Fake news w pigułce

22 stycznia 2024 roku na Facebooku pojawił się post dotyczący tego, że Chiny mają wprowadzić zakaz spożycia Coca-Coli przez ludzi. Napój ten ma być rzekomo sprzedawany jako środek czyszczący. Zgodnie z treścią wpisu, Chiński Centralny Komitet ds. Jakości Żywności miał wydać decyzję, zgodnie z którą Coca-Cola będzie przeniesiona „do kategorii płynów sanitarnych zalecanych do czyszczenia rur”. 

Rzekomo decyzja ta miała zapaść ze względu na szkodliwe skutki dla zdrowia, które powoduje Coca-Cola i inne słodkie, gazowane napoje bezalkoholowe. Autor posta wymienia także kraje, w których rzekomo wprowadzono już zakaz dystrybucji i spożywania Coca-Coli m.in. w szkołach.

Źródło: www.facebook.com

Post wzbudził duże zainteresowanie wśród użytkowników Facebooka. Udostępniono go ponad 46 tys. razy, zdobył 9,5 tys. reakcji. Uzyskał także ponad 2,3 tys. komentarzy. W jednym z nich czytamy [pisownia oryginalna]: „Sprawdzony dobry odrdzewiacz i dodatek wzmacniający mikstury do czyszczenia »trudnych rzeczy « oto czym jest dla mnie”. W innym napisano [pisownia oryginalna]: „Skąd te informacje? Cole można kupić w Chinach wszędzie”.

W Chinach nie zakazano spożycia Coca-Coli 

W omawianym poście pojawia się twierdzenie, że w Chinach zakazano dystrybucji i spożycia Coca-Coli. Jak czytamy: „w Chinach Coca-Cola będzie sprzedawana jako środek do oczyszczania ścieków”. 

Żadne chińskie media nie udostępniły informacji na temat tego, że w tym kraju spożycie Coca-Coli ma być zakazane, a napój będzie sklasyfikowany jako środek czyszczący. Na oficjalnej stronie Coca-Coli znajdziemy informacje z 2022 roku, według których Chiny nadal są obszarem, gdzie popularny napój jest sprzedawany. Jak czytamy: 

Czy w Indiach wprowadzono zakaz sprzedaży Coca-Coli?

We wpisie wymieniono również Indie, w których rzekomo dystrybucja Coca-Coli i innych słodkich napojów ma być zakazana. Jak podaje treść posta [pisownia oryginalna]: „w Indiach Sąd Najwyższy zakazał dystrybucji napojów Coca-Cola ze względu na ryzyko dla zdrowia”.

Zakaz sprzedaży Coca-Coli w Indiach nie dotyczył całego kraju, a jedynie kilku stanów. W latach 2006–2007 wprowadzono go po raz pierwszy w regionie Kerala, położonym w południowo-zachodnich Indiach. Decyzja o wprowadzeniu zakazu sprzedaży Coca-Coli zapadła po tym, jak badacze z Centrum Nauki i Środowiska (CSE) w Indiach odkryli butelki z Coca-Colą i z Pepsi, które zawierały pestycydy o szkodliwym stężeniu.

Coca-Cola, w celu sprawdzenia składu swoich produktów, zleciła wykonanie badania brytyjskiemu laboratorium Central Science Laboratory, które jest częścią Food and Environment Research Agency. Naukowcy z podanego laboratorium ocenili, że w Coca-Coli oraz w Pepsi nie znaleziono żadnych, niebezpiecznych pestycydów wskazanych przez Centrum Nauki i Środowiska (CSE).

Jak wygląda sprzedaż Coca-Coli w innych krajach?

W poście możemy także przeczytać o innych państwach, które zakazały dystrybucji Coca-Coli i podobnych napojów. Według treści wpisu [pisownia oryginalna]: „Łotwa zakazała dystrybucji Coca-Coli i Pepsi w szkołach podstawowych, a w Anglii i Ukrainie wprowadzono zakaz ich spożywania w szkołach”.

Wymienione w poście kraje: Łotwa i Anglia, wdrożyły [1, 2, 3, 4] zakaz sprzedaży w szkołach nie tylko Coca-Coli, lecz także innych słodkich napojów i przekąsek.  Działania te mają na celu zmniejszenie ilości cukru spożywanego przez młode osoby. Wskazana we wpisie Ukraina planuje wprowadzić podatek akcyzowy dla słodkich napojów gazowanych, zgodnie z wezwaniem Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) „do podjęcia globalnych działań mających na celu ograniczenie spożycia i wpływu słodkich napojów na zdrowie”.

Środki uzyskane z podatku mają być przeznaczone m.in. na wspieranie zdrowszego odżywiania dzieci w szkołach. Podatek akcyzowy od napojów słodzonych cukrem wdrożyło już 108 państw. 

Zakaz sprzedaży w szkołach słodkich napojów i przekąsek dotyczy także naszego kraju. Grupy produktów przeznaczonych do spożycia przez dzieci w szkołach w Polsce określa Rozporządzenie Ministra Zdrowia z 26 lipca 2016 roku. Jak możemy przeczytać, dzieci w polskich szkołach mogą pić wyłącznie:

• „napoje przygotowywane na miejscu, które nie mogą zawierać więcej niż 10 g cukrów w 250 ml produktu gotowego do spożycia;
• napoje bez dodatku cukrów i substancji słodzących zdefiniowanych w rozporządzeniu (WE) nr 1333/2008”.

Czy Coca-Cola jest skutecznym środkiem czyszczącym?

Omawiany post zawiera informacje, zgodnie z którymi Coca-Cola uważana jest za środek dobry do „usuwania rdzy, czyli tzw. kamienia, z czajnika i wanny, ze względu na zawartość kwasu ortofosforowego”.

Jak podaje International Food Additives Council (IFAC) kwas fosforowy znajduje się w: „napojach bezalkoholowych, produktach mlecznych, takich jak mleko, twarożek i maślanka, oraz w innych przetworzonych produktach spożywczych”. Używa się go w celu nadania im kwaśnego smaku. Przeciwdziała także powstawaniu pleśni w słodkich napojach. Agencja ds. Żywności i Leków (FDA) uznała kwas fosforowy za bezpieczny, jeśli jest wykorzystywany „zgodnie z dobrą praktyką produkcyjną”.

Coca-Cola na swojej oficjalnej stronie odpowiedziała na jedno z najczęściej zadawanych pytań dotyczące tego, czy napój może być używany do czyszczenia toalet. Jak czytamy: