Wojna w Ukrainie zagrożeniem dla bezpieczeństwa dostaw

Ukraina i Rosja są jednymi z większych dostawców żywności i nawozów dla regionów zagrożonych bezpieczeństwem żywnościowym. Rosja jest przykładowo największym eksporterem pszenicy – w 2021 roku wysłała do innych państw łącznie 32,9 mln t tego zboża, czyli równowartość 18 proc. przesyłek globalnych. Z kolei Ukraina była piątym producentem pszenicy, eksportując 20 mln t tego zboża przy 10-procentowym udziale w rynku światowym.

Róg Afryki, Sahel i Bliski Wschód – to regiony najbardziej zagrożone głodem

Światowy Program Żywnościowy szacuje, że w wyniku konfliktu zjawisko ostrego głodu może pogłębić się o 33 mln osób, a w skrajnym scenariuszu nawet o 47 mln osób. Wśród państw i regionów, które zostaną najbardziej dotknięte kryzysem International Rescue Committee wymienia:

• Sahel, w którym aż 34 mln ludzi zmaga się z ostrym głodem, z czego ponad 7 mln to dzieci poniżej 5. roku życia. Kraje z tego regionu importują z Ukrainy i Rosji 30-50 proc. pszenicy.
• Afganistan, w którym w niebezpieczeństwie żywnościowym znajduje się blisko 20 mln ludzi. 
• Jemen, w którym obecnie 19 mln ludzi jest narażonych na niebezpieczeństwo żywnościowe. Niemal połowa importu pszenicy (46 proc.) przypada na Ukrainę i Rosję.
• Somalia, w której ostry głód dotyka 6 mln ludzi. W jej przypadku uzależnienie od Rosji i Ukrainy w imporcie pszenicy wynosi aż 92 proc.

Kulminacja negatywnych czynników

W wyniku wojny w Ukrainie dojdzie do nasilenia zjawiska głodu na świecie. Przykładowo Sahel zmaga się z największym kryzysem żywnościowym od dekady. Przewiduje się, że 41 mln osób doświadczy ostrego głodu już w czerwcu 2022 roku. Konflikty w regionie doprowadziły do utraty środków do życia oraz opuszczenia pól uprawnych. W połączeniu z ostatnimi suszami czynniki te miały wpływ na wyprodukowanie małej ilości żywności. Do tego dochodzi uzależnienie od importu z Rosji i Ukrainy.

Ponad 13 mln ludzi już teraz jest zagrożonych ostrym głodem w Etiopii, Kenii i Somalii. Kraje Rogu Afryki mierzą się z suszą o skali niespotykanej od 40 lat. W jej wyniku wiele ludzi jest zmuszonych do zmiany miejsca zamieszkania, co naraża ich życie na niebezpieczeństwo. Z kolei hodowcy, chcąc ochronić zwierzęta przed niedoborem pastwisk spowodowanym suszą, są zmuszeni do karmienia ich ograniczonymi zapasami zboża, co jedynie napędza zjawisko głodu, zwłaszcza wśród dzieci i kobiet.

W Jemenie nieprzerwanie od 2015 roku trwa wojna domowa. Gospodarka jest niewydajna, a struktury państwa nieefektywne. Konflikt zakłóca normalne funkcjonowanie komunikacji i prowadzi do wielu przesiedleń. 

Natomiast w Afganistanie susze doprowadziły do upadku produkcji rolniczej, a do tego COVID-19 zdziesiątkował możliwości zatrudnienia. Lata konfliktów również przyczyniły się do wzrostu biedy oraz przesiedleń. Od sierpnia 2021 roku ostry kryzys żywnościowy został pogłębiony przez izolację międzynarodową pod rządami Talibów.