Fake news w pigułce

24 grudnia 2023 roku na facebookowym profilu Świadome Plemię Polski pojawił się wpis, w którym pokazano fotografię zasobów złota i napisano, że: „to jest złoto NBP, obecnie jest go 11.532 mln uncji i jest ono własnością NBP, czyli Polski. W przypadku wejścia Polski do strefy Euro złoto te przechodzi do Frankfurtu do banku centralnego waluty €uro. Wtedy nie będziemy mieli już nic do gadania…”.

Źródło: www.facebook.com

Kilka dni później – 27 grudnia 2023 roku – na TikToku pojawiło się nagranie, które poruszało ten sam temat (jego kopia została udostępniona na Facebooku). Jak wskazywał opis: „po przyjęciu euro polskie złoto wyjedzie do Niemiec”.

Źródło: www.tiktok.com

Czy Polska musiałby oddać całe rezerwy złota w razie przyjęcia euro?

Na ten moment obowiązującą w Polsce walutą pozostaje polski złoty (PLN), a państwowymi rezerwami złota zarządza Narodowy Bank Polski (NBP). Jak można przeczytać w komunikacie z 21 grudnia 2023 roku, bank zwiększył rezerwy do 11,532 mln uncji. W momencie przyjęcia euro Narodowy Bank Polski (NBP) stałby się jednym z krajowych banków centralnych, które podlegają Europejskiemu Bankowi Centralnemu (ECB) w Europejskim Systemie Banków Centralnych (ESBC), ale to nie oznacza, że całe złoto zostałoby tam przekazane.

Na stronie Europejskiego Banku Centralnego (ECB) czytamy, że „w skład portfela rezerw dewizowych EBC wchodzą: dolary amerykańskie, jeny, renminbi, złoto i specjalne prawa ciągnienia”. W oficjalnych materiałach ECB możemy przeczytać, że w momencie przystąpienia do strefy euro „krajowe banki centralne Eurosystemu przekazały do EBC rezerwowe aktywa walutowe o łącznej wartości około 40 mld EUR (85 proc. w walutach obcych i 15 proc. w złocie)” (s. 13). Nie ma oficjalnych informacji o tym, by państwa musiały przekazywać wszystkie rezerwy złota.

Już w 2013 roku sprawa przekazania rezerw w razie przyjęcia euro była omawiana w ramach odpowiedzi ówczesnego podsekretarza stanu w Ministerstwie Finansów na interpelację nr 13805. Jak określono: 

Warunki przystąpienia do strefy euro – jakie są najważniejsze z nich?

Euro jako waluta pojawiło się 1 stycznia 1999 roku, a obecnie posługuje się nią 20 krajów członkowskich Unii Europejskiej. Przystąpienie do strefy euro wymaga spełnienia wielu warunków, które są określone przez tzw. kryteria konwergencji uzgodnione w Traktacie z Maastricht w 1992 roku. Zgodnie z informacjami na stronie Komisji Europejskiej do podstawowych warunków gospodarczych, które należy spełnić, należą:

• stabilne ceny,
• długotrwała równowaga finansów publicznych,
• stabilny kurs walutowy,
• stabilne długoterminowe stopy procentowe.

Wszystkie kraje, które wstąpiły do Unii Europejskiej (z wyjątkiem Danii), są zobowiązane do wprowadzenia euro jako waluty po spełnieniu kryteriów konwergencji. W praktyce nie ma sztywnej daty ani zobowiązań czasowych, a ostateczną decyzję co do zmiany waluty podejmują państwa członkowskie (mogą też zdecydować się na jej nieprzyjęcie). To, czy wprowadzenie euro ma pozytywny czy negatywny wpływ na gospodarkę i w jakim zakresie, zależy od aktualnej sytuacji gospodarczej konkretnego kraju – w związku z tym należy to oceniać indywidualnie.