9 stycznia 2024 roku opublikowano najnowszy raport sporządzony przez Copernicus Climate Change Service (C3S), serwis klimatyczny Unii Europejskiej. Działa on w ramach Earth Observation Programme. Jakie są najważniejsze wnioski płynące z tego dokumentu?

Rok 2023 był najcieplejszy w historii pomiarów

Średnia temperatura na naszym globie w 2023 roku wynosiła 14,98 stopnia Celsjusza. Tym samym rok ten stał się niechlubnym rekordzistą, pobijającym nawet odczyty zanotowane w 2016 roku.

Dane te zobrazowano na poniższych wykresach:

Wykresy obrazujące średnie temperatury powierzchniowe. Fot. C3S/ECMWF / Modyfikacje: Demagog

Rok 2023 wybija się nawet na tle lat 1991–2020

Temperatury w 2023 roku były również znacznie wyższe niż średnia z lat 1991–2020 (o 0,6 stopnia, co w skali średniej temperatury globu jest wysokim wynikiem). Widać to dobrze na poniższym wykresie.

Pokazuje on średnie temperatury powietrza w 12 miesiącach kolejnych dekad: od lat 40. XX wieku aż do czasów współczesnych. 2023 rok oznaczono tu grubą, czerwoną krzywą. Pozostałe dekady zilustrowano cieńszymi krzywymi, których kolory odzwierciedlają średnią temperaturę porównaną z wartością referencyjną (tu: średnią temperaturą z okresu 1991–2020).

Jeśli odczyty z danej dekady były niższe od referencji, przypisano im odcienie niebieskiego. Jeśli zaś były cieplejsze: przedstawiono je w odcieniach pomarańczu i czerwieni. Na wykresie widać wyraźnie stopniowy wzrost temperatury powietrza, z rokiem 2023 wybijającym się znacząco na tle pozostałych odczytów.

Wykresy obrazujące średnie temperatury powierzchniowe. Fot. C3S/ECMWF / Modyfikacje: Demagog

Jesteśmy blisko niebezpiecznego progu 1,5 stopnia

Raport wskazuje również, że różnica pomiędzy średnią temperaturą globalną z 2023 roku a średnią odczytów z lat przedindustrialnych (czyli z lat 1850–1900) wynosi 1,48 stopnia. Jest to wynik zbliżony do granicznego wzrostu wyznaczonego w przeszłości przez klimatologów, wynoszącego 1,5 stopnia Celsjusza.

Warto przypomnieć, że według ekspertów wzrost średniej globalnej temperatury o 1,5 stopnia Celsjusza (w porównaniu z czasami przedindustrialnymi) grozi znaczącą destabilizacją klimatu. Niestety ludzkość nie radzi sobie najlepiej ze spowalnianiem zmian klimatycznych i przeciwdziałaniem im, dlatego od jakiegoś czasu mówi się nawet o nowym progu, którego nie powinniśmy przekroczyć: 2 stopni Celsjusza.

Czy z najnowszego raportu C3S wynika, że Ziemia bezpowrotnie przekroczyła alarmujący próg wzrostu średniej globalnej temperatury o 1,5 stopnia Celsjusza? Nie, jeszcze nie – aby to stwierdzić, należy bazować na odczytach z dłuższych odcinków czasu: kolejnych miesięcy, a nawet lat. Niestety jesteśmy na „dobrej” drodze do osiągnięcia wspomnianego progu. Dane opublikowane w omawianym raporcie to kolejny dowód na taki stan rzeczy.

Europa również odczuwa skutki zmiany klimatu

Raport C3S odnosi się również do lokalnej sytuacji europejskiej. Z przedstawionych w nim danych wynika, że 2023 rok był drugim w kolejności najcieplejszym rokiem w Europie. Niechlubne pierwsze miejsce zajmuje w historii naszego kontynentu wciąż rok 2020. Jednak np. wrzesień 2023 roku był w Europie najcieplejszym wrześniem w historii dokonywania pomiarów.

Dotychczasowa i postępująca destabilizacja klimatu nie pozostała więc bez wpływu na Europę. W raporcie podano:

Na naszej stronie znajdziesz więcej rzetelnych treści na temat klimatu

Globalne ocieplenie to fakt (1, 2, 3), a jego przyczyną jest przede wszystkim działalność człowieka. Na łamach Demagoga często opisujemy dezinformujące narracje odnoszące się do tego tematu oraz weryfikujemy treści związane z klimatem. Analizy poświęcone temu zagadnieniu znajdziesz na naszej stronie w zakładkach „klimat” oraz „ekologia”.