Cztery fałszywe historie rozsiały się wśród państw UE

W najnowszej edycji raportu Europejskiego Obserwatorium Mediów Cyfrowych wyznaczono cztery nieprawdziwe informacje, które miały najszerszy obieg w Unii Europejskiej. Do co najmniej 13 państw trafiły dezinformujące nagrania i zdjęcia, które miały rzekomo przedstawiać wydarzenia we Francji po śmieci Nahela Merzouka.

Największą popularnością cieszył się fake news sugerujący, że obecność logo Rainforest Alliance na żywności oznacza, że w jedzeniu znajdują się szczepionki lub owady. Ta fałszywa informacja trafiła do 19 państw, w tym również do Polski. O tym, dlaczego jest to nieprawda, dowiesz się z innej naszej analizy.

Co więcej, do 11 państw trafiła nieprawdziwa informacja, według której w laboratorium Billa Gatesa w Kolumbii tworzone są zmodyfikowane gatunki komarów. Natomiast w co najmniej 9 państwach internauci mogli natrafić na nieprawdziwe doniesienia o córce ukraińskiego ministra obrony, która rzekomo miała kupić willę w Cannes.

Cztery fałszywe informacje, które były najczęściej weryfikowane przez portale factcheckingowe zrzeszone w EDMO: kwadrat – wideo i obrazy rzekomo ukazujące zamieszki we Francji po śmierci Nahela Merzouka; koło – Logo Rainforest Alliance (żaba) oznacza, że jedzenie zawiera szczepionki lub insekty; trójkąt – laboratorium Billa Gatesa w Kolumbii tworzy genetycznie zmodyfikowane gatunki komarów; romb – córka ukraińskiego ministra obrony kupiła willę w Cannes. Źródło: EDMO

Powracające wątki dezinformacyjne

W lipcu 2023 roku organizacje zrzeszone w EDMO opublikowały łącznie 1 122 artykuły factcheckingowe. Spośród tych artykułów aż 120 (11 proc.) dotyczyło dezinformacji dotyczącej Ukrainy.

Regularnie w sieci powracają również fałszywe informacje dotyczące zmian klimatu (9 proc.), COVID-19 (5 proc.) czy dezinformacja związana z Unią Europejską (4 proc.). W porównaniu z poprzednim miesiącem nie odnotowano wielkiej zmiany, oprócz spadku odsetka fałszywych informacji na temat UE.

Odsetek analiz weryfikujących fake newsy na temat: Ukrainy (kolor żółty), pandemii COVID-19 (kolor biały), zmiany klimatu (kolor niebieski) i Unii Europejskiej (kolor zielony). Analizy zostały wykonane przez organizacje factcheckingowe zrzeszone w EDMO od czerwca 2021 roku do lipca 2023 roku. Fot. EDMO

Clickbaity idą w parze z tragediami

W wyniku zabójstwa 17-letniego Nahela Merzouka przez policję we Francji wybuchły masowe protesty. W sieci zaczęły się pojawiać stare i niepowiązane z wydarzeniem zdjęcia oraz nagrania, które po pozbawieniu ich kontekstu oraz po dołączeniu błędnych podpisów rozprzestrzeniały się po całej UE.

Na łamach naszego portalu dementowaliśmy m.in. twierdzenia, jakoby podczas zamieszek wypuszczono zwierzęta z paryskiego zoo. Jak się okazało, wiele z tych nagrań nie miało nic wspólnego ani z protestami, ani z Francją. 

Tym razem dezinformacja była łączona z islamofobicznymi i ksenofobicznymi informacjami. EDMO przygotowało specjalny raport pokazujący, w jaki sposób nagrania i zdjęcia wyjęte z oryginalnego kontekstu umożliwiały manipulatorom szerzyć narracje wymierzone w mniejszości etniczne lub religijne.