Obalamy fałszywe informacje pojawiające się w mediach społecznościowych oraz na portalach internetowych. Odwołując się do wiarygodnych źródeł, weryfikujemy najbardziej szkodliwe przykłady dezinformacji.
Czy Izrael odpowiada za stworzenie Hamasu? Brak dowodów
Weryfikujemy informacje z nagrania zamieszczonego na Facebooku.
fot. Unsplash / Modyfikacje: Demagog
Czy Izrael odpowiada za stworzenie Hamasu? Brak dowodów
Weryfikujemy informacje z nagrania zamieszczonego na Facebooku.
fake news w pigułce
- Na Facebooku opublikowano film, w którym przekonywano m.in., że Hamas został założony przez Izrael [czas nagrania 00:28], i powątpiewano, by Hamas mógł przedostać się przez granicę, ponieważ Izraelczycy mają bardzo szeroki dostęp do broni [czas nagrania 0:40].
- Nie ma dowodów na to, że Izrael założył Hamas. Fakty są takie, że Hamas to organizacja palestyńska o charakterze fundamentalistycznym, która powstała w 1987 roku. Powstanie Hamasu wiąże się z działalnością Braci Muzułmańskich, którzy swoją działalność rozpoczęli już w pierwszej połowie XX wieku.
- Nie każdy obywatel Izraela posiada broń. W Izraelu ten, kto chce ją posiadać i nosić, musi przedstawić powód i uzyskać pozwolenie, a tym samym spełnić szereg formalnych warunków (m.in. obywatelstwo, znajomość języka, wiek, stan zdrowia) oraz określonych kryteriów.
9 października 2023 roku na facebookowym fanpage’u Marek Miśko, czuwaj pojawił się materiał wideo, w którym opowiadano m.in. o sytuacji w Izraelu – zgłosił nam go jeden z czytelników. W filmie można usłyszeć wiele opinii, ale padają też twierdzenia, które mogą podlegać weryfikacji. Na przykład przekonywano, że: „Hamas, który dopuszcza się dzisiaj zbrodni na tych wszystkich ludziach, żołnierzach i cywilach, nie był założony przez Palestyńczyków. Wiecie, kto założył Hamas? Izrael. Ładnych parę lat temu. Tylko, że coś wymknęło się spod kontroli” [czas nagrania 00:28].
Powyższe nagranie stało się bardzo popularne, ponieważ zareagowano na nie ponad 22 tys. razy, a wyświetliło je w sumie ponad 322 tys. użytkowników. W sekcji komentarzy pojawiło się 1,1 tys. wypowiedzi.
Powstanie Hamasu – kto za nie odpowiada i jakie są fakty na ten temat?
Z filmu można dowiedzieć się, że rzekomo: „Hamas, który dopuszcza się dzisiaj zbrodni na tych wszystkich ludziach, żołnierzach i cywilach, nie był założony przez Palestyńczyków. Wiecie, kto założył Hamas? Izrael” [czas nagrania 00:28]. Wypowiedź przedstawiono w kontekście stanowiska, że Polska nie powinna ingerować w wojnę w Strefie Gazy.
Nie ma dowodów na to, że Izrael przyczynił się do bezpośredniego powstania Hamasu. W sieci można natrafić na różne koncepcje dotyczące historii tej organizacji: niektóre z nich sugerują, że Izrael w jakiś sposób pomógł w postaniu tej organizacji, a inne, że Żydzi w ogóle nie brali udziału w powstaniu ugrupowania. Wszystko to pozostaje jednak kwestią opinii czy domniemywań, a nie – faktów.
Pewne jest to, że Hamas to organizacja palestyńska o charakterze fundamentalistycznym, która powstała w 1987 roku. Powstanie tej organizacji wiąże się z działalnością Bractwa Muzułmańskiego, które swoją działalność rozpoczęło już w pierwszej połowie XX wieku. Przedstawiciele Hamasu deklarują prowadzenie świętej wojny przeciwko Izraelowi. Z drugiej strony Izrael uznaje Hamas za organizację terrorystyczną.
Dostęp do broni w Izraelu – czy każdy cywil nosi ze sobą broń?
W filmie można też usłyszeć: „myślicie, że w kraju, który jest nieustannie uzbrojony, w kraju, w którym wszyscy, w zasadzie wszyscy obywatele są żołnierzami, broń mają w domu, noszą ją przy sobie, jest możliwe, żeby nagle, ni stąd, ni zowąd w dziewięćdziesięciu kilku punktach przedarło się do tego kraju około tysiąca bojowników, którzy zamierzają zginąć za swoją sprawę?” [czas nagrania 0:40].
Wszyscy obywatele Izraela (z pewnymi wyjątkami) w wieku 18 lat muszą przejść służbę wojskową, dzięki czemu każdy zdobywa podstawowe przeszkolenie. Nie oznacza to jednak, że każdy z automatu otrzymuje pozwolenie na posiadanie i noszenie broni do użytku cywilnego w miejscach publicznych. W Izraelu ten, kto chce posiadać i nosić broń, musi przedstawić powód i uzyskać pozwolenie, a tym samym spełnić wiele formalnych warunków (m.in. obywatelstwo, znajomość języka, wiek, stan zdrowia) oraz określonych kryteriów.
W konsekwencji nie jest tak, że każdy obywatel nosi przy sobie broń. Zgodnie z ostatnim badaniem Small Arms Survey z 2017 roku wszystkie kraje wokół Izraela (z wyjątkiem terytoriów palestyńskich) mają więcej broni w rękach mieszkańców niż sam Izrael. Ze statystyk wynika, że obywatele Izraela mają w sumie ok. 557 tys. sztuk broni cywilnej – to zdecydowanie mniej, niż liczy populacja tego kraju. Syria oraz Jordania mają ponad 1 mln szt. broni cywilnej. Natomiast Liban ma 1,9 mln szt., a Egipt: 3,9 mln. Izrael nie wyróżnia się też pod względem posiadanej broń w przeliczeniu na 100 mieszkańców. W takim ujęciu ma jej 6,69. To więcej niż Egipt (4,13), ale wciąż mniej niż Liban (31,9), Jordania (18,7) i Syria (8,18).
Wspieraj niezależność!
Wpłać darowiznę i pomóż nam walczyć z dezinformacją, rosyjską propagandą i fake newsami.
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter