Edukacja 
Ekologia 
Energetyka 
Fact-checking 
Klimat 
Rosja 
UE 
Ukraina 
Wybory 
Skopiuj link
Drukuj
Udostępnij
5 min czytania
Obalamy fałszywe informacje pojawiające się w mediach społecznościowych oraz na portalach internetowych. Odwołując się do wiarygodnych źródeł, weryfikujemy najbardziej szkodliwe przykłady dezinformacji.
5 min czytania
Bruksela będzie decydowała o poborze do wojska? Fake news
Nagranie błędnie sugeruje, że Unia Europejska będzie decydowała o poborze do wojska.
fot. Pexels / Modyfikacje: Demagog
Bruksela będzie decydowała o poborze do wojska? Fake news
Nagranie błędnie sugeruje, że Unia Europejska będzie decydowała o poborze do wojska.
Fake news w pigułce:
- Na TikToku pojawiło się materiał wideo, w którym mężczyzna informuje, że Unia Europejska będzie decydowała o poborze do wojska [czas nagrania 1:04] oraz że politycy specjalnie wysyłają pomoc Ukrainie, żeby ta „mordowała niewinnych ludzi” [czas nagrania 3:17].
- W rzeczywistości, zgodnie z konstytucją, o mobilizacji wojskowej w Polsce decyduje prezydent na wniosek premiera [art. 136], a Polska nie oddała kompetencji obronnych Unii Europejskiej. Broń wysyłana w ramach pomocy Ukrainie służy do obrony przed rosyjską agresją.
15 stycznia na TikToku zostało opublikowane nagranie, w którym mężczyzna twierdzi, że Polska oddała Unii Europejskiej kompetencje obronne, przez co „pajace z Brukseli będą wam mówić, kiedy macie iść do wojska” [czas nagrania 1:04]. Dodatkowo autor zarzucił, że instytucje międzynarodowe „wysyłają broń, żeby […] dokładać jak do pieca”, przez co „pozwalają mordować niewinnych ludzi” [czas nagrania 3:17].
W nagraniu padły także tezy, że w Rumunii wojsko wyszło na ulicę w związku z protestem rolników [czas nagrania 0:23] oraz że Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego (ABW) w Polsce aresztuje wolnościowców [czas nagrania 3:47].
Źródło: TikTok.com
Nagranie polubiło ponad 15,5 tys. osób, skomentowane zostało ponad 1,6 tys. razy. Filmik został dodany do ulubionych przez prawie 2,7 tys. osób, a udostępniło go więcej niż 3,2 tys. osób.
Wśród komentarzy możemy znaleźć poparcie dla tez wygłoszonych w nagraniu [pisownia oryginalna]: „bardzo dobrze tylko wyborcy Tuska jeszcze nie chcą zrozumieć co się dzieje”. Znaleźć możemy jednak także komentarze sceptyczne [pisownia oryginalna]: „przypomnę ci że kary za niestawiennictwo podczas mobilizacji w czasie W były od zawsze”.
O poborze do wojska zadecyduje Bruksela? Bynajmniej
Mężczyzna zasugerował, że polski rząd „podpisał dokument, że obronność też będzie należeć do całej Unii. Wtedy też pajace z Brukseli będą wam mówić, kiedy macie iść do wojska, a kiedy nie” [czas nagrania 1:04]. Nie jest to jednak prawda. Tymi słowami autor nagrania najprawdopodobniej odniósł się do rezolucji Parlamentu Europejskiego w sprawie zmian traktatowych, przyjętej w listopadzie 2023 roku.
Rezolucja ta zawiera fragmenty (pkt 21–23) mówiące o konieczności wzmocnienia wspólnej polityki obronnej. Poza głosowaniem w Europarlamencie nie zostały podjęte dalsze działania. Na temat rezolucji i tego, że proces ten jest długotrwały oraz co to może oznaczać dla Polski, przeczytasz w tej analizie.
