Edukacja 
Ekologia 
Energetyka 
Fact-checking 
Klimat 
Rosja 
UE 
Ukraina 
Wybory 
Skopiuj link
Drukuj
Udostępnij
9 min czytania
Obalamy fałszywe informacje pojawiające się w mediach społecznościowych oraz na portalach internetowych. Odwołując się do wiarygodnych źródeł, weryfikujemy najbardziej szkodliwe przykłady dezinformacji.
9 min czytania
Ten artykuł ma więcej niż 3 lata. Niektóre dane mogą być nieaktualne. Sprawdź, jak zmieniała się metodologia i artykuły w Demagogu.
Czy WHO nie rekomenduje maseczek? Fake news!
Informacja pochodzi z marca 2020 roku i oparta jest na wypowiedzi wygłoszonej w zupełnie innych okolicznościach pandemicznych niż te, które mamy dzisiaj.
Ten artykuł ma więcej niż 3 lata. Niektóre dane mogą być nieaktualne. Sprawdź, jak zmieniała się metodologia i artykuły w Demagogu.
Czy WHO nie rekomenduje maseczek? Fake news!
Informacja pochodzi z marca 2020 roku i oparta jest na wypowiedzi wygłoszonej w zupełnie innych okolicznościach pandemicznych niż te, które mamy dzisiaj.
Serwis Portal dla każdego (PDK) w informacji opublikowanej 8 kwietnia 2021 roku przytoczył słowa dr. Michaela Ryan’a ze Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), które zostały wypowiedziane ponad rok wcześniej na spotkaniu z przedstawicielami mediów w Genewie.
Jako źródło swojej informacji podaje inny portal: 4mens.pl, który opublikował podobną informację dzień wcześniej, 7 kwietnia 2021 roku. Jak napisano: „Są dowody, że nieprawidłowe użycie masek wyrządza szkody – mówił dr Mike Ryan, przedstawiciel WHO. Światowa Organizacja Zdrowia kolejny raz przypomniała swoje stanowisko ws. noszenia maseczek przez większość populacji”. Artykuł podaje fałszywą informację, jakoby WHO miało podtrzymywać swoje stanowisko sprzed roku dotyczące używania maseczek przez osoby zdrowie. Z kolei serwis 4mens.pl powołuje się na artykuł z serwisu Medonet, który został opublikowany rok wcześniej (31 marca 2020 roku). Co warto zauważyć, Medonet od tamtej pory opublikował już kilka artykułów potwierdzających, że noszenie maseczek jest zasadne.
Źródło: pdknews.pl
W jakich okolicznościach wypowiadał się dr Michael Ryan na temat maseczek?
Słowa dr. Ryana cytowane w tych artykułach zostały pozbawione istotnego kontekstu: czasu, w którym zostały wypowiedziane i tego, na jakim etapie pandemia koronawirusa była wtedy i na jakim jest dzisiaj. 30 marca 2020 roku w Genewie, na pytanie o noszenie maseczek w przestrzeni publicznej, dr Ryan powiedział:
„WHO, ogólnie rzecz biorąc, zaleca noszenie maseczek, aby osoby (zakażone wirusem – przyp. Demagog) poruszające się w przestrzeni publicznej nie transmitowały wirusa na innych ludzi. Ogólnie nie rekomendujemy noszenia maseczek w miejscach publicznych osobom, których stan zdrowia jest dobry, ponieważ do tej pory nie zauważaliśmy, aby miało to wymierne korzyści. Dostrzegamy korzyści w sferze psychologicznej czy społecznej, wykształcają się normy społeczne, których nie krytykujemy. Ale nie istnieją konkretne dowody na to, że noszenie maseczek przez większość społeczeństwa przynosi wymierne korzyści. Istnieją za to dowody, które sugerują coś innego – w przypadkach nieprawidłowego noszenia czy dopasowania maseczki. (…)”.
dr Michael Ryan, 30 marca 2020 roku
Dr Ryan dodał również, że maseczek brakuje na całym świecie, a są one potrzebne personelowi medycznemu, który walczy z pandemią na pierwszej linii, co potwierdzili inni specjaliści obecni na spotkaniu i wskazali inne wyposażenie medyczne, którego ilość może się okazać niewystarczającą, takie jak: ubrania ochronne czy zestawy PPE zawierające środki ochrony indywidualnej.
