Fundacja Schumana i Fundacja Adenauera opublikowały wspólnie raport „Europa przeciw katastrofie klimatycznej”, zawierający ranking najbardziej zielonych państw Unii Europejskiej. Polska okazała się największym maruderem. Zajęła ostatnie miejsce, zdobywając wynik 34 na 100 pkt. W zestawieniu króluje Malta z wynikiem 59,4 pkt, głównie ze względu na skalę podejmowanych działań.

Źródło: Raport „Europa przeciw katastrofie klimatycznej”

Co oceniano w raporcie?

Klasyfikacja państw opierała się na dwóch filarach: stanie środowiska oraz wysiłkach podejmowanych przez kraje na rzecz ochrony klimatu.

W zakresie stanu środowiska oceniano emisję gazów cieplarnianych, produkcję odpadów, jakość ekosystemów, w tym dostępność wody przeliczeniu na mieszkańca czy wielkość terenu zakwalifikowanego jako obszar Natura 2000, oraz jakość życia wynikającą ze stanu środowiska.

Jako wysiłek państw rozumiano działania decydentów, obywateli i przedsiębiorstw. Zawierały się w tym m.in. program strategii ochrony klimatu, procentowy udział OZE w produkcji energii, skala inwestycji w rozwiązania proklimatyczne czy istotność kwestii środowiskowych w światopoglądzie ludności.

Skąd wynika pozycja Polski?

Słaba pozycja Polski wynika głównie z małego zaangażowania na rzecz walki ze zmianą klimatu. W tej kategorii otrzymaliśmy 20 na 100 możliwych pkt. Jest to najsłabszy wynik w zestawieniu – znacznie poniżej średniej unijnej, która wynosiła 38 pkt. Spośród kryteriów w tej kategorii najgorzej wypadły polityki publiczne – mniej efektywne są one jedynie na Węgrzech, Słowacji i Cyprze. 

Ponadto w Polsce, podobnie jak na Cyprze i Litwie, nastąpił znaczący przyrost produkcji przemysłowej w ostatnich latach. Nie kompensują tego inwestycje w energię odnawialną, na które Polska wydaje sześciokrotnie mniej, niż wynosi średnia unijna.

Sytuacja środowiskowa w Polsce także jest niezadowalająca – o 9 pkt niższa niż średnia w UE. Niepokojąco wypadamy w kategorii dotyczącej jakości życia. Z powodu zanieczyszczeń powietrza rocznie umiera ponad 700 osób na milion mieszkańców. Jest to trzeci najgorszy wynik w UE, zaraz po Bułgarii i Rumunii. 

Ponadto Polska jest krajem o czwartym najszybszym tempie utraty naturalnej roślinności, a także charakteryzującym się bardzo słabą jakością wody w kąpieliskach. Na pochwałę zasługuje jednak fakt, że mamy najniższy w Unii Europejskiej odsetek zagrożonych gatunków zwierząt i roślin.

Podsumowanie

Temat słabego zaangażowania Polski w walkę ze zmianą klimatu i niezbędnych do wprowadzenia zmian jest, według autorów raportu,  niewystarczająco obecny w debacie publicznej. Obywatele przywiązują wagę do tych spraw, które są nagłośnione przez media lub takich, których skutki bezpośrednio odczuwają. 

Poza tym kluczowa jest obecność postaw proklimatycznych wśród decydentów. Dopóki wśród nich są denialiści klimatyczni, trudno będzie przyspieszyć działania na rzecz ochrony klimatu.