W Polsce o poborze decyduje prezydent
Zgodnie z art. 136. Konstytucji RP na wniosek premiera prezydent zarządza częściową lub całkowitą mobilizację do wojska. Z kolei art. 116 wyraźnie reguluje, że o stanie wojny i zawarciu pokoju decyduje Sejm, co więcej – wypowiedzenie wojny musi być uzasadnione obroną granic lub musi wynikać z umów międzynarodowych.
W grudniu 2023 roku pojawił się nowy wzór karty mobilizacyjnej, regulujący, jakie kary spotykają osoby, które bez uzasadnienia unikają służby wojskowej w momencie mobilizacji. Przepisy te obowiązują tylko w czasie wojny, o czym więcej przeczytasz tutaj.
UE i Polski rząd pomagają mordować niewinnych? Przeciwnie
Autor tiktoka zasugerował również, że politycy i instytucje międzynarodowe „wysyłają broń [do Ukrainy – przyp. Demagog], żeby […] dokładać jak do pieca” przez co „pozwalają mordować niewinnych ludzi” [czas nagrania 3:17]. W rzeczywistości jest wręcz przeciwnie.
O zbrodniach Rosjan dokonanych w Buczy orzekła Organizacja Narodów Zjednoczonych (ONZ) w 2022 roku, z kolei w 2023 roku Międzynarodowy Trybunał Karny w Hadze uznał Władimira Putina za zbrodniarza wojennego.
W związku z napaścią zbrojną Rosji Unia Europejska podjęła działania od pierwszego dnia. Wsparcie skierowane do Ukraińców ma na celu pomoc jej w obronie kraju, a nie – jak sugeruje autor filmu – w eskalacji wojny. Jak podkreślają eksperci z Ośrodka Studiów Wschodnich (OSW):
„Od wiosny 2022 r. kontynuowanie przez Ukrainę działań obronnych we wszystkich aspektach stało się możliwe wyłącznie dzięki kompleksowej pomocy Zachodu – dostaw uzbrojenia i sprzętu wojskowego oraz amunicji, a także organizacji remontu i serwisowania wyposażenia wykorzystywanego przez formacje wojskowe”.
O tym, że Ukraina jest ważna dla Europy i jej bezpieczeństwa, informował już w 2022 roku premier Mateusz Morawiecki. Obecne kierownictwo Ministerstwa Obrony Narodowej również podkreśla, jak ważna jest pomoc dla Ukrainy.
W Rumunii wojsko pacyfikowało protesty? To nieprawda
Na nagraniu mężczyzna twierdzi, że w Rumunii protesty rolników były tak duże, że „rząd wyprowadził wojsko na ulicę” [czas nagrania 0:23]. W rzeczywistości wiadomość ta jest fałszywa.
Sprawę tę opisał rumuński portal factcheckingowy „Inforadar„. Zdjęcia i nagrania wojsk na ulicach Bukaresztu pochodzą z 1 grudnia 2023 roku, kiedy to w Rumunii obchodzono święto narodowe.
Tego fake newsa opisywaliśmy również na łamach Demagoga, o czym przeczytasz tutaj.
ABW przeszukuje wolnościowców? Sprawa jest bardziej skomplikowana
Mężczyzna na nagraniu twierdzi również, że „ABW wjeżdża na chatę wolnościowcom”, jednocześnie mówi, że może być zatrzymany za nagrywane przez siebie treści [czas nagrania 3:47].
11 stycznia 2024 roku funkcjonariusze ABW weszli do mieszkań osób związanych z ruchem antysystemowym, o czym na portalu X poinformował Ośrodek Monitorowania Zachowań Rasistowskich i Ksenofobicznych. Działania miały być motywowane podejrzeniami o przygotowywanie zamachu stanu oraz działania na korzyść Rosji.
Jak wynika z ustaleń portalu OKO.press, przeciwko części osób postępowanie miało toczyć się już w latach 2021–2022, a więc za poprzedniego rządu. Przyczyną miało być m.in. zniechęcanie żołnierzy do przyjmowania szczepień.
Wspieraj niezależność!
Wpłać darowiznę i pomóż nam walczyć z dezinformacją, rosyjską propagandą i fake newsami.
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter
POLECANE DLA CIEBIE
