Edukacja 
Ekologia 
Klimat 
Energetyka 
Fact-checking 
Rosja 
UE 
Ukraina 
Wybory 
Skopiuj link
Drukuj
Udostępnij
6 min czytania
Fake News
Obalamy fałszywe informacje pojawiające się w mediach społecznościowych oraz na portalach internetowych. Odwołując się do wiarygodnych źródeł, weryfikujemy najbardziej szkodliwe przykłady dezinformacji.
6 min czytania
Atlantyk się ochładza, więc nie ma zmiany klimatu? Sprawdzamy
Doniesienia o tym, że Ocean Atlantycki się ochładza wzbudziły wątpliwości odnośnie tego, czy globalne ocieplenie rzeczywiście ma miejsce. Z tekstu dowiesz się, czy faktycznie temperatura Atlantyku spada i jak to zjawisko odnosi się do zmiany klimatu.
fot. Pixabay / Modyfikacje: Demagog
Atlantyk się ochładza, więc nie ma zmiany klimatu? Sprawdzamy
Doniesienia o tym, że Ocean Atlantycki się ochładza wzbudziły wątpliwości odnośnie tego, czy globalne ocieplenie rzeczywiście ma miejsce. Z tekstu dowiesz się, czy faktycznie temperatura Atlantyku spada i jak to zjawisko odnosi się do zmiany klimatu.
Analiza w pigułce
- W mediach społecznościowych (1, 2, 3) pojawiły się informacje, że Atlantyk się ochładza, co miałoby zaprzeczać zmianie klimatu.
- Spadek temperatury powierzchni oceanu dotyczy tylko jego części. Odpowiada za to zjawisko naturalne, którego niecodzienna intensywność jest obiektem badań.
- W innych miejscach temperatura Atlantyku wzrosła w porównaniu ze średnią w poprzednich latach. Ogólnie globalna powierzchnia oceanów staje się coraz cieplejsza, co jest jednym z przejawów zmiany klimatu.
„Jak podają naukowcy […] globalne ocieplenie właśnie wzieło w łeb- ocean ochładza się w rekordowym tempie i teraz co?” [pisownia oryginalna]. To fragment jednego ze wpisów, odnoszący się do doniesień o ochłodzeniu Atlantyku. Wiadomość ta miałaby oznaczać, że zmiana klimatu nie zachodzi w takim tempie, jaki opisują to naukowcy.
Fot. Facebook.com, 20.08.2024
Informacji na temat spadku temperatury tego oceanu znajdziemy w sieci znacznie więcej. W innym poście przeczytamy: „O zgrozo…na lądzie atakuje nas skrajne ocieplenie klimatu (planeta płonie), a na wodzie wyjątkowo szybkie ochłodzenie (chodzi o Atlantyk) […] Sytuacja jest o tyle dramatyczna, że sami naukowcy nie wiedzą dlaczego tak się dzieje” [pisownia oryginalna]. Podobne doniesienia pojawiły się również na portalu X.
Ochłodzenie, które powoduje ocieplenie 🤷
I styki przepalone 😬🙄https://t.co/RscgNNtgP5— Uśmiechnięty Walenty Dzik (@TomaszPodzik) August 20, 2024
Błędne nagłówki, czyli skąd wzięły się informacje o ochłodzeniu Atlantyku?
Informacja na temat rzekomego ochłodzenia całego Atlantyku ma swój początek w artykule opublikowanym przez tygodnik popularnonaukowy „New Scientist”. 19 sierpnia na ich stronie pojawił się tekst pt. „Atlantyk ochładza się w rekordowym tempie i nikt nie wie dlaczego”. Za tygodnikiem poszły inne redakcje: jak opisało AFP Factuel był to, chociażby francuski magazyn opinii „Courierr International”.
Podobne teksty opublikowały także polskie źródła informacji jak np.: komputerswiat.pl, czy zielona.interia.pl, o czym pisał na swoim profilu na portalu X Jakub Wiech.
>Napisz w leadzie, że nikt nie rozumie, dlaczego Atlantyk się ochładza (a raczej jego fragment przy równiku, ale mniejsza o to)
>Dosłownie akapit dalej napisz, że naukowcy jednak to rozumieją i tłumaczą, o co chodziA potem się dziwimy, że ludzie nie ufają nauce i obwiniamy za… pic.twitter.com/uUE7qHdj3V
— Jakub Wiech (@jakubwiech) August 23, 2024
Niedługo po publikacji nagłówki po angielsku i po francusku zostały zmienione. Obecnie w obydwu przypadkach możemy przeczytać, że ochłodzeniu uległa „część Atlantyku”. Nagłówki polskich tekstów pozostały bez zmian (1, 2).
Co dzieje się na Oceanie Atlantyckim?
Zjawisko występujące na Oceanie Atlantyckim opisał 14 sierpnia dr Franz Phillip Tuchen, współpracujący z amerykańską Narodową Agencją Oceanów i Atmosfery (NOAA). W swoim tekście opisał on nietypowe przyczyny ochłodzenia fragmentu Atlantyku (konkretnie jego równikowej części).
