FAKE NEWS W PIGUŁCE

Zwolennicy teorii spiskowych czasami dopatrują się „śladów” pozostawianych rzekomo przez spiskowców. Tego typu „sygnałem” miał być np. wąż w logo Światowej Organizacji Zdrowia (podobno oznaczający truciznę) czy też nazwa przeglądarki Chrome i procesora Adreno (powiązane z teorią spiskową dotyczącą adrenochromu). 

28 maja 2024 roku na Facebooku pojawiła się rolka, która wpisuje się w ten dezinformacyjny nurt. Poinformowano w niej, że nazwa firmy AstraZeneca oznacza po łacinie „mordującą gwiazdę”. W rolce pokazano też gwiazdę Dawida, wskazującą na powiązanie sprawy z wpływami żydowskimi.

Źródło: www.facebook.com

Choć informacje z rolki mogą wydawać się absurdalne, cieszy się ona dużą popularnością na Facebooku. Wyświetlono ją ponad 263 tys. razy. Ponad 2,7 tys. użytkowników polubiło nagranie, a ponad 1,7 tys. udostępniło je.

Skąd pochodzi nazwa firmy AstraZeneca?

W dosłownym tłumaczeniu z języka łacińskiego nazwa firmy „AstraZeneca” może przypominać znaczenie przedstawione w filmie. Jednak prawdziwe źródło nazwy jest bardziej prozaiczne.

Astra AB was founded in 1913 in Södertälje, Sweden.’Astra’ has its roots in the Greek astron, meaning 'a star’.
Zeneca was formed in June 1993 by the demerger of the pharmaceuticals and agrochemicals businesses of Imperial Chemical Industries (ICI) into a separate company.

— AstraZeneca (@AstraZeneca) October 17, 2019

Z informacji przekazanych przez firmę dowiadujemy się, że Astra AB została założona w 1913 roku, a jej nazwa „Astra” ma korzenie w języku greckim i oznacza po prostu „gwiazdę”.

Z kolei firma Zeneca powstała w 1993 roku w wyniku podziału koncernu Imperial Chemical Industries. Swoją nazwę zawdzięcza agencji marketingowej, która otrzymała polecenie, by określenie rozpoczynało się pierwszą lub ostatnią literą alfabetu, było krótkie, zapadało w pamięć i nie miało obraźliwego znaczenia w żadnym języku. Jak podkreślał David Barnes, dyrektor generalny firmy Zeneca, w komentarzu udzielonym w 2001 roku dla „The Daily Telegraph”:

„Mordercza gwiazda”? Teoria spiskowa o kruchych podwalinach

Sprawą rzekomego pochodzenia nazwy firmy AstraZeneca zajmowali się w przeszłości fact-checkerzy z Australian Associated Press. Wskazali oni, że składniki nazwy „AstraZeneca” oznaczają po łacinie dosłownie „zabij gwiazdy” (nie „mordercza gwiazda”, jak stwierdzono w rolce). W nagraniu nie uwzględniono jednak obecności „ze” w nazwie – ten człon nie ma w łacinie żadnego znaczenia.

Różne teorie dotyczące rzekomego pochodzenia nazwy firmy AstraZeneca pojawiają się w sieci od dawna. Jedna z nich wybiórczo traktuje każdy z członów nazwy i tłumaczy je na odrębne języki. W ten sposób rzekomo otrzymujemy „broń, która zabija”. Co ciekawe, za słowo „która”, ma podobno odpowiadać człon „ze” w języku polskim. Redakcja PolitiFact wyjaśnia, że według zwolenników teorii spiskowej polskie „ze” ma oznaczać „that” – co jako polscy fact-checkerzy możemy z łatwością uznać za nieprawdziwe.

Żydzi zaplanowali pandemię? To teoria spiskowa

Jak wspomnieliśmy, w rolce znalazła się gwiazda Dawida, która ma wskazywać na powiązanie sprawy z wpływami żydowskimi. Wielokrotnie weryfikowaliśmy twierdzenia, z których wynikało, że za pandemią COVID-19 stoją rzekomo Żydzi. Jest to teoria spiskowa, na którą potwierdzenie nie ma żadnych wiarygodnych źródeł.

W przeszłości pojawiały się fałszywe informacje dotyczące Polski – jakoby Żydzi rządzili naszym krajem i „z tylnego fotela” sterowali decyzjami o jego przyszłości. Jak zauważa prof. Antoni Sułek, socjolog z Uniwersytetu Warszawskiego, „znaczna część Polaków […] łatwo godzi się z przedstawionym im poglądem, że Żydzi mają »za duży « wpływ na sprawy kraju”.

Naukowiec podkreśla jednak, że Żydzi, a także „osoby pochodzenia żydowskiego” oraz „politycy pochodzenia żydowskiego” nie mają szczególnego wpływu na polską politykę, gospodarkę ani kulturę.