Fake news w pigułce:

We Francji wciąż trwają protesty po śmierci 17-letniego Nahela, który został zastrzelony przez policjanta podczas interwencji w Nanterre. Na początku lipca w mediach społecznościowych pojawiło się nagranie, na którym rzekomo widać płonącą „największą francuską bibliotekę”, która mieści się w Marsylii. Wideo znalazło się na Facebooku (1, 2, 3) oraz na Twitterze (1, 2).

Źródło: www.twitter.com

Nagranie, opisywane jako prezentujące pożar biblioteki w Marsylii, znalazło się również na portalach wykop.pl oraz gloria.tv. Materiał obrazujący zdarzenie zamieszczono również na stronie fronda.pl, gdzie wykorzystano je do zilustrowania artykułu zatytułowanego „Francja. Spłonęła największa biblioteka Marsylii [Wideo]”. Ten właśnie tekst zgłosił nam jeden z czytelników, wskazując, że mamy do czynienia z nieprawdziwą treścią.

Nagranie ukazuje pożar na Filipinach

Wbrew temu, co twierdzą autorzy postów w mediach społecznościowych (1, 2, 3, 4, 5), nagranie nie przedstawia pożaru biblioteki w Marsylii. W materiale widać zdarzenie, które miało miejsce w Manili, na Filipinach.

Nie wiadomo, co było przyczyną zdarzenia. Nahum B. Tarroza, dyrektor Biura Ochrony Przeciwpożarowej Krajowego Regionu Stołecznego przekazał, że w sprawie pożaru zostanie wszczęte dochodzenie. Obecnie nie wyklucza się możliwości usterki elektrycznej lub podpalenia. Nie ma to jednak najmniejszego związku z sytuacją we Francji.

Biblioteka w Marsylii uległa uszkodzeniu, ale już jest ponownie otwarta

Budynek biblioteki w Marsylii faktycznie uległ zniszczeniom w wyniku zamieszek. Jednak materiały przedstawiające ich skutki są znacznie mniej spektakularne niż wielki pożar widoczny na nagraniu.

„Minie kilka tygodni, zanim będziemy mogli odnowić główne wejście. Konieczne jest również podkreślenie reakcji urzędników miejskich, którzy umożliwili szybkie ponowne otwarcie” – podkreślił Jean-Marc Coppola, zastępca burmistrza Marsylii ds. kultury, w komentarzu dla „La Provence”.

Co więcej, biblioteka w Marsylii nie jest największym tego typu obiektem we Francji, jak wskazano w niektórych postach. Największą biblioteką w tym kraju jest Bibliothèque nationale de France, mająca siedzibę w Paryżu.

Podsumowanie – uwaga na materiały audiowizualne z przeszłości

To nie pierwszy raz, gdy twórcy dezinformujących treści wykorzystują zdjęcia lub nagrania przedstawiające niepowiązane wydarzenia z przeszłości jako rzekomo obrazujące zdarzenie, które ma miejsce obecnie.

Aby nie dać się zwieść błędnemu kontekstowi materiałów audiowizualnych, warto wykorzystać wsteczne wyszukiwanie obrazem. Czasami wystarczy też wpisać interesującą nas treść w Google – poszukać informacji w innych źródłach. W tym przypadku natrafilibyśmy m.in. na artykuł portalu AP News, w którym wyjaśniono, że widoczny na nagraniu pożar w rzeczywistości miał miejsce na Filipinach.