Strona główna Analizy EDMO: zmiana klimatu i protesty rolników źródłami dezinformacji

EDMO: zmiana klimatu i protesty rolników źródłami dezinformacji

W lipcu trzy zagadnienia tematyczne – pandemia COVID-19, wojna w Ukrainie i zmiana klimatu – stanowiły łącznie 41 proc. wszystkich analiz factcheckingowych, opublikowanych przez 29 organizacji będących członkami EDMO. Dużą popularność zyskały fake newsy dotyczące protestów rolników w Niderlandach.

EDMO: zmiana klimatu i protesty rolników źródłami dezinformacji

Fot. charlesdeluvio / Pixabay / Modyfikacje: Demagog.org.pl

EDMO: zmiana klimatu i protesty rolników źródłami dezinformacji

W lipcu trzy zagadnienia tematyczne – pandemia COVID-19, wojna w Ukrainie i zmiana klimatu – stanowiły łącznie 41 proc. wszystkich analiz factcheckingowych, opublikowanych przez 29 organizacji będących członkami EDMO. Dużą popularność zyskały fake newsy dotyczące protestów rolników w Niderlandach.

COVID-19, wojna w Ukrainie oraz zmiana klimatu najpopularniejszymi wątkami dezinformacji

EDMO (European Digital Media Observatory) działa od czerwca 2020 roku, zrzeszając aktualnie 29 organizacji factcheckingowych, w skład których wchodzi również Stowarzyszenie Demagog.

EDMO cyklicznie wydaje publikacje, w których opisuje charakter dezinformujących treści. Najnowsza, czternasta edycja raportu obejmuje analizę zjawisk dezinformacyjnych w lipcu br.

W ubiegłym miesiącu organizacje zrzeszone w EDMO opublikowały w sumie 1 235 analiz nieprawdziwych informacji. Jedynie 16 proc. z nich dotyczyło dezinformacji odnoszącej się do wojny w Ukrainie (co stanowi najniższy wynik od początku wojny). 15 proc. debunków dotyczyło zmiany klimatu, a 10 proc. – pandemii COVID-19. 

Dezinformacja wojenna maleje, pandemiczna utrzymuje stabilny poziom

W przypadku fałszywych informacji na temat pandemii COVID-19 widoczne były szczególnie te, które już pojawiały się w przeszłości, Sugerowano, że szczepionki są groźne (szczególnie dla dzieci), a nawet śmiertelne. Mylnie utrzymywano, że mogą prowadzić do poronienia, bezpłodności czy modyfikacji DNA.

Zaobserwowano także typowe, fałszywe narracje w związku z wojną w Ukrainie. Zauważalne były takie twierdzenia, jakoby Ukraińcy są nazistami, prezydent Zełenski jest skorumpowany, Ukraińscy uchodźcy są agresywni / są pasożytami, a Rosja nie odpowiada za ataki na obiekty cywilne w Ukrainie.

Główne trendy dezinformacji klimatycznej

W lipcu trendy dezinformacji klimatycznej obejmowały:

  • twierdzenia podważające zmianę klimatu i/lub sugerujące, że nie jest ona związana z działalnością człowieka,
  • fałszywe treści wywołujące panikę, rozpowszechniane przez media tradycyjne w postaci fałszywych informacji i/lub zmanipulowanych zdjęć, 
  • zarzuty o bezużyteczności lub niebezpieczeństwie stwarzanym przez odnawialne źródła energii, recykling i samochody elektryczne, 
  • przedstawianie ruchów klimatycznych jako hipokrytów i/lub nierozsądnych osób.

Protesty rolników w Niderlandach pretekstem do siania dezinformacji

Protesty rolników w Niderlandach są związane z planami tamtejszego rządu, mającymi na celu redukcję emisji tlenku azotu. Denialiści klimatyczni oraz sceptycy pozytywnie zapatrywali się na protesty, wykorzystując je do głoszenia swoich przekonań.

Popularność zyskała narracja mówiąca o ludziach buntujących się przeciwko „globalistycznym programom”, które wykorzystują zmianę klimatu jako pretekst do ucisku społeczeństwa.

Tworzenie przekazu mówiącego o starciu pomiędzy „ludem” a „globalistycznymi elitami”, oskarżenie tradycyjnych mediów o ukrywanie informacji, a także używanie starych nagrań do przedstawiania bieżących wydarzeń – to typowe techniki stosowane przez propagatorów teorii spiskowych. Podobne zachowania zaobserwowano w listopadzie 2021 roku przy okazji protestów przeciwko obostrzeniom pandemicznym.

4 najbardziej popularne wątki dezinformacyjne

W podsumowaniu zostały wyróżnione 4 fałszywe informacje, które cieszyły się największą popularnością w krajach europejskich. Należały do nich:

  • manipulacje mapami pogodowymi w celu wyolbrzymiania zmian klimatycznych,
  • wyjęte z kontekstu nagrania i zdjęcia powiązane z protestami antyrządowych rolników w Holandii,
  • atak rakietowy na centrum handlowe Amstor w Krzemieńczuku to ukraińska ustawka,
  • wyjęte z kontekstu zdjęcia z festiwalu w Glastonbury po wystąpieniu Grety Thunberg.

*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter

Pomóż nam sprawdzać, czy politycy mówią prawdę.

Nie moglibyśmy kontrolować polityków, gdyby nie Twoje wsparcie.

Wpłać

Dowiedz się, jak radzić sobie z dezinformacją w sieci

Poznaj przydatne narzędzia na naszej platformie edukacyjnej

Sprawdź!