ANALIZA W PIGUŁCE

Klimat jest jednym z najczęściej podejmowanych tematów dezinformacji (1, 2, 3). Na łamach Demagoga wielokrotnie weryfikowaliśmy treści, które negowały zachodzenie globalnego ocieplenia lub antropogeniczne przyczyny tego zjawiska (np. 1, 2, 3). Tym razem mamy do czynienia z treścią, która odwołuje się do publikacji w wysoko cenionym czasopiśmie naukowym.

Na profilu Socjologia ilustrowana zamieszczono post, w którym napisano: „artykuł opublikowany w mainstreamowym »Nature « przeczy opinii, że ​​globalne temperatury gwałtownie rosną”. 

Zanim przejdziemy do poszerzonej analizy tego twierdzenia, podkreślmy dwie rzeczy. Po pierwsze, globalne ocieplenie nie jest opinią, lecz faktem (1, 2, 3). Po drugie, w przytoczonym artykule nie zawarto takich wniosków, jakie wskazano w poście. Treść wpisu na Facebooku to manipulacja.

Źródło: Facebook.com, 19.10.2024

Post spotkał się z zainteresowaniem użytkowników Facebooka: zareagowano na niego ponad 560 razy, skomentowano go ponad 160 razy i udostępniono ponad 100 razy.

Duża część odbiorców odnosiła się krytycznie do opublikowanych treści i podejmowała próbę wyjaśnienia, na czym polega błędna interpretacja przytoczonych badań.

„Obawiam się że większość tutaj nie rozumie różnicy pomiędzy prędkością ocieplenia a tempem zmiany ocieplenia” – napisał jeden z użytkowników. „Żebyście wy jeszcze choć trochę rozumieli, co wrzuciliście. Wiecie, że automatyczne tłumaczenia są fajne, ale nie zawsze precyzyjne i oddające istotę rzeczy” – zwrócił uwagę inny. „Czyli z artykułu wynika, że jest stały wzrost temperatur, więc nie wzrastają coraz szybciej” – konkludował ostatni.

Publikacja, o której mowa w poście, nie ukazała się w „Nature”

Praca, na którą powołano się we wpisie i do której podano link w komentarzu, nie ukazała się w „Nature”, lecz w „Communications Earth & Environment”.

Przytoczona w poście praca potwierdza, że globalna temperatura rośnie

Praca naukowa, o której mowa w poście, zawiera analizę tempa zmian średniej globalnej temperatury od 1850 do 2023 roku (s. 1–2). Pokazuje, w jaki sposób temperatura rosła (podkreślmy to słowo – rosła) w tym czasie.

Ten wzrost pokazano w pracy na kilku różnych wykresach (s. 2–3). Na podstawie obliczeń autorzy stwierdzili, że w pewnych okresach (np. od lat 70. do teraz) wzrost jest stabilny, czyli nie wykazali jego przyspieszenia.

Czym się różni wzrost temperatury od tempa wzrostu temperatury?

Przytoczona praca nie podaje więc, że średnia temperatura na Ziemi się nie zmienia. Zmienia się, a dokładniej – rośnie (1, 2, 3). Ta analiza nie tylko to potwierdza (wystarczy spojrzeć na wykresy na s. 2–3), ale też bada przyspieszenie tych zmian. W tym kontekście trzeba zrozumieć różnicę pomiędzy istnieniem samego wzrostu a jego tempem.

Można to porównać do rakiety, która została wystrzelona w przestrzeń kosmiczną. Jeśli leci ona w górę, ale przestaje przyspieszać, to nie znaczy, że już nie oddala się od powierzchni Ziemi. Przeciwnie – wciąż wznosi się ku górze i przemieszcza się coraz dalej od rodzimej planety.

Klimatolog: praca pokazuje, że trudno jest wykryć wzrost tempa metodami statystycznymi

Do wyników przytaczanej pracy odnieśli się również eksperci.

Ekspert podkreśla jednak, że istnieją takie metody, które mogą wychwycić te bardziej subtelne różnice:

Ekspert: istnieje ryzyko, że te badania zostaną błędnie zinterpretowane 

Do sprawy odniósł się również specjalista od nauk środowiskowych, dr Kevin Collins z Open University:

Ekspert zauważył również: „Istnieje bardzo realne niebezpieczeństwo, że te nowe badania zostaną błędnie zinterpretowane jako dowód na brak globalnego ocieplenia lub na to, że stały wzrost temperatury oznacza, że ​​mamy dużo czasu na działanie”.