Strona główna Analizy NIK: słabe efekty rządowego programu antykorupcyjnego

NIK: słabe efekty rządowego programu antykorupcyjnego

NIK: słabe efekty rządowego programu antykorupcyjnego

Fot. ivanacoi / Pixabay / Modyfikacje: Demagog

NIK: słabe efekty rządowego programu antykorupcyjnego

Końcem 2022 roku Najwyższa Izba Kontroli (NIK) opublikowała raport skupiający się na efektywności rządowego programu antykorupcyjnego. Okazuje się, że nie zrealizowano jego kluczowych założeń, a program wdrażano z opóźnieniem.

Główny cel programu – ograniczenie przestępczości korupcyjnej w Polsce – nie mógł być skutecznie monitorowany, ponieważ przyjęte wskaźniki nie mierzyły zmian w zakresie skali korupcji.

Kto był odpowiedzialny za opracowanie planu?

Rządowy Program Przeciwdziałania Korupcji (RPPK) na lata 2018–2020 był realizowany na trzech poziomach: przez Radę Ministrów, instytucję wdrażającą oraz koordynatorów realizacji programu.

W ramach RPPK przewidziano do realizacji 8 zadań głównych i 33 działania szczegółowe. Centralne Biuro Antykorupcyjne (CBA) za cel główny wskazało ograniczenie przestępczości korupcyjnej w kraju i podniesienie świadomości społecznej w zakresie przeciwdziałania zachowaniom korupcyjnym.

Program wdrażany z opóźnieniem i z błędami

Od samego początku program zmagał się opóźnieniami. Międzyresortowy zespół, który miał pełnić funkcję instytucji wdrażającej, został powołany z niemal półrocznym poślizgiem. W konsekwencji powołanie koordynatorów było odroczone u poszczególnych realizatorów. Opóźnieniu uległo także przyjęcie regulaminu prac zespołu oraz opracowanie planu realizacji zadań i działań RPPK.

Wdrożony plan charakteryzował się brakiem harmonogramów i mierników niektórych działań, a niektóre z nich zostały błędnie przypisane do realizatorów, którzy nie mieli uprawnień, aby je wykonać. Według NIK w związku z tymi błędami plan nie był w pełni efektywnym narzędziem wdrażania programu.

NIK zwraca również uwagę, że realizacja programu była oparta wyłącznie o administrację centralną oraz instytucje państwowe, ponieważ w trakcie trwania realizacji programu nie podjęto współpracy ze środowiskami pozarządowymi, eksperckimi lub akademickimi.

Polska spada w zestawieniu percepcji korupcji

Niedociągnięcia na etapie wdrażania planu wpłynęły negatywnie na to, jak Polska jest postrzegana na świecie. Zgodnie ze wskaźnikiem percepcji korupcji w 2020 roku zajęliśmy 45. miejsce w gronie 180 państw z wynikiem 56 pkt w 100-stopniowej skali. Tym samym nie udało się zrealizować celu rządowego celu (65 pkt).

Sytuacja Polski w zestawieniu pogarsza się niezmiennie od 2015 roku. Obecnie wypadamy gorzej od średniej unijnej, która wynosi 66 pkt (im mniejszy wynik, tym kraj bardziej skorumpowany).

Fiasko zaplanowanych działań

Według NIK realizacja programu nie przebiegała zgodnie z założeniami, a znaczna część jego efektów nie została osiągnięta. Szczegółowo zostało zbadanych 27 z 33 działań, spośród których aż 11 nie zostało zrealizowanych, 4 zostały zrealizowane w inny sposób, niż wskazano w planie, 6 zostało zrealizowanych częściowo, a jedynie 6 pozostałych zostało zrealizowanych w całości.

NIK wskazuje, że niemożliwa była ocena stopnia realizacji poszczególnych celów programu przez to, że przyjęte w RPPK mierniki budziły wątpliwości lub były zwyczajnie nieadekwatne. Tym samym niemożliwe było zweryfikowanie zmian w zakresie skali przestępczości korupcyjnej w kraju, której ograniczenie było głównym celem programu.

NIK zwraca również uwagę, że w celu zapewnienia rzetelnego wyliczania kosztów realizacji RPPK w przyszłości jego koszty powinny być oszacowane i przypisane do poszczególnych działań już w programie. W obecnej formie niemożliwe było ich wyliczenie.

*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter

Wpłać, ile możesz

Na naszym portalu nie znajdziesz reklam. Razem tworzymy portal demagog.org.pl

Wspieram

Dowiedz się, jak radzić sobie z dezinformacją w sieci

Poznaj przydatne narzędzia na naszej platformie edukacyjnej

Sprawdź!