Opublikowana 6 marca 2020 przez WHO nota prasowa podaje przykłady wspomnianych przez dr. Ryana przypadków „nieprawidłowego” użycia maseczki:
„Używanie maski może dać fałszywe poczucie ochrony zdrowym ludziom (…) Jeśli nie nosisz maski prawidłowo, dotykasz maski nieumytymi rękami lub usuwasz ją nieprawidłowo, możesz w rzeczywistości narazić się na większe ryzyko nieumyślnego przeniesienia zarazków i wywołania choroby u siebie lub innych. (…) Aby zapewnić skuteczność maski, należy przestrzegać prawidłowej procedury jej zakładania i zdejmowania:
- Przed założeniem maski umyj ręce mydłem i bieżącą wodą lub wcieraj w ręce płyn do dezynfekcji na bazie alkoholu.
- Zakryj usta i nos maską i upewnij się, że między twarzą a maską nie ma przerw.
- Unikaj dotykania maski podczas jej używania; jeśli to zrobisz, natychmiast dokładnie umyj ręce.
- Po długim używaniu lub gdy jest wilgotna, wymień maskę na nową.
- Nie używaj ponownie masek jednorazowego użytku.
- Aby zdjąć maskę: zdejmij ją od tyłu (nie dotykaj przedniej części maski); natychmiast wyrzucić do zamkniętego pojemnika; umyj ręce mydłem i czystą wodą lub płynem do mycia rąk na bazie alkoholu”.
Nota prasowa Światowej Organizacji Zdrowia, 06.03.2020
W Polsce pod koniec marca ub.r. obowiązywały zasady, które odnosiły się do rekomendacji WHO – obowiązywało zalecenie dotyczące zasłaniania nosa i ust, ale wyłącznie przez osoby chorujące na COVID-19, z podejrzeniem infekcji i objawami infekcji (katar, kaszel). Dotyczyło to również tych, którzy mieli styczność z tymi osobami, o czym pisaliśmy już na łamach Demagoga. Z czasem, na wskutek kampanii informacyjnych na temat prawidłowego korzystania z maseczek, podejście to zaczęło się zmieniać. W Polsce obowiązek zakrywania nosa i ust w miejscach publicznych został wprowadzony 14 kwietnia 2020 roku na mocy Rozporządzenia Rady Ministrów. Nie nakazywał on jednak noszenia wyłącznie maseczek, gdyż dopuszczał używanie przyłbic, szalika, bandany itp. Obecnie w myśl rządowych zaleceń i obowiązującego prawa należy zakrywać usta i nos przy użyciu maseczki.
Aktualne rekomendacje WHO w kwestii noszenia maseczek
Ze względu na szybko rozprzestrzeniającą się pandemię COVID-19 oraz kierując się najnowszą wiedzą w tym temacie, rekomendacje WHO dotyczące noszenia maseczek zostały zaktualizowane 5 czerwca ub.r. – o czym pisaliśmy w jednej z poprzednich analiz na temat maseczek – w dodatku „Porady dotyczące stosowania masek w kontekście COVID-19”:
„WHO zaktualizowała swoje wytyczne i doradza, że aby skutecznie zapobiegać transmisji COVID-19 w strefie publicznej, rządy powinny zachęcać ogół społeczeństwa do noszenia masek w określonych sytuacjach i miejscach w ramach kompleksowego podejścia do tłumienia transmisji SARS-CoV-2”.
Światowa Organizacja Zdrowia, 5.06.2020
Aktualne obecnie rekomendacje dotyczące noszenia maseczek w strefie publicznej (w której stwierdzono lub istnieje podejrzenie transmisji wirusa) zostały opublikowane 1 grudnia 2020 roku w tym samym dodatku:
„WHO zaleca, aby społeczeństwo nosiło maseczki niemedyczne w strefach zamkniętych (np. sklepy, miejsca pracy, szkoły – zob. tabela 2) lub w przestrzeniach otwartych, gdzie nie da się zachować co najmniej 1 metra odstępu.
