Analiza w pigułce

Bezpieczeństwo żywności w czasie produkcji jest ważne, a zadaniem producentów jest spełnienie określonych norm. Wszelkie informacje o niechcianych substancjach wewnątrz żywności mogą budzić obawy. Tak mogło być w przypadku filmu, który zgłosił nam jeden z naszych czytelników. 

W nagraniu widać, jak z otwieranych ciasteczek wyciągane są białe tabletki. Filmik ma słabą jakość, co utrudnia identyfikację produktu oraz sklepu. Do materiału dodano napisy: „Smaczne przekąski dla dzieci”, „A o czy my jeszcze nie wiemy?”, co wskazuje, że może być to związek z większą, nieznaną sprawą. Problem w tym, że podane informacje są manipulacją.

Źródło: Facebook.com, 28.07.2024

Film zyskał ponad 400 udostępnień. Komentujących pod filmem można podzielić na dwa obozy: zgadzający się z filmem i na tych, którzy dopytują, co właściwie znajduje się w nagraniu. Jeden z użytkowników napisał [pisownia oryginalna]: „Kto taki syf z marketów je a jeszcze słodycze które nie mają nic wspólnego ze słodyczami”. Z kolei inny zanegował materiał [pisownia oryginalna]: „Resztę ciastek pokaż. Skad odrazu wiedziałaś w którym miejscu są te ta……”.

Nagranie z ciastkami w tabletkach nie powstało w Polsce

Udostępnione nagranie nie pochodzi z Polski. By to sprawdzić, wystarczy, że wykorzystamy Obiektyw Googla. W ten sposób znajdziemy wcześniejsze kopie, jak również oryginał materiału pochodzący z końca października 2019 roku. Te wersje materiału są dłuższe i mają lepszą jakość, dzięki czemu można dokładniej przyjrzeć się szczegółom. 

Film był wykorzystywany już kilkukrotnie w innych krajach w celu wprowadzenia użytkowników błąd. Znalezione tabletki rzekomo miały działanie paraliżujące czy też miały być narkotykami. Kilka organizacji factcheckingowych, m.in. Teyit, Snopes, The Observers, zdążyło zweryfikować rzetelność omawianego nagrania. Teyit jako pierwsza opublikowała analizę tego materiału.

Gdzie nagrano film z tabletkami w słodyczach?

Dokładna analiza filmu przeprowadzona przez Teyit pozwoliła na określenie miejsca, gdzie mógł zostać on nakręcony. W lodówce widać kurczaka tureckiej firmy Aspiliç, której największym importerem jest Irak. Zwrócono również uwagę na to, że w tle filmu [czas nagrania 00:45] można usłyszeć osobę posługującą się dialektem Sorani, jednym z dialektów języka kurdyjskiego w Iraku.

Umieszczenie tabletek w ciastkach podczas produkcji nie jest możliwe

Mimo że nie ma jednoznacznych dowodów, które wskazywałyby na moment dodania tabletek, to istnieje dużo przesłanek za tym, że zostały one dodane już po opuszczeniu fabryki. To, co przede wszystkim przykuło uwagę redakcji Teyit, to ułożenie tabletek w miejscach, gdzie powierzchnia przekąski miała wyraźne wgniecenia. Ciastko również znika na chwilę z kadru, co może być momentem, gdy zostaje ono podmienione.

Fot. Teyit.org

Zanim żywność opuści fabrykę, musi przejść kontrolę jakości. Teyit otrzymał skan wyników ostatniej partii ciasteczek, które nie wykazały żadnych nieprawidłowości. W dodatku firma w oświadczeniu przesłanym portalowi Snopes udostępniła schemat procesu tworzenia ciasteczek wraz z całym systemem filtrowania, który blokuje cząsteczki większe niż 0,7 mm. Dodatkowo udostępniła aktualne na tamten czas certyfikaty (1,2,3,4). Podkreśliła także, że cały proces jest zautomatyzowany.

Nagranie mogło być elementem bojkotu tureckich produktów przez Kurdów

Opublikowany film w 2019 roku według ustaleń The Observers mógł być związany z nastrojami politycznymi panującymi na tamtym obszarze. Kilka tygodni wcześniej wojsko tureckie przeprowadziło ofensywę na kurdyjskie siły w północnej Syrii – tzw. Operację Źródło Pokoju. Mieszkańcy kurdyjskiej części Iraku w formie protestu bojkotowali tureckie produkty. Kurdyjscy aktywiści zachęcali do niekupowania produktów tureckich, a tym samym niewspierania gospodarki odpowiedzialnej za atak na społeczność w Syrii. Do mieszkańców przyłączyli się także sprzedawcy, którzy zaprzestali importowania produktów, które w porównaniu do irackich były tańsze.