fake news w pigułce

5 stycznia facebookowy profil o nazwie Kancelaria LEGA ARTIS opublikował post, który zawierał link do artykułu na stronie internetowej kancelarii. W nim można przeczytać, że władze Bośni i Hercegowiny zrezygnowały z realizacji planów wprowadzenia certyfikatów covidowych, co miało być zasługą prawnika Mirnesa Ajanovicia. Zaprezentowane doniesienia pomijały jednak bardzo istotny kontekst, który rzutował na odbiorze informacji.

Źródło: www.facebook.com

Tę samą informację i link do artykułu opublikował w formie posta także profil Centrum Usług Prawnych. Obydwa posty zebrały prawie 600 reakcji i zostały udostępnione prawie 80 razy. W komentarzach zauważyć można pozytywny odbiór rzekomej decyzji bośniackiego rządu: „i oby takich wiadomości jak najwięcej. czekamy na następne”, „Jeden prawnik pokonał rząd , no to SZACUN”, „Brawo jednak można, wystarczy chcieć”.

Jak wygląda sytuacja dotycząca paszportów covidowych w Bośni i Hercegowinie?

Bośnia i Hercegowina nie jest państwem Unii Europejskiej, w związku z czym regulacje dot. certyfikatów weryfikujących status zaszczepienia oraz zaleceń ich stosowania są zależne stricte od władz tego kraju, choć państwo może dołączyć do tego programu.

Pod koniec listopada ub.r. rozważano wprowadzenie obowiązkowych certyfikatów szczepień od 20 grudnia w Federacji BiH (nie w całym kraju zwanym Bośnią i Hercegowiną, na który składa się Federacja BiH i Republika Serbska). Ze względu na nietypowy podział administracyjny obecnie na terenie kraju same zaświadczenia o zaszczepieniu są wystawiane przez co najmniej 12 różnych organów. Radio Slobodna Evropa zwraca uwagę, że wprowadzenie jednolitych rozwiązań na poziomie państwa jest tam utrudnione.

W sesji z 30 grudnia czytamy, że: „Rządom kantonów, tj. sztabom kryzysowym kantonalnych ministerstw zdrowia nakazano wprowadzenie bardziej restrykcyjnych środków na podstawie oceny sytuacji epidemiologicznej w kantonie”, a w kontekście szczepień wskazano, iż „należy nadać priorytet zwiększeniu zasięgu szczepieniami osób, które nie zostały jeszcze zaszczepione, ze wszystkich grup wiekowych, zwłaszcza osób wymagających szczególnego traktowania, osób starszych i pracowników służby zdrowia”. 

Mimo że obecnie Federacja BiH nie wprowadziła jeszcze certyfikatów, nie oznacza to jednak, że zostało to podyktowane argumentacją prawnika Mirnesa Ajanovicia. Nie jest prawdą – jak czytamy w tekście na stronie kancelarii Lega Artis – że Mirnes Ajanović przed bośniackim rządem dowiódł, że osoby zaszczepione roznoszą koronawirusa SARS-CoV-2 tak samo jak niezaszczepione. Głównym celem szczepień jest ochrona przed ciężkim przebiegiem choroby. 

Szczepionki przeciw COVID-19 ograniczają ryzyko zachorowania, a w pewnym stopniu mogą redukować ryzyko transmisji. Jeżeli jednak zaszczepiona osoba na co dzień będzie narażać się na kontakty społeczne z zakażonymi, to ryzyko zakażenia będzie rosło. Szczepionka działa jak tarcza, ale nie jest to tarcza, której nie da się przebić, jeżeli zderzy się z gradem ciosów.

Przy wjeździe do BiH należy okazać dokument potwierdzający zaszczepienie, przechorowanie lub negatywny wynik testu

Warunki wjazdów do Bośni i Hercegowiny podane są na oficjalnej stronie internetowej polskiej ambasady w tym kraju. Obecnie na granicy wymagane jest okazanie negatywnego testu na COVID-19 typu PCR lub antygenowego. Z testu zwolnione są osoby zaszczepione ostatnią dawką szczepionki co najmniej 14 dni przed wjazdem oraz ozdrowieńcy, którzy posiadają zaświadczenie lekarskie o przechorowaniu COVID-19 w okresie od 14 do 180 dni przed przekroczeniem granicy.

Podsumowanie

Decyzja rządu Bośni i Hercegowiny dotycząca stosowania certyfikatów zaszczepienia przeciw COVID-19 nie jest zasługą działalności prawnika Mirnesa Ajanovicia. Rząd zarekomendował władzom samorządowym wprowadzenie i weryfikację certyfikatów w miejscach użyteczności publicznej. Informacje na temat aktualnej sytuacji w danym kraju należy zawsze sprawdzić na stronach internetowych polskich ambasad.