- w przestrzeni zamkniętej, jeśli nie można zapewnić odpowiedniej wentylacji pomieszczenia, WHO zaleca noszenie maseczek niemedycznych, niezależnie od tego, czy można zachować co najmniej 1 metr odstępu;
- ludzie z grupy wysokiego ryzyka (…) powinni nosić maski medyczne, kiedy nie można zachować co najmniej 1 metra odstępu. (…)
Potencjalne korzyści z noszenia maseczek przez osoby zdrowe w przestrzeni publicznej to:
- ograniczenie roznoszenia się wydychanych kropelek zawierających zakaźne cząsteczki wirusa, w tym pochodzące od osób zakażonych, u których jeszcze nie pojawiły się objawy choroby;
- ograniczenie potencjalnej stygmatyzacji oraz zwiększenie akceptacji społecznej noszenia maseczek (…);
- wytworzenie poczucia w społeczeństwie, że może mieć swoją rolę zatrzymaniu transmisji wirusa;
- zachęcanie do innych zachowań mających ograniczać rozprzestrzenianie się wirusa, takich jak: higiena rąk, niedotykanie oczu, nosa i ust;
- zapobieganie rozprzestrzeniania się innych chorób układu oddechowego, takich jak gruźlica i grypa oraz zmniejszenie ich występowania w trakcie pandemii.
Potencjalne szkody wynikające z noszenia maseczek przez zdrowych ludzi w strefie publicznej to:
- bóle głowy i/lub problemy z oddychaniem zależne od rodzaju używanej maski;
- rozwój zmian skórnych twarzy, podrażnienia skóry lub nasilający się trądzik przy częstym stosowaniu przez kilka godzin;
- problemy z wyraźną komunikacją, w szczególności u osób głuchych, niedosłyszących lub czytających z ust;
- dyskomfort;
- fałszywe poczucie bezpieczeństwa, które potencjalnie może doprowadzić do obniżenia dyscypliny w przestrzeganiu innych, ważnych środków zapobiegawczych, takich jak dystans fizyczny i higiena rąk;
- słabe podporządkowanie się wymogowi noszenia maseczek, szczególnie wśród dzieci;
- problemy z utylizacją śmieci: nieodpowiednie pozbywanie się maseczek, które może doprowadzić do zaśmiecania przestrzeni publicznej i zagrożenia środowiska;
- trudności w zakresie noszenia maseczek, szczególnie w przypadku dzieci, osób z zaburzeniami rozwoju, z chorobami psychicznymi, z zaburzeniami poznawczymi, astmą, chorobami układu oddechowego, lub problemami z oddychaniem, osobami, które miały uraz twarzy lub operację z zakresu chirurgii szczękowo-twarzowej oraz osoby żyjące w gorących i wilgotnym klimacie.
Światowa Organizacja Zdrowia, 1.12.2020
Na swojej stronie WHO udostępnia wiele materiałów edukacyjnych nt. prawidłowego noszenia maseczek zakrywających zarówno usta, jak i nos.
-logo-who.png?sfvrsn=b15e3742_16){kind=logo}
Źródło: www.who.int
Głównym zadaniem maseczki jest ochrona innych przed zarażeniem się od nas. Wiadomo, że wielowarstwowa maseczka ogranicza transmisję poziomą koronawirusa. Konieczne jest jednak zachowanie kompleksowego podejścia proponowanego przez Światową Organizację Zdrowia, nazywanego w skrócie „Zrób to wszystko!”, czyli dostosowanie się do wszelkich zalecanych środków dystansowania, takich jak zwiększony poziom higieny osobistej i dystans społeczny. Sama maseczka nie może być traktowana jako jedyny element stosowany do ograniczania transmisji w ramach indywidualnego działania.
Z kolei European Centre for Disease Prevention and Control (ECDC) podkreśla, że noszenie maseczek to praktyka, która powinna być połączona z innymi środkami ostrożności, jako część strategii kontrolowania rozprzestrzeniania się pandemii COVID-19 i na bazie najnowszych doniesień naukowych zaleca, by nosić maseczki w zatłoczonych przestrzeniach, w których może istnieć ryzyko zakażenia.
Podsumowanie
Przytoczenie wypowiedzi ekspertów z WHO sprzed ponad roku, bez kontekstu i zaktualizowanych informacji oraz przedstawianie jej jako aktualnego stanowiska organizacji jest manipulacją. WHO zmieniło swoje rekomendacje w kwestii noszenia maseczek przez osoby zdrowe w przestrzeni publicznej kilka miesięcy później, odnosząc się do realiów rozwijającej się pandemii koronawirusa, wskazując zarówno na pozytywne, jak i negatywne potencjalne skutki takiej praktyki. Organizacja udostępniła na swojej stronie materiały edukacyjne dotyczące prawidłowego zakładania oraz ściągania maseczek i zaleca ich noszenie w przestrzeni publicznej, jeśli nie da się zachować odpowiedniego odstępu.
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter
POLECANE DLA CIEBIE
