Obalamy fałszywe informacje pojawiające się w mediach społecznościowych oraz na portalach internetowych. Odwołując się do wiarygodnych źródeł, weryfikujemy najbardziej szkodliwe przykłady dezinformacji.
Deepfake z Rafałem Brzoską wykorzystany w oszustwie inwestycyjnym
Wizerunek przedsiębiorcy po raz kolejny został wykorzystany do scamu.
fot. Facebook / Modyfikacje: Demagog
Deepfake z Rafałem Brzoską wykorzystany w oszustwie inwestycyjnym
Wizerunek przedsiębiorcy po raz kolejny został wykorzystany do scamu.
Analiza w pigułce
- Na Facebooku opublikowano materiał, w którym przedsiębiorca Rafał Brzoska opowiada o nowym programie, dzięki któremu każdy, kto zainwestuje tysiąc złotych [czas nagrania 0:57] będzie mógł zarabiać tysiąc euro dziennie [czas nagrania 1:23].
- Jest to oszustwo. Rejestracja na stronie podpiętej do posta może doprowadzić nie tylko do utraty wrażliwych danych osobowych, lecz także pieniędzy.
7 lipca na Facebooku konto Business Tips opublikowało krótki film z wizerunkiem polskiego przedsiębiorcy – Rafała Brzoski. W nagraniu mężczyzna informuje o nowym programie do zarabiania, dzięki któremu można się szybko wzbogacić: „Dziś jest twój szczęśliwy dzień. […] Rozpoczynam finansową rewolucję na twoich oczach i ty jesteś jednym z niewielu, komu uda się zmienić swoje życie […]. Zostało tylko 200 miejsc, więc się pospiesz. Masz szansę dostać się na listę szczęśliwców” [czas nagrania 0:09].
W dalszej części materiału dowiadujemy się, że warunkiem uczestnictwa jest wpłata tysiąca złotych. „Jeśli jesteś na emeryturze, możesz pomnożyć swoją emeryturę 20-krotnie i zrozumieć, jaki dochód możesz osiągnąć. Wszystko za pierwszą wpłatę w wysokości tysiąca złotych” – słyszymy [czas nagrania 0:47].
Na koniec Rafał Brzoska dodaje: „Nie obiecuje setek milionów dolarów. […] Ale tysiąc euro dziennie to rzeczywistość, w której już żyje ponad tysiąc Polaków. Pomyśl tylko: tysiąc dziś, tysiąc jutro i tysiąc do końca życia” [czas nagrania 1:23].
Rafał Brzoska zapowiedział podjęcie działań prawnych wobec Mety
Kilka dni temu na łamach Demagoga opisywaliśmy internetowe oszustwo, w którym wykorzystano wizerunek polskiej dziennikarki i prezenterki Omeny Mensah. Scamerzy informowali o rzekomej śmierci kobiety i zachęcali użytkowników do kliknięcia w link, który służył do wyłudzania danych osobowych i pieniędzy.
W odpowiedzi na fałszywe posty Rafał Brzoska, prywatnie – mąż dziennikarki, zapowiedział podjęcie działań prawnych przeciwko właścicielowi Facebooka – firmie Meta. „Wierzę, że organy ścigania dorwą tych, którzy za tym stoją, a ja zamierzam dorwać tych, którzy czerpią z tych przestępstw korzyści finansowe – chociażby w postaci reklam. Nie spocznę, dopóki wielki koncern socialmediowy nie zmieni swojego podejścia do krzywdzenia ludzi i współuczestnictwa w szarganiu wizerunku osób publicznych, zasłaniając się swoim wydumanym regulaminem” – napisał w poście na LinkedInie.
Do oszustwa z Rafałem Brzoską wykorzystano sztuczną inteligencję
Post publikowany w formie reklamy na Facebooku jest próbą oszustwa z wykorzystaniem wizerunku znanego przedsiębiorcy.
Został on stworzony przy pomocy sztucznej inteligencji. To tzw. deepfake, czyli fałszywa treść stworzona przy wykorzystaniu technologii uczenia maszynowego, pozwalającej na wygenerowanie modelu twarzy dowolnie wybranej osoby i podłożenie słów, których ta nigdy nie wypowiedziała.
Jeśli przyglądniemy się omawianemu nagraniu, łatwo zidentyfikujemy, że nie jest ono prawdziwe. Oczy, nos czy usta Rafała Brzoski wydają się „skakać” po jego twarzy [czas nagrania 0:03]. Czasem zmienia się również kontur jego szczęki [czas nagrania 0:55]. Mężczyzna mówi w zbyt płynny i nienaturalny sposób, a wypowiadane słowa nie zawsze pasują do tego, jak poruszają się jego usta [czas nagrania 0:45].
Skąd pochodzi oryginalne wideo?
Przy użyciu narzędzia do wyszukiwania obrazem – Google Lens – odnajdujemy oryginalny wywiad udzielony przez Rafała Brzoskę, który wykorzystano w deepfake’u.
Jest to fragment rozmowy z przedsiębiorcą, opublikowany w ramach obchodów 100-lecia Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie (UEK). W nagraniu prezes InPostu wspominał okres swoich studiów oraz opowiadał o swojej drodze zawodowej. Nie padły w nim żadne słowa o rzekomym programie do inwestycji.
Wzięcie udziału w „programie” może doprowadzić do utraty pieniędzy
Do omawianej reklamy dołączono link, który rzekomo prowadzi do strony z inwestycjami – prismaketi.com (link zarchiwizowany prowadzi jednak do innej witryny). Po wejściu w niego ukazuje nam się strona podszywająca się pod serwis money.pl. Z artykułu dowiadujemy się o nowym programie, który ma zapewnić szybki zarobek.
Artykuł przypomina inne podobne teksty, które pojawiały się w oszustwach analizowanych przez nas w przeszłości (1, 2). Tam również podszywano się pod portal Money.pl i redaktora Damiana Szymańskiego. Na stronie portalu nigdzie nie znajdziemy publikacji o Rafale Brzosce zachęcającym do programu inwestycyjnego.
Wypełnij formularz… i strać pieniądze
W artykule zamieszczono przycisk, który prowadzi do krótkiego formularza do rejestracji. Jesteśmy proszeni o wprowadzenie imienia, nazwiska, adresu email oraz numeru telefonu. Dowiadujemy się również, że po rejestracji skontaktuje się z nami „kierownik” – prawdopodobnie w celu przeprowadzenia „inwestycji”.
Jest to oszustwo. Wprowadzenie wrażliwych danych osobowych do formularza nie doprowadzi nas do szybkiego zarobku, lecz do utraty prywatnych informacji, a nawet pieniędzy.
*Jeśli znajdziesz błąd, zaznacz go i wciśnij Ctrl + Enter