Na Atlantyku, podobnie jak na Oceanie Spokojnym, dochodzi do okresowych anomalii temperaturowych powiązanych z nasileniem się wiatrów w strefie międzyzwrotnikowej. W zależności od warunków to naturalnie występujące zjawisko przynosi ocieplenie (El Niño) lub ochłodzenie (La Niña).
Te okresowe zmiany temperatury były odnotowywane na Oceanie Atlantyckim już wcześniej. Tegoroczne ochłodzenie przyszło jednak wyjątkowo szybko. Ponadto, jak odnotował dr Tuchen, dzieje się ono wbrew osłabieniu wiatrów w pobliżu równika. Zwykle oznaczałoby to cieplejszą wodę. To właśnie przyczyna tego ochłodzenia, a nie samo zjawisko stanowi dla naukowców „zagadkę”.
Podpis: (po lewej) Miesięczne temperatury powierzchni morza w porównaniu do średniej w kluczowym regionie monitorowania Niño/Niña na Atlantyku w okresie od stycznia 1982 r. do lipca 2024 r. (z usuniętym długoterminowym sygnałem ocieplenia). Niño atlantyckie z 2024 r. było najsilniejsze (najwyższy czerwony słupek) od 1982 r. (po prawej) Temperatury na wschodnim równikowym Atlantyku były tuż za progiem Niña w lipcu 2024 roku. Źródło: https://www.climate.gov/media/16295
Ochłodzenie fragmentu Atlantyku nie oznacza końca globalnego ocieplenia
Doniesienia o nietypowym spadku temperatury na części Atlantyku zostały wykorzystane do ogłoszenia, że ocieplenie klimatu nie ma miejsca. Tymczasem długoterminowe pomiary temperatury oceanów, a także opinie ekspertów zajmujących się tym tematem wskazują, że jest coraz cieplej.
Po pojawieniu się niefortunnych publikacji prasowych (1, 2) do kwestii rzekomego negowania ocieplenia klimatu odniósł się dr Tuchen. W komentarzu dla redakcji AFP Factuel podkreślił, że jego badanie nie przekreślają faktu, że globalne ocieplenie ma miejsce:
„Tego zimnego epizodu na równikowym Atlantyku nie należy postrzegać jako oznaki osłabienia globalnego ocieplenia, ale raczej jako krótkoterminową różnicę”
Osoby głoszące, że nagłe ochłodzenie Atlantyku oznacza koniec narracji o ociepleniu klimatu, zapominają wspomnieć, że na początku roku północna część oceanu była wyjątkowo gorąca. Niektóre obszary były nawet o 5 stopni Celsjusza cieplejsze, niż średnia z lat 1971-2000.
Grafiki pokazujące mapę północnego Atlantyku. Pierwsza z nich pokazuje anomalie temperaturowe w środku czerwca 2024 w odniesieniu do okresu 1971-2000, druga pokazuje bezwzględną temperaturę powierzchni oceanu w środku czerwca 2024 roku Źródło: Image by NOAA Climate.gov, based on NOAA’s OI SST V2 High Resolution Dataset.
Oceany na całym świecie są coraz cieplejsze
Dzięki badaniom naukowców związanych z NOAA możemy zobaczyć, jak średnia globalna temperatura oceanów wzrasta z czasem. Rok 2023 były najcieplejszy dla oceanów w całym okresie pomiarów (od końca XIX w.).
Źródło: https://www.epa.gov/system/files/images/2024-06/sea-surface-temperature_download1_2024.png – Huang, B., Thorne, P. W., Banzon, V. F., Boyer, T., Chepurin, G., Lawrimore, J. H., Menne, M. J., Smith, T. M., Vose, R. S., & Zhang, H.-M. (2024). NOAA Extended Reconstructed Sea Surface Temperature (ERSST), version 5 [Data set]. Retrieved February 1, 2024
Rosnącą temperaturę oceanów potwierdzają także pomiary dokonane przez system Argo. To międzynarodowy program mający za zadanie monitorowanie oceanów na całym świecie. Wykres ze strony Argo wskazuje, że średnia globalna temperatura oceanu rośnie na całej badanej głębokości. Oznacza to stałą tendencję do wzrostu temperatury oraz wskazuje na ogólne ocieplenie klimatu na Ziemi.
Źródło: https://argo.whoi.edu/wordpress_figs/global_temp_anomaly.png
Narracja o ochłodzeniu Atlantyku to kolejny dowód na to, że nagłówki mogą spowodować pojawienie się fałszywych informacji. Wkrótce po publikacji swojego tekstu „New Scientist” zmienił nie tylko jego tytuł, ale dodał również wyjaśnienie, że długoterminowe wskaźniki ocieplenia wody nie zostały uwzględnione na wykresie załączonym w artykule.
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter
POLECANE DLA CIEBIE
