

Dowiedz się, jak radzić sobie z dezinformacją w sieci

Poznaj przydatne narzędzia na naszej platformie edukacyjnej

Sprawdź!